Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, önceki gün vaka artış hızındaki düşüşten bahsederken ‘filyasyon’ sistemine dikkat çekti. AKŞAM, sistemi ve önemini bilim kurulu üyelerine sordu.
HER VAKAYI TARADIK
Prof. İlhami Çelik: “Sistem hastalığının kaynağını bulmayı amaçlıyor. Bu yolla her vakanın irtibatlı olduğu kişileri, kimlere bulaştırabileceğini tespit ettik. Temaslıları bulup, onları taradık ve izlem altında tedavilerine başlamış olduk. Eğer bunu yapmasaydık, salgın kontrolden çıkardı. Bugün, ABD, İtalya, İspanya bu yöntemleri kullanmamanın sonucunu yaşıyor.”
15 GÜNE PİK’İ GÖRÜRÜZ
“Salgının sonuna kadar filyasyon sistemini uygulamaya devam edeceğiz. Mesela İstanbul’da 1200 kişilik bir ekip var. Her ekip 3-5 kişiden oluşuyor. Başlarında hekimleri var. Tek tek insanlara ulaşarak örnekler alıyorlar. Bizim vaka sayımız da artacak. Ama önemli olan bunun zamana yayılarak yavaş yavaş yükselmesi. Çünkü çok hızlı yükselirse sağlıktaki iş yükümüz artar ve taşıyamayız. Şu andan itibaren eğer beklemediğimiz bir durum olmazsa nisan sonu gibi de hastalığın pik yapmasını bekliyorum” dedi.
EN İYİ UYGULAYAN ÜLKEYİZ
Prof. Levent Yamanel: “Filyasyon yönetimini en iyi uygulayan ülkelerden biri durumundayız. Bazı ülkeler genel tarama yapıyor. Ancak genel tarama çok da iyi sonuçlar veren bir yöntem değil. Genel taramada yapılabildiği kadar çok test yapılması gerekiyor. Ama belli bir plan çerçevesinde yürümüyor. Filyasyon daha zor ama daha sistemli ve kontrollü bir yöntem” şeklinde konuştu.
ANKARA’DA 241 EKİP SAHADA
Ankara İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkan Yardımcısı Dr. Asiye Çiğdem Şimşek, filyasyon ekiplerinin çalışma sistemini anlattı: “Ankara’da toplam 241 saha timi var. Testi pozitif çıkan kişinin bilgileri Halk Sağlığı Yönetim Sistemi (HSYS) ekranına düşüyor. Çağrı merkezi saha timini bilgilendiriyor. Vaka eğer evindeyse ekipler ambulansla pandemi hastanesine naklediyor. Sonra temaslılar araştırılıyor. Vakanın ailesi, çalışıyorsa iş arkadaşları aranıyor, durumları soruluyor. Bir sıkıntıları olduğunda aramaları için telefon numarası bırakılıyor. Aile hekimleri ise 14 gün boyunca temaslıları arayarak, semptom takibi yapıyor.”
FİLYASYON NEDİR?
Filyasyon, herhangi bir bulaşıcı hastalığın hangi sebeplerden ötürü kaynaklandığının tespit edilmesi işlemine verilen isimdir. Başka bir deyişle kaynak arama çalışmasıdır. Bu çalışmalar neticesinde tehlikenin hâlâ devam edip etmediği ve başka insanların risk altında olup olmadığı gibi önemli bilgiler elde ediliyor. Filyasyon çalışmaları bulaşıcı hastalıklar mücadele etmede en önemli adımların başında geliyor.
SÜREÇ NASIL İLERLİYOR?
Korona vakası tespit edildiğinde, söz konusu kişinin iş ve aile bilgileri otomatik olarak Sağlık Bakanlığı’nın sistemine düşüyor. Bu noktada ekipler harekete geçiyor. 3 kişiden oluşan filyasyon ekipleri vaka ortaya çıkar çıkmaz 48 saat boyunca tarama yapıyor. Doğrudan adrese ulaşan ekipler her yeni vakada hastalığa karşı yeni bir ağ kuruyor. Filyasyonun bir bölümü de aile hekimleri tarafından yürütülüyor.
ZONGULDAK’TA ORAN YÜZDE 99
Bakan Fahrettin Koca, 81 ilde 251 bin 28 kişinin filyasyon ekipleri tarafından takip edildiğini söyledi. Temaslı takibin en yüksek oranla sonuçlandığı il yüzde 99 ile Zonguldak, en düşük oranlı il ise yüzde 92 ile Şanlıurfa oldu.