Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcileri, asgari ücret görüşmesinde dikkate alınan bir işçinin aylık gıda harcama tutarını Asgari Ücret Tespit Komisyonuna sundu.
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2020'de uygulanacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında üçüncü kez toplandı.
Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder başkanlığında Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonunda (TİSK) toplanan komisyonda, işçileri temsilen Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat, işverenleri temsilen TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç yer aldı.
Basına kapalı yaklaşık 2 saat süren toplantının ardından, Çalışma Genel Müdürü Önder, TİSK Genel Sekreteri Koç, Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Irgat basın mensuplarına açıklama yaptı.
Önder, toplantıda TİSK heyetinin ekonomiye ve çalışma hayatına bakış açısıyla ilgili bir sunum yaptığını, ardından TÜİK temsilcisinin komisyonu bilgilendirdiğini belirtti.
İşçi ve işveren taraflarının görüşlerini paylaştığı toplantıda, teknik bir çalışmanın yapıldığını anlatan Önder, son toplantının gelecek hafta yapılacağını, Bakanlık olarak temennilerinin geçen yıl olduğu gibi bu yıl da yeni asgari ücret rakamının oybirliğiyle belirlenmesi olduğunu söyledi.
TÜİK ASGARİ ÜCRET ÖNERİSİ NEDİR?
Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Irgat da TÜİK'in bir işçinin aylık gıda harcama tutarını komisyonla paylaştığını ancak açıklanan rakamların beklentilerinin altında olduğunu dile getirdi.
Irgat, buna göre bir işçinin aylık gıda harcama tutarının ağır statüdeki işlerde 2 bin 331 lira, orta statüdeki işlerde 2 bin 86 lira 80 kuruş, hafif statüdeki işlerde bin 940 lira 70 kuruş olarak hesaplandığını ifade etti.
Açıklanan rakamların geçen yıla göre yaklaşık yüzde 5,31 arttığını belirten Irgat, "Hayata pahalılığını dikkate aldığımızda yüzde 5,31'lik artışı anlayabilmiş değiliz. Asgari ücretin insanca yaşanabilecek bir ücret seviyesinde belirlenmesi gerektiğine inanıyoruz. Umuyoruz komisyonumuz bu yönde karar verir." dedi.
Türk-İş'in bu yıl asgari ücret konusunda Hak-İş ve DİSK ile ortak hareket ettiğini anımsatan Irgat, yeni bilgiler ışığında görüş alışverişinin süreceğini söyledi.
"YÜZDE 12 GİBİ BİR ÖNERİMİZ SÖZ KONUSU DEĞİL"
TÜİK'in komisyona sunduğu hesaplamanın işçi ve hükümet tarafının oy çokluğuyla gündeme geldiğini belirten Koç, salt gıda harcamasından yola çıkılmasından ötürü söz konusu hesaplamanın komisyona sunulmasını doğru bulmadıklarını anımsattı.
Toplantıda herhangi bir rakam ifade etmediklerini vurgulayan Koç, şöyle konuştu:
"Asgari ücretin siyasi polemik konusu edilmesini ve komisyon dışındaki beyanatları doğru bulmuyoruz. Bizim önceliğimiz, kayıtlı işletmelerin mutlak suretle korunması, gerçek manada vergisini ve sigorta primini ödeyen, hiçbir fedakarlıktan kaçınmayan, sendikaların örgütlü olduğu işletmelerdir. Yüzde 36 seviyesinde kayıt dışı var. Kayıt dışıyla mücadele edilmesi şart. Asgari ücretteki teşvikler kayıtlı işletmelerin korunması için elzem. Asgari ücret desteğinin 200 lira olarak uygulanmasını talep ediyoruz. Bu desteğin çalışan sayısı ayrımı yapılmadan devam etmesini istiyoruz. Yüzde 12 gibi bir önerimiz söz konusu değil. Önümüzdeki toplantıda teklifimizi Asgari Ücret Tespit Komisyonuna sunacağız."
Koç, işçi tarafıyla mutabık oldukları konuların olduğuna dikkati çekerek, gelir vergisi dilimlerinin ve kesinti oranlarının revize edilmesi ile kayıtlı işletmeler ve toplu iş sözleşmeli yerler başta olmak üzere asgari ücret desteğinin mutlak suretle devamının bu konular arasında olduğunu vurguladı.
ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?
Akşam gazetesi yazarlarından Okan Güray Bülbül’ün konu ile ilgili yazısı şu şekilde:
Yaklaşık 7 milyon asgari ücretlinin gözü kulağı zam pazarlığında. Bir işçinin yaşam maliyeti baz alındığında ortalama %20’lik bir artış makul gözüküyor. Tabii bu hesaplama için işveren desteğinin sürmesi de kritik.
Asgari ücret pazarlığında ikinci toplantı Türk-İş ev sahipliğinde yapıldı. Yeni asgari ücret ay sonunda belli olacak. Asgari ücret, işçilere bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir. Türk-İş asgari ücretin en az 2578 TL olması gerektiğini ifade etti. DİSK ise, 3200 TL olarak belirlenmesi gerektiği şeklinde görüş sundu.
TÜRK-İŞ’İN TEKLİFİNE YAKIN
Asgari ücrette, geçtiğimiz dönemdeki artış oranlarına bakılarak bu yıl için bir öngörüde bulunmak mümkün. 2016 ve 2019 yıllarında asgari ücret bir önceki yıla göre yüzde 25’in üzerinde arttı. 2016’daki artış sonrası işverene maliyetinin azaltılması için asgari ücret desteği hayata geçirildi. Geçen yıl da asgari ücret yüzde 26 arttı. Bu verilere göre, son 4 yıldaki ortalama artış oranı yüzde 19.2 oluyor. Bu hesapla, 2020 için ücret artışının yüzde 20 olacağını öngörürsek, brüt asgari ücret 3070 TL olacak. Bu da net asgari ücretin bekar bir asgari ücretli için 2425 TL olması anlamına geliyor. Artış oranı yüzde 25 olursa net ücret 2526 TL olacaktır. Bu da Türk-İş’in teklifinin karşılanacağı anlamına geliyor.
ASGARİ ÜCRET TALEPLERİ
Yeni asgari ücretin belirlenmesinde kritik nitelikteki toplantı öncesi, komisyonun işçi ve işveren taraflarının talepleri netlik kazandı.
Türk-İş, bir kişinin yaşam maliyeti olarak belirlenen 2 bin 578 liranın altındaki rakamı müzakere etmeme kararı aldı. Önceki yıllardan farklı olarak asgari ücret konusunda Hak-İş ve DİSK ile görüş alışverişinde bulunan Türk-İş, iki konfederasyonu da sürecin her aşamasında bilgilendirdi.
Henüz bir rakam paylaşmayan TİSK ise TÜİK'in, salt gıda harcaması hesaplamasından yola çıkıp Komisyona bir rakam sunmasını karşı çıkarak, asgari ücret tespitinde iş gücü maliyetlerinin, rekabet gücünün, yatırımların, hedef işsizlik ve hedef enflasyonun hep birlikte dikkate alınması görüşünde.
İşverenlere verilen asgari ücret desteğinin 2020'de 200 liraya yükseltilip tüm işletmeleri eşit kapsayacak şekilde devam etmesini isteyen TİSK, yüzde 2 olan İşsizlik Sigortası İşveren Payı'nın 2020'de alınmamasını, yüzde 5 olan SGK İşveren Desteği'nin yüzde 6'ya yükseltilmesini, bunun toplu iş sözleşmeli iş yerlerinde yüzde 7 olarak uygulanmasını talep ediyor.
Önceki toplantılar
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığındaki ilk toplantıda, Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, tarafların bakış açısını dikkate alarak ortak bir noktada buluşmak istediklerini belirterek, "Komisyonda tıpkı geçtiğimiz yıl olduğu gibi asgari ücretin tüm tarafların uzlaşısı ile tespit edilmesini canı gönülden diliyorum." ifadesini kullandı.
İşçi ve işveren temsilcileri de toplantıda görüş ve taleplerini dile getirdi.
Türk-İş'in ev sahipliğindeki ikinci toplantıda ise Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları ve TÜİK temsilcileri, ekonomik veri ve raporları sundu.