2015 Nobel Kimya Ödülü'ne aynı zamanda ABD vatandaşı olan Türk asıllı Aziz Sancar, ABD'li Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl layık görüldü. 2006 yılında da ünlü yazar Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Geçen yıl kimya dalındaki ödülü Almanya’dan Stefan Hell ve Amerika’dan Eric Betzig ve William Moerner mikroskop alanındaki çalışmalarıyla kazandı.
"Çığır açan üç adam"
İsveç'teki Nobel Komitesi'nden yapılan açıklamaya göre; Sancar, Lindahl ve Modrich 2015 Nobel Kimya Ödülü'nü, hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde kazandı. Söz konusu çalışmalardan, yeni kanser tedavilerinin geliştirilmesinde faydalanıldı. Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamada, insan DNA'sının her gün ultraviyole ışınlar, serbest radikaller ve diğer kanserojen maddeler nedeniyle zarar gördüğünü belirterek, "Ancak bu tür dış saldırılar olmadan da DNA molekülleri, kalıtımsal olarak değişken bir yapıya sahiptir. Hücrenin genomunda her gün çok sayıda değişiklik meydana gelir. Daha da ötesi insan vücudundaki hücreler her gün milyonlarca kez bölünür ve bu esnada DNA kopyalanır. DNA'nın kopyalanması sırasında bazı bozukluklar ortaya çıkar. Genetik materyalin tam bir kimyasal kaosa düşmemesinin nedeni, hiç durmadan DNA'yı izleyen ve meydana gelen hasarları onaran moleküler sistemler barındırmasıdır. 2015 Nobel Kimya Ödülü, bu onarım sistemlerinin nasıl işlediğini moleküler düzeyde gözler önüne seren çalışmalarıyla alanlarında çığır açan üç bilim adamına verilmiştir” denildi.
"Gerçekleşen bir rüyaydı"
Aziz Sancar, ödülle ilgili ilk açıklamasında şaşkın olduğunu dile getirdi. Geçmişte verdiği bir röportajda, lisedeyken Milli Takım'a davet edildiğini söyleyen Sancar, "Bu gerçekleşen bir rüyaydı. Ama ciddi düşününce, çok iyi bir kaleci olmak için yeterince uzun boylu olmadığıma karar verdim. Ve çalışmalarına odaklandım" dedi.
Ülkem için önemli
Nobel Medya Merkezi'nin sorularını yanıtlayan Sancar, ödülü kazanan ilk Türk bilim adamı olduğu hatırlatıldığında "Bilim adamı olarak evet. Ama Orhan Pamuk, 2006'da Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştı" dedi. Ailesine, anavatanı Türkiye'ye ve çalışmalarını sürdürdüğü ABD'ye müteşekkir olduğunu kaydeden Sancar, "Bu ödül özellikle Türkiye için çok önemli" dedi.
AZİZ SANCAR KİMDİR?
Aziz Sancar, okuma yazma bilmeyen ancak eğitime önem veren sekiz çocuklu bir anne-babanın oğlu olarak Mardin'de dünyaya geldi.
Nobel alan ikinci Türk
Sancar, böylece yazar Orhan Pamuk'tan sonra Nobel alan ikinci Türk oldu. Orhan Pamuk, 12 Ekim 2006 tarihinde Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak Nobel ödülü kazanan ilk Türk olarak tarihe geçmişti. 28 Şubat 2015 tarihinde hayatını kaybeden Yaşar Kemal ise Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazar olmuştu. Nobel'e aday gösterilen ancak ödülü alamayan Yaşar Kemal, bir gazeteye verdiği "Nobel'e 1973'ten beri adayım, ölene kadar da aday olacağım" açıklamasıyla dikkat çekmişti.