Alev alan kızgın yağa su dökmeyin!

Yangın türlerine göre müdahale çeşitlerinin farklı olduğunu ifade eden Öğr. Gör. Recep Baltacı, alev alan kızgın yağa kesinlikle su dökülmemesi gerektiği konusunda uyardı.

HİKMET KARAMAHMUTOĞLU

Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Akseki Meslek Yüksekokulu Müdürü ve Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Bölüm Başkanı Öğr. Gör. Recep Baltacı, yangını tetikleyen unsurlar ve yangına karşı alınacak tedbirler ile ilgili bilgilendirdi. 2007 -2019 yılları arasında Antalya Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığında İtfaiye Eğitim Amiri olarak görevli olduğunu söyleyen Recep Baltacı, Arama Kurtarma, Yangına Müdahale, Su altı Arama Kurtarma personeli olarak da görev yaptığını kaydetti. 1 Ocak 2025 itibariyle en az 1 çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde dahi iş güvenliği uzmanı ile iş yeri hekimi hizmeti alma zorunluğunun geldiğini hatırlatan Baltacı, iş yerlerinde verilen iş güvenliği eğitiminin her yeni gelen personele birebir uygulanması gerektiğine dikkat çekti. Aksi takdirde faciaların kaçınılmaz olduğunu belirtti.

EN BÜYÜK EKSİKLİKLERDEN BİRİ EĞİTİM VE BİLİNÇLENDİRME

Kurum ve kuruluşlara, 3. Seviye Yangın Eğitici Eğitim, 2. Seviye Yüksekte Çalışma Eğitici Eğitim, Kapalı ve Kısıtlı Alanlarda Güvenli Çalışma Eğitici Eğitim Uzmanı olarak eğitimlere devam ettiğini ifade eden Baltacı, "Yangın güvenliği, pek çok faciada yaşanan kayıpların ardından daha fazla önem kazandı. Yangınların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için atılması gereken adımlara baktığımızda, yangın güvenliği konusunda en büyük eksikliklerden biri eğitim ve bilinçlendirme. Çalışanlar ve topluluklar için düzenli yangın güvenliği eğitimleri verilmesi gerekmektedir" dedi.

PERİYODİK YANGIN ACİL PLANLARI OLUŞTURULMALI

Ayrıca yangın anında ne yapılacağına dair acil durum planları oluşturulması gerektiğinin altını çizen Baltacı, "Acil durum planlarını periyodik olarak gözden geçirilmelidir. Ekipman ve altyapı açısından değerlendirildiğinde yapılması gerekenler; Yangın söndürücülerin uygun yerlerde bulunması ve düzenli olarak bakımının yapılması hayati önem taşıyor. Yangın riski taşıyan alanlarda yangına dayanıklı malzemelerin kullanılması da kritik bir önlem. Binalarda duman dedektörlerinin kurulması ve düzenli olarak test edilmesi gerekiyor. Otomatik yangın alarm sistemleri ile hızlı müdahale sağlamak, yangınların yayılmasını önlemek açısından son derece önemli. Yangın çıkış yollarının her zaman açık tutulması ve işaretlenmesi gerekiyor, çıkış yollarında acil durum ışıkları bulunmalı, böylece karanlıkta bile güvenli bir şekilde çıkış yapılabilmeli" diye konuştu.

TEMİZLENMEMİŞ DAVLUMBAZLAR DA YANGINI TETİKLİYOR

Evde, işyerlerinde, doğada yangını tetikleyen doğal ve beşeri unsurları sıralayan Baltacı, şu ifadelere yer verdi:

"Evlerde ve işyerlerinde yangını tetikleyen unsurlara baktığımızda genelde karşılaştığımız kötü veya eskimiş elektrik altyapıları, bozuk veya hasarlı elektrikli cihazlar, sönmemiş sigara izmaritlerinin yerlere atılması, mangal veya ateşin kontrolsüz bir şekilde bırakılması ormanlık alanlarda cam kırıklarının yerlere atılması, mutfakta temizlenmemiş davlumbazlar gibi unsurlardır."

HER YANGINA SU İLE MÜDAHALE EDİLMİYOR

Yangın türlerini sıralayan Recep Baltacı, türüne göre ev ve işyerleri için yangına müdahale şekillerini de şöyle anlattı:

"A sınıfı Katı Yangınlar: Odun, kâğıt, kumaş gibi katı malzemelerin yanmasıyla oluşan yangınlardır. Bu tür yangınların en ideal söndürme maddesi 'SU' dur.

B sınıfı Sıvı Yangınları: Benzin, mazot, tiner, alkol gibi sıvıların yanması ile orta çıkar. Bu tür yangınların en ideal söndürme maddesi köpük ve KKT tozudur.

C sınıfı Gaz Yangınları: LPG (Bütan, Propan ) Doğalgaz (metan) gibi gazların tutuşması sonucu oluşur. Bu tür yangınların en ideal söndürme maddesi öncelikle gaz vanası kapatılmalı KKT tozu ve Karbondioksit kullanılmalı. D sınıfı Hafif Metal Yangınları: Magnezyum, alüminyum, potasyum gibi malzemelerin yüksek sıcaklıkta tutuşması ile oluşur. Su ile müdahale edilmez özel D tozu kullanılır.

K sınıfı Yağ Yangınları: Mutfakta kullanılan yağların (özellikle kızgın yağların) tutuşması. Bu tür yangınların en ideal söndürme maddesi oksijensiz bırakmak, Co2 kullanmak. Su ile asla müdahale edilmez. Yangın sınıfına göre doğru söndürücü maddeyi kullanmamız gerekiyor aksi taktirde daha büyük bir yangına sebep olur."

Eğitimlerin her yeni personele fiili ve birebir verilmesi gerektiğine dikkat çeken Recep Baltacı, Kartalkaya faciasındaki ihmalleri de şu sözlerle sıraladı:

"Çalışan personele yangına müdahale ve tahliye süreçleri ile ilgili yeterli eğitimlerin verilip verilmediğinin bilinmesi,

Binaların yangından korunması yönetmeliğine göre yangın algılama ve alarm sistemlerinin düzgün çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi,

Tahliye esnasında kullanılacak yangın merdivenlerinin kontrol edilmesi var ise yangın yönetmeliği açısından uygunluğunun değerlendirilmesi.

Otoparkta yangın güvenliği önlemleri alınmış mı bunun incelenmesi,

Katlarda bulunan acil yönlendirme levhalarının çalışıp çalışmadığının incelenmesi,

İnceleme sonucunda bu önlemlerin alınmamış olması halinde, bu tür yangınların kaçınılmaz olduğu görülmüştür. Yangın güvenliği standartlarının artırılması ve çalışanların eğitilmesi, benzer olayların önlenmesi için kritik öneme sahiptir. Tedbirler binaların yangından korunması yönetmeliğine göre harfiyen uygulanması gerekmektedir."

Bilirkişi raporuna göre Kartalkaya yangının kaynağının alev almış kızgın yağa su dökülmesi sonucu ile alevlerin hızla büyümesi sonucuna varıldığını hatırlatan Baltacı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Yağ yangınları yaklaşık 280 C°- 300 C° civarında kendiliğinden alev almaya başlar. Sıcak yağ buharı yükselir hava ile karışır ve yanmaya başlar, yağın sadece hava ile doğrudan temas eden kısmı yanabilir. Su ile müdahale edildiğinde su sıcak yağ ile temas eder etmez buharlaşır, su buharı damlacıkları genleşir ve o sırada yağ taneciklerini de kopararak yanlarına alırlar. Hala aşırı sıcak olan yağ tanecikleri hava ile temas eder ve alev alırlar. Yağ buhar ile yükseldiği ve etrafa saçıldığı için o sırada yüzey alanı 1000 kat genleşerek daha büyük bir yangına sebep olur.

Yağ yangınlarına müdahale yöntemlerine baktığımızda yanan tencere veya tavada bulunan bir yağ ise ; 1- Gaz kaynağını kesmek 2-Nemli bir bez ile üzerini kapatmak (Tencere tavanın kapağı ile kapatmak ) 3- Karbondioksitli söndürme cihazı ile müdahale etmek veya Davlumbaz söndürme sistemi ile müdahale etmek."