AA
Türk bilim insanları, afetlerin ardından oluşabilecek ardışık tehlikeleri inceleyip yorumlayan, kısa adı "DANGER" olan yapay zeka destekli yazılımın üzerinde çalışıyor. Proje, afetlerin ardından uzun yıllar süren ve domino etkisi yapan doğal afetler zincirinin, tetikleyici mekanizmalarının, topluma olan zararlarının anlaşılması ve kritik yapıların korunması için başlatıldı. DANGER'in amacı farklı öğrenme vakalarından yola çıkıp tehlikeleri önceden tespit etmek. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolga Görüm'ün yürütücülüğünde gerçekleştirilen ve TÜBİTAK tarafından da desteklenen proje AFAD'ın "Afet Risk Azaltma Sistemi"ne entegre edilecek.
'6 ŞUBAT BİR MİLAT OLDU'
Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Tolga Görüm, Türkiye'de doğal afetlerde ardışık tehlikelerin anlaşılması için çok fazla zaman sarf edildiğini belirterek, "Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat Depremleri bir milat. Depremin tetiklediği 12 bin heyelan mevcut. Depremden sonra gerçekleşen aşırı yağışlarla kayan malzemenin moloz akmalarına dönüşmesi 20'nin üzerinde vatandaşın hayatına mal oldu. Bunun yanında depremin barajlarda oluşturduğu siltasyon problemlerinin anlaşılması için de araçlar geliştiriyoruz. Bu araçları geliştirirken de yapay zeka teknolojilerinden özellikle makine öğrenmesinden çok fazla faydalanıyoruz" dedi.
'DOĞRULUK PAYI ARTACAK'
Projeyle afetler sonrasında ardışık tehlikelerin önceden tespitiyle önlem alınmasının amaçladığını söyleyen Görüm, "Doğal afetlerin frekansı ve büyüklüğü düşünüldüğünde her yıl bunların olasılıkları değişebiliyor. Makine öğrenmesinde her yeni oluşan olay bir vaka olarak sisteme eklenecek. Bu da kestirim kapasitesini artıracak. Amacımız statik yerine daha dinamik modellerin, her yeni vakayla öğrenme kapasitesini genişleterek, doğruluk payını artıracak modellerin sisteme entegre edilebilmesi çok önem arz ediyor" diye konuştu.
"BU ÇALIŞMA BİR İLK"
Prof. Dr. Görüm, "Birbirini tetikleme özelliği taşıyan tehlikelerin meydana gelme olasılıklarını inceleyerek bunlar üzerinden erken dönem önlemlerin alınmasını sağlayabilecek bir çalışma henüz yapılmamış. Dolayısıyla İTÜ'lü bilim insanlarının yapacakları bu çalışma bir ilk olma özelliğini de taşıyor" ifadelerini kullandı.