İran-İsrail arasındaki gerilimin sonucunun nasıl olacağı her geçen gün daha çok merak ediliyor.
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger AKŞAM TV'de Eda Cabul Işık'ın sorularını yanıtladı.
İran yatıştırma politikası izliyor. Gazze savaşı başladığından beri bu çok somut olarak ortaya çıktı.
İran'ı İsrail bu savaşa kendisi veya vekilleri kanalıyla dahil etmek için provokasyonlara başladı. Gazze'de Hamas ve İsrail arasında bir savaş var. Hizbullah'ın bu savaşa güçlü bir biçimde müdahale etmesini engelleyen aktör İran. Çünkü İran 1 Nisan'da Şam'daki başkonsolosluğa yapılan saldırıya bile 2 hafta sonra yasak savunma kabilinde bir cevap vermişti. Şimdi 31 Mayısta yeni Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere Tahran'a giden İsmail Haniye'nin katledilmesi sonrası benzer bir durumda. Yani İran burada bir cevap verecek. İran pasift bir politika izliyor. Eğer burada bir kurgu tezgah olmadığını düşünecek olsa kendisi ve vekilleri kanalıyla İsrail'e yönelik topyekün bir saldırı başlatabilir. İsrail'in her tarafını vurabilecek füzeleri var.
"İRAN TEZGAHI GÖRÜYOR"
Hizbullah olağanüstü güçlendi. İki hafta önce bir video paylaştı. Her tarafı vurabilecek alt yapıya sahip olduğunu gösterdi. Ama Nasrallah sık aralıklarla basın toplantısı yapıp İsrail'i tehdit ettikten sonra harekete geçmiyor. Neden? İran stratejik sabır gösteriyor. 3 bin yıllık bir devlet geleneği olan bir ülke tezgahı görüyor. Tezgah şu; İran ve vekilleri İsrail'e yönelik saldırı başlattıkları takdirde bunun bir kademe sonrası ABD-İran savaşına dönüşmesi işten bile değil. Aslında Netanyahu'nun kurgusu da bu.
Peki neden ABD savaş uçaklarıyla gemileriyle çok güçlü bir biçimde körfeze yığınak yapıyor? Sebebi şu İran'ı topyekün bir saldırıdan caydırmayı hedefliyor. Amaç İran'a sen bu işe karışma mesajıydı. 10 ay geçti bakın İran konusunda bu yaklaşım başarılı oldu. İran şunun farkında. ABD İran'ı etkisiz hale getirmek istiyor. Aslında sadece İran'ı değil bölgede tehdit olan devletleri parçalamak istiyor. İsrail'e potansiyel tehdit oluşturan iki devlet var bölgede. Türkiye ve İran.
"İRAN'DA BİRKAÇ DEVLET ÇIKARMAK İSTİYOR"
Türkiye'yi durdurmak için ABD kaç zamandır çaba gayret gösteriyor. Fırat'ın doğusunda Suriye'de terör örgütü uzantılarını destekleme şeklinde. İran'da birkaç devlet çıkarmak istiyor. İran'ın koparılmasını kurguluyor. İran bu işin nereye gideceğinin farkında. Tehditlerini devam ettirirken sınırlı bir misillemeyle bu işi kurtarmaya çalışıyor. ABD ve İran Gazze savaşının bölgesel büyük bir savaşa dönüşmesini istemiyor. İran İsrail'i haritadan silme konusunda stratejik hedefleri var. Gazze'de ateşkes sağlanırsa İran İsrail'e misilleme saldırı yapmasından feragat edebilir.