268 gün sonra dev zirvede tarihi bir adım atıldı

Uçak krizinin ardından ilk kez yüz yüze görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin görüşmesinden ‘uzlaşma’ çıktı. İlişkilerin hızla normalleşeceği bir süreç izlenecek, Ankara-Moskova hattında güven ve dostluk rüzgarları esecek. 

Murat Kelkitlioğlu

Türkiye ve Rusya arasında, uçak krizinden tam 268 gün sonra en yüksek düzeyde görüşme dün gerçekleşti. Cum hurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin St. Petersburg’da Konstantin Sarayı'nda bir araya geldi. Toplantı öncesi Putin, "Bugün Türkiye'nin iç siyasetinde yaşanan zor duruma rağmen buraya gelmeniz hepimizin ikili ilişkilerin normalleşmesini istediğinin bir göstergesidir. Bu da her iki ülke halklarının yararına olacaktır" dedi. 

Darbeye her türlü karşıyız 

FETÖ'nün 15 Temmuz'daki darbe girişiminden sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı arayan ilk liderlerden biri olduğunu hatırlatan Putin konuşmasına şöyle devam etti: Burada bizim ilkesel tutumumuzu tekrar hatırlatmak istiyorum. Biz anayasaya aykırı olan her türlü girişimin karşısındayız. Sizin yönetiminizde Türk halkının bu sorunun üstesinden geleceğini umut ediyorum. Böyle bir durumda yaptığınız ziyaret ve bu fırsat için teşekkür ediyorum, hoş geldiniz… 

Bölgenin beklentileri var 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşme öncesi Putin’e 15 Temmuz sonrası açtığı telefon için teşekkür ederek “Önümüzde büyük hedefler belirlediğimiz bir süreçtir. İnanıyorum ki şimdi attığımız ve atacağımız bu adımlarla çok daha farklı sürecin içerisine gireceğiz. Bu ziyaretle beraber, sırası bizde olan üst düzey istişare konsey toplantılarına başlayacağımız için çok mutluyuz. Bölgenin siyasi olarak bizlerden beklentileri var. Dayanışmamız bölgedeki sorunların çözümüne de yardımcı olacaktır” dedi. 

En son G-20’de görüştüler

Erdoğan ve Putin en son 15 Kasım 2015'te Antalya'da düzenlenen G20 zirvesi kapsamında bir araya gelmişti. 

24 Kasım 2015'te ise Rus uçağının düşürülmesinin ardından iki ülke ilişkileri gerilmişti.

Putin, Erdoğan'ın her yaptığına olumlu bakıyor

Rus medyası Erdoğan'ın tarihi ziyaretini manşetlerine taşıdı.

- Vedomosti: Hem Putin hem Erdoğan Batı'yı hedef alan hırslı açıklamalar yapmak zorunda. Putin için bölgedeki kilit oyuncularla yeni anlaşmalar sağlandığını ve Suriye'de (öyle olmasa bile) çok daha etkili olduğunu göstermek önemli.   

- Ortadoğu uzmanı Alexander Shumilin:  Kendi ülkesinde oldukça karmaşık bir durum içinde ve Erdoğan'ın yaptığı her şeye olumlu tepki veren tek kişi Vladimir Putin.   

- Nezavisimaya Gazeta: Moskova ve Ankara arasındaki yakınlaşmalar her zaman Avrupa ve ABD ile kötü ilişkiler döneminde gerçekleşiyor. Zirvenin sonuçları Türkiye ile yeni başlangıç için Rusya'nın yeni bir sayfa açıp açmayacağı gösterecek. 

- Komsomolskaya Pravda: Türkiye basit bir ortak veya müttefik değil. Rus sınırları yakınında Ankara'yı istikrarlı ve güvenli bölge yaratmak için çekmeliyiz.   

- Moskovsky Komsomolets: Türk Akım projesi üzerinde görüşme önerisi "Büyük Ağabey" Avrupa Komisyonu tarafından başlatıldı. Bu durumunda Rusya pazarlık etme ve projenin maliyetini düşürme şansına sahip olur. 

Alanda coşkulu karşılama

Erdoğan'ı, St. Petersburg Pulkovo Havalimanı'nda, Rusya Dışişleri Bakanlığı St. Petersburg Temsilcisi Vladimir Zapivalov, St. Petersburg Valiliği Dış İlişkiler Başkanı Yevgeni Grigoryev, Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Ümit Yardım, St. Petersburg Başkonsolosu Kazım Çavuşoğlu ile büyükelçilik 

ve başkonsolosluk personeli karşıladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan da eşlik etti. 

Dünyanın gözü 'Çar'ların sarayındaydı

Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı St. Petersburg şehrinin dışında yer alan ve "Çarlar köyü" olarak bilinen Konstantin Sarayı'nda ağırladı. 1797 yılında Rus Çarı Petro'nun emriyle inşa edilen saray daha sonra oğlu ve bir sonraki Rus Çarı Konstantin'e hediye edildi. Bu tarihten beri de adına Konstantin Sarayı deniyor.

Ankara-Moskova dostluk ve güven hattı 

“Türk-Rus Ortak Yatırım Fonu kurulması konusunda mutabık kaldık. Türkiye-Azerbaycan-Rusya üçlü zirvesi mekanizması kurulmasına da olumlu bakıyoruz” diyen Erdoğan böylece Ankara-Moskova hattında bir dostluk ve güven hattının yeniden kurulacağını kaydetti. 

Kriz öncesine döneceğiz

İki lider 1 saat 45 dakika baş başa ve heyetler arası görüşmelerde bulundu. Dünyanın beklediği açıklama bu toplantı sonrası gerçekleşti. Erdoğan ve Putin, Ankara-Moskova arasındaki ilişkilerin Kasım 2015 öncesi seviyeye döndürülmesi ve daha da ileriye götürülmesi konusunda mutabakat ve kararlılık olduğu bilgisini verdi. 

Eskisi gibi olacağız 

Putin’e samimi misafirperverliği için teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan “Putin’le kapsamlı ve yararlı görüşmeler gerçekleştirdik. Malum hadiseden sonra ilk yüz yüze görüşmemizdi. Aynı zamanda 15 Temmuz darbe girişiminden sonra ilk yurt dışı ziyaretimi Rusya’ya yapmış oldum. Türk-Rus ilişkileri sadece ikili önem taşımıyor aynı zamanda bölgesel olarak barış için önemli anlam teşkil ediyor" dedi. 

Görüşme öncesi ABD paniği!

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Elizabeth Trudeau, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in Suriye konusunu görüşme ihtimaline karşın “Dünyanın neresinde olursak olalım DAEŞ’e karşı mücadele hepimizi kaygılandırıyor” diyerek Türkiye’nin ABD için bir NATO müttefiki, dost ve ortak olduğunu belirtti. Trudeau, 15 Temmuz darbe girişimin arkasında ABD’nin olduğu iddialarını yalanlayarak “Türk Hükümeti’nin yanındayız” mesajını verdi, John Kerry’nin Türkiye ziyareti hakkında bilgi vermekten kaçındı.

'Kıymetli dostum'

'Kıymetli dostum" diyerek konuşmasına başlayan Erdoğan, "Sahip olduğumuz potansiyeli daha etkin şekilde kullanacağız. Türkiye ve Rusya ilişkilerinin çok daha dirençli hale geldiğini düşünüyoruz” diye konuştu.