Osman Nuri Cerit
Türkiye’de yeni bir dönemi başlatacak olan 24 Haziran 2018 seçimleri için geri sayım sürüyor. Bürokratik oligarşiyi sonlandıracak 24 Haziran seçimlerinde, çok sayıda ilk de yaşanacak. Seçmen, Cumhuriyet tarihinde ilk kez aynı anda hem Cumhurbaşkanı’nı, hem de Parlamento’yu belirleyecek. Türkiye, referandumla kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne de geçecek. Yeni sistemde bakanlar Cumhurbaşkanı tarafından Parlamento dışından veya milletvekilleri arasından belirlenecek.
VEKİL LİSTELERİ AYRI OLACAK
Bakan olarak atanan kişi milletvekili ise vekilliği sona erecek. Meclis'te kabul edilen uyum düzenlemesi kapsamında siyasi partiler, Cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimlerinde ittifak oluşturabilecek. Seçime ittifakla katılacak partiler bu kararlarını YSK’ya yazılı olarak bildirecekler. İttifak partileri, milletvekili listelerini ayrı ayrı oluşturacak. YSK’nın hazırlayacağı oy pusulalarında seçime ittifakla katılan partiler “ittifak” başlıklı bölümde yer alacak.
İTTİFAK İÇİN YÜZDE 10 BARAJI
Seçmen isterse ittifak yazılı yere veya ittifak kutusunda yer alacak olan parti logosuna evet mührü basabilecek. Bu kapsamda AK Parti ve MHP’nin oluşturduğu ‘Cumhur İttifakı’ da ilk defa oy pusulasında yerini alacak. İttifakın toplam oyları yüzde 10 barajını geçtiği takdirde, ittifaka katılan partiler de barajı geçmiş sayılacak.
100 BİN İMZAYA ADAYLIK!
Cumhurbaşkanlığı seçimi için Meclis’te grubu bulunan siyasi partilerle son milletvekili seçimlerinde en az yüzde 5 oy almış olan siyasi partiler, kendi adaylarını gösterebilecekler. 24 Haziran seçimlerinde ilk kez, siyasi partiler dışında en az 100 bin seçmenin imzasını toplayan adaylar da Cumhurbaşkanlığı seçimine katılabilecekler.
MİLLETVEKİLİ SAYISI 600'E ÇIKACAK
Halen 550 olan milletvekili sayısı 600’e yükselecek. 50 vekillik artışın seçim bölgelerine dağılımı, uyum yasaları kapsamında bir değişiklik olmazsa nüfus kriterine göre yapılacak. Buna göre İstanbul’da 9, Ankara’da 4 ve Bursa, Kocaeli, Gaziantep, Şanlıurfa, Mersin, İzmir ve Antalya’da ise milletvekili sayılarında 2’şer artış olacak.
18 YAŞINDAKİLER ADAY OLACAK
Daha önce 25 olan seçilme yaşı, 24 Haziran’da ilk kez 18 olarak uygulanacak. 18 yaşındaki gençler milletvekili adayı olabilecekler ve seçilmeleri halinde vekillikleri süresince askerlikten muaf tutulacaklar. Öte yandan Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru önergeleriyle denetim yolu da açık olacak.
BÜROKRATİK OLİGARŞİYE SON
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişle birlikte, ağır işleyen bürokratik sistem hızlanacak ve bürokratik oligarşi de sona erecek. Üst düzey bürokratlar cumhurbaşkanı ile göreve gelip, cumhurbaşkanı ile gidecekler. Cumhurbaşkanı yeni sistemde, bir veya daha fazla sayıda başkan yardımcısı atayabilecek.
KUVVETLER AYRIMI GÜÇLENECEK
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle birlikte yasama, yürütme ve yargı organlarının kuvvetler ayrılığı güçlenecek. Bu kapsamda Meclis’in yasama etkinliği artacak. Cumhurbaşkanı tarafından hazırlanacak genel bütçe dışındaki tüm yasalar, milletvekilleri tarafından teklif olarak sunulacak. Meclis, yasama faaliyetlerinin yanı sıra OHAL, af, para basmak, savaş yetkisi ve milletler arası anlaşmaları onaylama görevlerini de yürütecek.