BÜLENT ŞANLIKAN - EMRE ÖZTÜRK
Bundan tam 21 yıl önce gece saat 03.02’de merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük İlçesi’ndeki 7.4 büyüklüğündeki deprem kayıtlara asrın felaketi olarak geçti. 45 saniye süren sarsıntı nedeniyle başta Kocaeli, İstanbul, Düzce, Sakarya ve Yalova olmak üzere 8 ilde 17 bin 840 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı, 244 bin 383 ev ve işyeri hasar gördü. 17 Ağustos depreminin yıldönümünde AKŞAM’a konuşan uzmanlar, özellikle yaklaşan büyük Marmara depremine karşı ‘tedbir alın’ çağrısında bulundu.
İSTANBUL’UN % 85’İ DAYANIKSIZ
Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan: “Olası İstanbul depreminin ayak seslerini duyuyorum. Şimdi bile olabilir, zaman bitti. Ama hazır değiliz. Çevre illerle birlikte 25 milyon kişi hissedecek. 7.5 büyüklüğünde bir deprem bekliyoruz, bazı yapılar 8 şiddetinde etkilenecek. İstanbul’daki yapıların yüzde 85’i depreme dayanıksız. 2000 öncesi 800 bin, 1980 öncesi 300 bin civarında yapı var. Adalar ile Silivri arasında kıyı şeridi bulunan ilçeler risk altında.”
DAR GELİRLİYE DÖNÜŞÜM
Prof. Dr. Haluk Eyidoğan: “Deprem tehlikesi giderek artıyor. Kentsel iyileştirme anlayışıyla dönüşüm ve depreme hazırlık yapılmalı. Zaman kayıplarını azaltacak toplu iyileştirme ve dönüşüm uygulamaları olmalı. Orta ve alt gelir grubuna dikkate alan ve mağdur yaratmayan bir dönüşüm modeli oluşturulmalı.”
FAYLAR SÜREKLİ HAREKETLİ
Prof. Dr. Mustafa Yıldırım: “Deprem gerçeği her an kapımızı çalabilir. Ülkenin tamamı deprem tehlikesi altında. Faylarda sürekli hareketli. Milletçe bunun farkında ve uyanık olamalıyız. Özellikle eski yapılar depreme dayanıklı hale getirilmeli.”
BİREYSEL DEPREM EĞİTİMİ ALIN
Yrd. Doç.Dr. Oğuz Gündoğdu: “Aradan geçen yıllara rağmen vatandaşımız maalesef bu konunun bilincine varamadı. Yapıların dayanıklılığı kontrol ettirilmeli. Aksi takdirde 17 Ağustos depremine benzer sonuçların başımıza gelmesi söz konusu olabilir. Mutlaka bireysel deprem eğitimi alın.”
ZEMİNE GÖRE BİNA YAPILMALI
Prof. Dr. Namık Çağatay: “Depremin nerede olacağını biliyoruz ama ne zaman olacağını bilmiyoruz. Yapı kontrolleri aksatılmamalı. Her türlü zemine uygun bina yapılır. Zeminin dışında binanın sağlamlığı önemli.”
17 Ağustos 1999 tarihindeki Gölcük Depremi’nde 8 ildeki 17 bin 840 kişi hayatını kaybetti. 244 bin 383 ev ve işyeri de hasar gördü.
BAKAN KURUM: AYNI ACILARI YAŞAMAMAK İÇİN RİSK TESPİTİNİ YAPTIRALIM
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum “17 Ağustos depreminin acılarını unutmadık. Aynı acıların tekrarlanmaması için binalarımızın risk tespitini mutlaka yaptıralım, depreme birlikte hazırlanalım” dedi.
BU TEDBİRLER HAYAT KURTARIR
• Deprem anında merdivene, asansöre, kapıya, balkona koşmayın.
• Sağlam bir masanın altında yaşam üçgeni pozisyonu alın.
• Ağır eşyaları mutlaka sabitleyin.
• Deprem sonrası gaz ve elektriği kesip binayı terk edin.
• Aile bireyleriyle toplanacağınız yerleri önceden belirleyin.
TÜRKİYE’DEKİ KONUTLARIN %55’İ DASK’LI
Türkiye genelinde Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) yaptırılan konut sayısı 10 milyona yaklaştı, konutların % 55’i güvence altına alındı. Sigortalılık oranı Bolu, Tekirdağ, Yalova ve Sakarya’da % 80’e ulaştı. 26 Eylül’deki 5.8’lik Silivri depremi sonrası İstanbul’daki sigortalılık oranı % 63’ten % 67’ye çıktı. Ocak 2020’de sarsılan Elazığ’da ise sigortalılık oranı % 35’ten % 49’a, Malatya’da da % 38’den % 48’e yükseldi. Elazığ depremi için toplam 180 milyon TL, son 20 yıldaki deprem hasarları için de toplam 394 milyon TL ödeme yapıldı.
BİNANIN FAYA OLAN UZAKLIĞINI ÖĞRENİN
Özellikle beklenen Büyük Marmara Depremi’ne vurgu yapan Prof. Dr. Osman Bektaş, “Deprem eninde sonunda olacak, önleminizi alın. Binalar yapılırken bilinçli-bilinçsiz hatalar olabilir, kimseye güvenmeyin, kuşkucu olun. Binanın bulunduğu yerin deprem tehlikesi haritasındaki yer sarsıntısı şiddetini öğrenin. (AFAD Haritalarında var) Yapı denetimine bakın, gerekirse mühendis getirip inceletin” dedi.
BiP’İN ACİL BUTON ÜYESİ 2 MİLYONU AŞTI
Türkiye’nin iletişim ve yaşam platformu BiP’in ‘Acil Durum Butonu’ ile deprem gibi olası doğal afetlerde vatandaşların ulaşabileceği kişi sayısı 2 milyonu geçti. Kullanıcılar acil durum özelliğiyle daha önceden belirledikleri kişilere tek tuşla güvende olduklarını ya da yardıma ihtiyaç duyduklarını haber verebiliyor.