Türkiye Yatırımcı İlişkileri Derneği (TÜYİD) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından hazırlanan "Borsa Trendleri Raporu"nda, Borsa İstanbul'un, dünyanın en likit borsaları arasında yer almayı sürdürdüğü belirlendi.
TÜYİD'den yapılan açıklamaya göre, TÜYİD ve MKK iş birliğinde hazırlanan Borsa Trendleri Raporu'nun ondördüncü sayısı yayımlandı. Raporda, 2015 yılının dokuz aylık değerlendirmesinin yanı sıra halka açıklık oranları, işlem hacimleriyle yatırımcı türleri bazında dağılım ve performansları inceleme imkanı tanıyan detaylı analizler yer aldı.
Raporda, 2015 yılının ilk üç çeyreğinde halka arzların önceki dönemlere oranla daha durgun olduğu görüldü. Dokuz aylık dönemde hasılat 67 milyon TL seviyesinde gerçekleşirken, ilginin ağırlıklı olarak yerli yatırımcılardan geldiği belirlendi.
Üçüncü çeyrekte halka açıklık oranında bir önceki çeyreğe göre küçük bir artış meydana gelirken, fiili dolaşım oranında ise yüzde 0,4'lük azalış gerçekleşti. Üçüncü çeyrekte halka açıklık oranı en yüksek olan "ticaret" endeksini "banka" endeksi takip etti.
Fiili dolaşımda ise bu çeyrekte "ticaret" endeksi "banka" endeksini geçerken, likiditenin en fazla olduğu "banka" endeksi ikinci sıraya geriledi. 2014'ün aynı dönemine göre BIST TUM'de fiili dolaşım oranı halka açıklık oranına göre daha fazla artarak yüzde 31,6 seviyesine ulaştı.
2015'in dokuz ayında 900 milyon dolar net yabancı satışı yaşandı
Raporda, yılın ilk yarısında yurt içinde ve yurt dışında yaşanan gelişmelerin etkisiyle oynaklığın arttığı, işlem hacminde ise 2014 yılına göre yükseliş yaşandığı görüldü.
Yılın üçüncü çeyreğinde ise artan belirsizlik ve jeopolitik risklerin etkisiyle şirketlerin piyasa değerinin yanı sıra işlem hacminde de önemli düşüşler gözlendi.
Ağustos 2015 itibarıyla yüzde 170'lik pay piyasası işlem devir hızıyla Dünya Borsalar Federasyonu'na üye borsalar arasında 3'üncü sırada yer alan Borsa İstanbul, dünyanın en likit borsaları arasında yer almayı sürdürdü.
Yılın ilk yarısında 37 milyon dolar olarak gerçekleşen net yabancı alımı, üçüncü çeyrekte 937 milyon dolar net satışa döndü. Böylece, yılın dokuz ayında 900 milyon dolar net yabancı satışı gerçekleşti.
En yüksek çıkış BIST banka endeksinde görülürken, dokuz aylık dönemde sadece BIST Holding ve Yatırım Endeksi ile BIST Teknoloji endeksine yabancı girişi olduğu belirlendi.
Yatırımcı sayısının yüzde 1'inden azı yabancı
Rapordaki verilere göre, Borsa İstanbul'daki 1 milyon 55 bin yatırımcının sadece 9 bin 722 adedi yabancı iken, yabancı yatırımcıların işlem hacmindeki payı yüzde 22, piyasa değerindeki payı ise yüzde 64 olarak kaydedildi.
Yabancıların elindeki hisse senetlerinin toplam değeri 146 milyar TL seviyesinde bulunurken, yerli yatırımcıların ağırlıklı olarak bireysel olduğu ifade edildi.
Yerli kurumsal yatırımcı sayısı henüz çok sınırlı ve toplam piyasa değerindeki payları yüzde 18 iken, piyasa değeri yüzde 36 olan yerli yatırımcıların hisse senetlerinin toplam değeri ise 81 milyar TL olarak belirlendi.
2015'in dokuz ayında Borsa İstanbul'da en yüksek portföy değerine sahip ilk üç ülkenin değişmediği ve ABD, İngiltere ve Lüksemburg olduğu görüldü. ABD'de yerleşik 1.371 adet yatırımcı toplam yabancı yatırımların üçte birine sahipken, ilk iki sırada yer alan ABD ve İngiltere adresli yatırımcılar toplam portföyün yarısını elinde tutmaya devam etti.
Geçen yılın son günlerinden itibaren TL'nin dolar karşısında değer kaybetmeye başladığı ve 2015'in ilk günlerinden itibaren bu kaybın devam ettiği görüldü. Yurt dışında özellikle Çin'den gelen olumsuz verilerle küresel büyümeye ilişkin endişelerin artması, Fed'in faiz artırımına ilişkin beklentiler ve artan jeopolitik riskler sonucunda düşen risk iştahı önemli ölçüde fon çıkışına neden oldu.
Bu durum nedeniyle yılın ilk yarısında dolar bazında tüm endekslerin piyasa değerinde düşüş yaşandığı gözlendi.