YAŞAR KIZILBAĞ
Enerji arz güvenliği için geçtiğimiz ağustos ayında hayata geçirilen yasa kapsamında zeytin ağaçlarının taşınma süreci başladı. Yeniköy Kemerköy Enerji'nin, Milas'taki kömür sahasındaki 151 ağaç bilimsel yöntemlerle taşındı. Yeniköy Kemerköy Enerji'nin daveti üzerine gittiğimiz bölgede hem hem zeytin ağaçlarını yeni evlerinde gördük hem de kamuoyuna da yansıyan tartışmalara cevap aradık.
ÜNİVERSİTE DEVREDE
Köylülerin "Zeytin taşınır. Biz zaten yıllardır zeytini taşırız" dediği ilk bilimsel zeytin taşıma işlemi öncesinde Ankara Üniversitesi Teknokent bünyesinde 4 akademisyen tarafından Ar-Ge çalışması yapılmış. Ardından da ilk zeytin taşıma işlemi, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) ve 14 bölge muhtarı tarafından oluşturulan Muhtarlar Danışma Kurulu ve Uzman Heyeti'nin gözetiminde gerçekleştirilmiş. Taşıma çalışmalarına önderlik eden kurulun başkanı Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mücahit Taha Özkaya, "Ağaçların sağlıklı bir şekilde yeni alanlarına uyum sağlaması için gençleştirme budaması yaptık, kök koruma uygulamaları gerçekleştirdik" dedi.
Prof. Dr. Mücahit Taha Özkaya, bilimsel yöntemlerle yüzde 100 budama yapılan bir ağacın 1 haftada sürgün vermeye başladığına dikkat çekiyor.
Her yaşta zeytin ağacının uygun tekniklerle taşınmasının mümkün olduğunu söyleyen Özkaya, "Doğru dönemde, doğru yöntemlerle yapıldığında zeytinler yeni topraklarında yeniden meyve vermeye devam eder" dedi. Yeniköy Kemerköy Enerji Genel Müdürü Mehmet Eroğlu "Ağaçlarımız yeni yerlerinde yaşamlarını sürdürüyor, hatta budama sayesinde gençleşerek daha yüksek verim sağlıyor. Yapılan yasa değişikliği kapsamında sahamızda yaklaşık 48 bin zeytin ağacının taşınması planlanıyor. Bu ağaçlar da yakındaki köylülere pay edilecek" diye konuştu.
SADECE KAZI ALANINDAKİ ZEYTİNLER TAŞINACAK
Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin rezerv alanlarında bulunan yaklaşık 48 bin 600 zeytin ağacının 2035 yılına kadar kademeli olarak taşınması planlanıyor. Bu sayı, bölgedeki yaklaşık bin ağaçtan birine tekabül ediyor. Bölgedeki kazı faaliyetlerinin yürütüldüğü alan 885 hektar. Bu alanda 165 milyon ton kömür var. Çalışmaların bu sınırlar içinde kalacağı belirtiliyor. Mehmet Eroğlu "850 bin zeytin ağacı katledilecek. 48 köy yok edilecek deniliyor. Oysa bu alanda köy yok. Kömür çıkarılacak alan ise ruhsat alanının sadece yüzde 3.7'si" dedi.
BÖLGE İSTİHDAMINA CAN SUYU
Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan termik santralleri yerli kömürle üretim yapıyor. Santraller 4 bin 500'ü aşkın kişiye doğrudan iş imkanı sağlıyor, dolaylı olarak 100 bin kişilik bir ekosisteme katkı veriyor, bölge ekonomisine yılda yaklaşık 5 milyar TL destek sağlıyor. Santraller Güney Ege elektriğinin yüzde 85'ini karşılıyor.