Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu ‘İstihdam Kalkanı Paketi’nin detayları netleşmeye başladı. Normalleşme sürecinde de istihdamın desteklenmesi için oluşturulan paket, fesih yasağının uzatılmasından işsizlik süresinin kısaltılmasına, genç istihdamından kısmi zamanlı çalışmaya kadar çok sayıda önemli düzenleme getirilecek.
YASAK 3 AY UZUYOR
İlgili bakanlıkların üzerinde çalıştığı ve kısa sürede yasalaşması beklenen paketle, Türkiye’de bugüne kadar hazırlanmış tüm paydaşlara dokunan, en geniş kapsamlı istihdam düzenlemesi yapılmış olacak. Pakette normalleşme sürecinde ilave istihdam edilen her bir işçinin işverene toplam maliyetlerin yüzde 40’ının devlet tarafından karşılanması da öngörülüyor. Söz konusu paketle süresi 17 Temmuz’da dolacak işten çıkarma yasağı, 3 ay daha uzatılacak ve bu süreyi uzatma yetkisi, Cumhurbaşkanı’nda olacak. Pakette öne çıkan başlıklar şöyle:
İŞSİZ İÇİN FORMÜL
• 2019 yılı başından fesih yasağının başladığı 17 Nisan’a kadar kadar geçen sürede işsiz kalmış olanların işe dönmesi sağlanacak. Bu kişiler son çalıştıkları iş yerine başvuracak.
• İşveren bu kişileri işe alacak. İşveren, bu çalışanları işe aldığında çalıştırma imkanı yoksa ücretsiz izne de çıkarabilecek.
• İşveren bu iki imkanı da kullanamıyorsa, işçinin İş-Kur’a başvurması sağlanacak. Bu durumda 1770 liralık ücretsiz izin desteğine devam edilecek.
• Söz konusu dönem dışında kalanlar açısından bakıldığında, bu kişilerin istihdam edilmeleri durumunda işveren maliyetleri, devlete ödemeleri gereken prim gibi ödemelerde mahsuplaşma gibi yöntemler kullanılarak düşürülecek.
GENÇLERE İSTİHDAM DESTEĞİ
• Paketle 25 yaşını doldurmayan veya 50 yaşın üstünde olan çalışanların daha kolay istihdam edilmelerini sağlayacak düzenlemeye de gidilecek.
• Belirtilen yaşlardaki çalışanlarla ‘belirli süreli iş sözleşmeleri’, iki yılı geçmemek üzere objektif koşul aranmadan ve işin niteliğine bakılmaksızın zincirleme yapılabilecek.
• Böylece, kapsamdaki çalışanlar daha kolay iş bulabilecek, işveren daha esnek koşullarda istihdam sağlayabilecek.
• Gençlerin deneyim ve beceri kazanmalarını sağlamak ve işverenlerin gençleri tercih etme oranını artırmak için gençlerin istihdamı desteklenmiş olacak.
• 25 yaşından küçük olup çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenecek. Kalan primler izleyen ayın sonuna kadar sigortalı tarafından isteğe bağlı ödenebilecek.
KISMİ ÇALIŞMAYI SEÇEN 50 YAŞIN ÜSTÜNE GELİR VERGİSİ İSTİSNASI
• Kısmi zamanlı çalışma tüm dünyada istihdam piyasalarında önemli bir uygulama olarak bilinirken kişilerin çalışma sürelerini azaltarak aynı işin birden fazla kişi tarafından yapılmasına imkan tanınacak.
• 50 yaş ve üzerindeki vatandaşlardan kısmi çalışmaya geçmek isteyenlere bu olanak verilecek. Bu kapsamda, tam zamanlı çalışmadan kısmi zamanlı çalışmaya geçen çalışanlar için Gelir Vergisi istisnası tanınacak ve kısmı zamanlı çalışmadan arta kalan bakiye gün sayısı kadar emeklilik primleri ödenecek.
• Gelir Vergisi istisnası, tam zamanlı çalışmadan kısmi zamanlı çalışmaya geçen çalışanların yanı sıra istihdamı paylaşan herkese sağlanacak.
İŞSİZLİK FONU KESİNTİSİ 2 PUAN ARTIYOR
• Paketle, işverenin İşsizlik Sigortası Fonu’na katkısının 2 puandan 4 puana çıkarılması da öngörülüyor. Salgın döneminde fonun önemi görülürken bu fondan işverenler ve çalışanların desteklenmesine devam edilecek. Fonun da işçi ve işverenlerin katkısıyla güçlenmesi sağlanacak.
• Fondan, normalleşme döneminde ilave istihdam edilecek her bir çalışan için ek destek sağlanacak. Ekonominin yeniden canlanacağı döneme hazırlık için ilave istihdam edilen her bir kişinin işverene tüm maliyetinin yaklaşık yüzde 40’ı karşılanacak.
• Bu destek 2019 başından, işten çıkarma yasağının geldiği tarihe kadar olan süreci de kapsayacak.
PRİM KAYBI ÖNLENECEK
• İşsizlik ödeneği alırken 90 gün içerisinde tekrar işe dönerek 12 ay kesintisiz çalışanların, işsiz kaldıkları döneme ilişkin emeklilik primini devlet ödeyecek. Böylece, tekrar işe girenlerin çalışmadıkları döneme ilişkin prim kaybı önlenecek.
• Salgın döneminde ekonomik aktivitenin azalması nedeniyle çalışanlarını kısa çalışmaya geçiren veya ücretsiz izne ayıran işverenlerin bu çalışanlarının tüm primlerini de devlet karşılayacak.