NESLİHAN KESKİN
Enflasyonu fırsat bilen bazı ev sahipleri, kiracılarından yüzde 100'ün üzerinde zam istiyor. Kira artışının bugün itibariyle yüzde 39.33 olan 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlendiğini belirten hukukçular, kiracılara mahkemeye başvurarak yapılacak zammın yasal sınırlar içinde tespitini talep edebileceğini belirtiyor. Hukukçular göre Yargıtay içtihatları da ev sahiplerinin keyfi hareketine izin vermiyor. Yargıtay'ın bu konuda verdiği kararlara dikkat çeken Akademisyen Avukat Esra Pınar Bilgin, "Kiracının 5 yılı doldurması halinde, mal sahibi kira bedelinin güncel rayiç değerlere göre uyarlanmasını dava edebilir. Bu durumda güncel rayiç kira bedeli belirlense de Yüksek Mahkeme kiracının eski olması nedeniyle hakkaniyet kurallarına uygun indirim yapılması yönünde kararları var" dedi.
KİRA ARTIŞ ENDEKSİ 3 YIL İÇİN GEÇERLİ
Yargıtay kararlarında da benimsenen yönteme göre endeks uygulamasının art arda 3 yıl için uygulanabileceğini belirten Avukat Gürsel Devrim İyim bu süreden sonra taraflar arasında kira parasının hak ve nefaset kurallarına göre belirlenmesi gerektiğini söyledi. İyim, "Emsal ve rayiçler nazara alınarak aylık kira bedeli ne olacaksa ona göre belirlenmelidir" dedi. İyim, "Kira sözleşmesinin kurulmasından itibaren 10 yıllık uzama süresinin geçmiş olması gerekir. Kiraya veren 10 yıllık uzama süresinin bitiminden en az 3 ay önce kiracıya fesih bildirimi yapmalıdır. 10 yıllık uzama süresinden sonra kiracı ve kiraya veren arasında yeni bir sözleşme yapılmamış olmalıdır. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 10 yıl sonra kira sözleşmesini fesih ve tahliye dava hakkı bulunduğunu hükme bağlamıştır" dedi.
HUKUKA AYKIRI
Ev sahiplerinin sözleşmenin süresi bitmeden keyfi zam yapmasının hukuka aykırı olduğunu dile getiren Avukat Bilgin, "Kira zammı Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin kararları ile TUİK tarafından açıklanan TÜFE'nin bir önceki ayın on iki aylık ortalamasını aşamaz. Aksine yapılan sözleşmeler ve bu orandan daha fazla artış oranı belirlenen kira sözleşmeleri geçersizdir" uyarısını yaptı. Ev sahibinin, kendisi, eşi, üst ve alt soyundan kişilerin ihtiyaç duyması halinde kiracının tahliyesini isteyebileceğini belirten Bilgin, "Ancak bu ihtiyacın gerçek anlamda olması, kiraya verenin ihtiyacının başka bir mülkü ile giderilmemesi gerekir. 'Evim tadilatta' ya da kentsel dönüşüm kapsamında yıkılacak gibi iddialarla tahliye mümkün değil" dedi. Bu konuda Yargıtay'ın içtihatlarını hatırlatan Bilgin bir de örnek verdi: "Davacı kiraya verenin kurmuş olduğu şirketin ihtiyacı nedeniyle açılan tahliye davasını kendisinin ihtiyacı olmayıp şirket ihtiyacı olması sebebiyle reddetmiştir."