Türkmenistan gazı 1 Mart'ta Türkiye'de

Türkiye ile Türkmenistan arasında 1998'de başlayan doğal gaz ticaretine ilişkin görüşmeler 27 yıl sonra neticeye ulaştı. BOTAŞ ile Türkmengaz arasında, Türkmen gazının Türkiye'ye gelmesini sağlayacak anlaşma imzalandı. Söz konusu anlaşmayla 1 Mart'tan itibaren ilk etapta yıllık 2 milyar metreküplük teslimatın başlaması planlanıyor. Bugüne kadar 3 kez adım atılan ancak her defasında engellenen proje, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından Avrupa'nın gazda darboğaz yaşamasıyla yeniden gündeme gelmiş ve Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan bir dizi diplomasi yürütmüştü. Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 1 Mart 2024'te Antalya Diplomasi Forumu'na için gelen gelen Türkmenistan Halk Maslahatı Başkanı Gurbangulu Berdimuhammedov ile doğalgaz ve petrolde işbirliğini artıracak anlaşmalar imzalanmış, Türkmen gazının Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden batıya ulaştırılması konusunda niyet beyanında bulunmuştu. Varılan mutabakat doğrultusunda geçen yıl iki ülke arasında teknik ve hukuki altyapının oluşması için yoğun mesai harcanmıştı.

BAYRAKTAR DUYURDU

Bayraktar, dün sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, tarihi imzanın dün atıldığını duyurdu. Bayraktar "Anlaşma kapsamında gaz akışının 1 Mart 2025 itibarıyla başlaması planlanmakta. Uzun yıllardır üzerinde çalıştığımız bu anlaşma ile doğalgaz arz güvenliği güçlenecek" diye konuştu.

27 YILDA 3 KEZ ENGELLENDİ

TAHRAN-MOSKOVA TAŞ KOYDU:

Proje ilk olarak 1998'de gündeme geldi. 1999'da Türkmenistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye, İstanbul'da boru hattı ile ilgili anlaşma imzaladı. Rusya ve İran taş koyunca rafa kalktı.

RUSYA KARŞI ÇIKTI:

2006 yılında Rusya-Ukrayna arasındaki gaz krizi sonrasında Türkmen gazının Hazar'ın altından Türkiye'ye ulaştırılması yine gündeme geldi. Ancak Rusya kıyıdaş ülkelerin Hazar'ın paylaşımı konusunda anlaşmaya varmadığını belirterek itiraz edince, proje bir kez daha rafa kalktı.

PROJEYE ABD ENGELİ:

2011 imzaları bile atılan bir sonraki proje ise Türkmen gazının İran-Türkiye-Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya nakli oldu. 4 bin kilometrelik proje de ABD'nin İran yaptırımları nedeniyle hayata geçirilemedi.

2018'DE DÜĞÜM ÇÖZÜLDÜ:

2018 yılında Kazakistan, Azerbaycan, Rusya, İran ve Türkmenistan, Hazar Denizi'nin hukuki statüsüyle ilgili anlaşmayı imzaladı. Bunun üzerine Türkmen gazı bir kez daha gündeme geldi. Azerbaycan, Türkiye ve Türkmenistan arasında teknik görüşmeler Erdoğan'ın Türkmenistan ziyareti ile siyasi iradeye dönüştü. Geçen yıl mart ayında Türkmenistan'la Antalya'da mutabakata varıldı.

AVRUPA'DA GAZ DEPOLARININ YARISI BOŞ

Avrupa'nın doğal gaz depolarındaki doluluk yüzde 50'nin altına düştü. AB ülkeleri içinde doğal gaz depolarında en az doluluğa sahip ülke yüzde 29,9 ile Fransa oldu. Avrupa'nın azalan stoklarını yenilemek için daha fazla gaza ihtiyaç duyması ve piyasanın bu yaz daralabileceği endişesiyle depolama seviyeleri yakından takip ediliyor.