Türkiye ekonomisi, salgının etkilerinin en ağır şekilde hissedildiği 2020'de büyümeyi başararak pozitif ayrıştı. Türkiye 2020 yılının son çeyreğinde yüzde 5.9, yılın tamanında ise yüzde 1.8 büyüdü. Türkiye, yakaladığı bu performansla, yıllık büyüme verisi açıklanan G20 ülkeleri arasında, yüzde 2.3 büyüyen Çin'in ardından ikinci oldu. Eurostat verilerine göre bu dönemde İspanya ekonomisi yüzde 11, Fransa yüzde 8.1, Almanya yüzde 4.9 ve Hollanda ekonomisi yüzde 3.8 daraldı.
YATIRIM VE ÜRETİM ETKİSİ
Uluslararası kuruluşları yıl içinde sürekli revizyon yapmaya iten büyüme başarısında salgın sürecinde alınan önlemler ve üretim çarkları ve yatırımların durmaması etkili oldu. Büyümeyi oluşturan bileşenler açısından en hızlı artış yatırımlar tarafında yaşandı. Yatırımlar yüzde 6.5 arttı. Hanehalkı harcamalarındaki büyüme de yüzde 3.2 oldu. Sanayide yüzde 2, tarımda yüzde 4.8 büyüme olurken hizmet sektörü yüzde 4.8 küçüldü. İnşaatta da yüzde 3.5 küçülme yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu dün açıkladığı verilerde 2. ve 3. çeyrek büyümesinde revizyon yaptı. 2. çeyrekteki 9.9'luk daralmayı 10.3'e çıkaran TÜİK 3. çeyrekteki büyümeyi ise 6.7'den 6.3'e indirdi. Bu arada kişi başına milli gelir 2020'de cari fiyatlarla 60 bin 537 lira (8 bin 599 dolar) olarak hesaplandı. 2019'da bu rakam 9 bin 127 dolardı.
SİNYAL 3. ÇEYREKTE GELDİ
Salgına rağmen 2020'de yakalanan yüzde 1.8'lik büyümenin sinyali yılın son aylarında gelmişti. 3. çeyrekten itibaren makroekonomik göstergelerde toparlanma yaşanmış, başta sanayi üretimi olmak üzere birçok gösterge olumlu sinyal vermişti. Bunun üzerine ekonomistler büyüme beklentisini yüzde 2.3'e çıkarmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da şubat başındaki kabine toplantısında bir öngörüde bulunmuş ve öncü göstergelerin yüzde 1 büyümeye işaret ettiğini belirtmişti.
DURMAYAN ÇARKLARIN KATKISI BÜYÜK
2020'de pandemiye rağmen yakalanan yüzde 1.8'lik büyümede sanayinin çarklarının durmaması etkili oldu. Sanayideki yüzde 2'lik büyüme yatırımları da yüzde 6.5 artırdı.
EKONOMİSTLERİN 2021 BEKLENTİSİ % 4-5
Ekonomist Haluk Bürümcekçi: 2021 büyüme oranı yüzde 4.5 olur.
Prof. Dr. Burak Arzova: Bu yıl için büyümenin yüzde 4.5-5.0 bekliyorum.
BBVA Büyük Veri Araştırmaları Başkanı Alvaro Ortiz Vidal-Abarca: 2021 yılında yüzde 5- 6'lık büyüme performansı kolay gerçekleşir.
ELVAN: ŞİMDİ ÖNCELİK FİYAT İSTİKRARI
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2020 yılına ilişkin büyüme rakamlarını değerlendirdi. Elvan, Türkiye'nin, küresel sağlık krizinin damga vurduğu 2020'yi büyümeyle kapatan nadir ülkelerden olduğunu belirtti. Bu yıl temel önceliklerinin fiyat istikrarının sağlanması olduğunu ifade eden Elvan, "Enflasyonla mücadele politikalarımız, daha kaliteli ve sürdürülebilir bir yatırım, üretim ve büyüme patikasının da önünü açacak" dedi.
'SIFIRCI HOCALAR' YİNE TUTTURAMADI
Türkiye 2020'de yakaladığı yüzde 1.8'lik büyümeyle uluslararası kurumları yine şaşırttı. Birçok kurum ve kuruluş geçen yıl salgının başında yaptıkları tahminlerde yüzde 5'e varan küçülme öngörmüşlerdi. Hatta bazı kuruluşlar yıl içinde Türkiye tahminlerini 5-6 kez revize etmek zorunda kaldı. Buna rağmen birçok kurum ve kuruluş yine tahminlerinde yanıldı. 'Sıfırcı hoca' olarak bilinen uluslararası derecelendirme kuruluşları Moody's, Fitch ve S&P tahmini açıklanan rakamın çok gerisinde kaldı. Dünya Bankası ve IMF'nin de tahmini tutmadı. Sadece JP Morgan ile HSBC yanılmadı. Ancak bu iki kurum sanayi üretimindeki yüzde 9'luk artışı görünce geçen hafta tahminini güncellemiş, aslında malumu ilan etmişlerdi.
TÜRKİYE SON ÇEYREKTE OECD'NİN ZİRVESİNDE
Türkiye ekonomisi, geçen yıl yüzde 1.8 büyürken, 4'üncü çeyrek büyüme verisi açıklanan OECD ülkeleri arasında yüzde 5,9 ile pozitif büyüme kaydeden tek ülke oldu. Ayrıca, ilk Kovid-19 vakalarının görülmeye başlandığı ve OECD üyesi olmayan Çin de salgın sonrası ekonomik toparlanmasını sürdürerek, 2020'nin son çeyreğinde yüzde 6,5 büyüdü ve 2020 genelindeki büyüme performansı yüzde 2,3 olarak kayıtlara geçti. Geçen yıl 4'üncü çeyrekte büyüme verisi açıklanan OECD ülkelerinden ekonomisi en fazla daralanlar ise yüzde 9.1 ile İspanya, yüzde 7.8'er ile Birleşik Krallık ve Avusturya, yüzde 6,6 ile İtalya olarak kaydedildi.
İŞ DÜNYASI YÜZDE 1.8'LİK BÜYÜME İLE MORAL BULDU
DURMADAN ÇALIŞACAĞIZ
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: Çin'den sonra ikinci sıradayız. 2021 ve sonrasında büyümenin sürdürülebilir olması için de var gücümüzle çalışacağız. İş yerlerinin açılması ile umutlar daha da artacak.
TAKDİRE ŞAYAN RAKAM
MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan: Böylesi zorlu bir dönemde pozitif büyüme trendini, takdire şayan bir performans. 2021 ve sonrasında pozitif büyüme performansının artarak süreceğine inanıyoruz.
2021'DE % 5'İ GEÇERİZ
DEİK Başkanı Nail Olpak: Büyüyen nadir ülkelerden biri olduk. 2020 büyümesi, gelecek için pozitif sinyal verdi. 2021 büyümesinin yüzde 5 seviyesinin üstünde olabileceğini öngörüyorum.
CANLANMANIN HABERCİSİ
ASKON Başkanı Orhan Aydın: Büyüme rakamları büyük bir canlanmanın haberci. Yakında büyüme tahmininde bulunan birçok kurum ve kuruluşun öngörülerinde yine revizyona gideceğine inanıyoruz.
SANAYİ DESTEK VERDİ
İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan: Türkiye'nin, beklentilerin aksine pozitif büyümesini çok değerli buluyorum. Bu büyümeye en güçlü desteği sanayinin vermiş olması gurur vericidir.
EKONOMİMİZ DİRİ ÇIKTI
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç: Büyümede lokomotif imalat sanayii oldu. Normalleşme bize iyi geliyor. Korona yılında ekonomisi diri çıkan ülke olmak ne kolay ne de azımsanacak bir başarıdır.
YOLUMUZDAN ŞAŞMADIK
İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz: Yüzde 1.8 büyüme başarıdır ve bu başarı Türkiye'ye inananlar ile devam edecektir. Türkiye oyunlara, operasyonlara rağmen yolundan şaşmıyor.
YÜZDE 1.8 BÜYÜK BAŞARI
Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran: Kovid-19 salgınınına rağmen büyük başarı. Türkiye ekonomisinin bundan sonrasında üretim, yatırım ve ihracat odaklı kalıcı büyümeyi sağlaması beklentimizdir.
SALGINDAN AZ ETKİLENDİK
Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir: Büyüme rakamı, pandemi sürecinin en az etkiyle atlatıldığını göstermektedir. Bu da önümüzdeki döneme ilişkin pozitif beklentilerimizi güçlendirmektedir.