Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, yastık altı altınların ekonomiye kazandırılması amacıyla çok yönlü çalışma yürüttüklerini belirterek, "Altına hem ziynet hem de tasarruf amaçlı büyük ilgi var. Altın üretimini artırmak, madenciliği geliştirmek durumundayız. Altın üretime, yatırıma katkı sunarsa ülkeye faydası olur. Vatandaş dövizi evinde tuttuğunda ABD, Avrupa'ya sıfır faizli kredi açmış oluyor. Altın, dövizin sisteme dahil olması önemli" diye konuştu.
Yılmaz, vatandaşın bankaya yatırdığı altını ihtiyacı olduğunda çekebilmesi amacıyla bankaların fiziki altın teslimini kolaylaştırmaya yönelik yeni adımlar atılacağını söyledi.
Sabah'ın haberine göre, Yastık altı altın stokumuzun 4 bin 670 ton ile yaklaşık 300 milyar dolar değerinde olduğunu, ithalatın haziran-ekimde 2.8 milyar dolar azaldığını söyleyen Yılmaz, şu mesajları verdi:
İTHALATI AZALTMA: İthalata kota uygulamasına 7 Ağustos 2023'te başladı. Rafinerilerin üretebileceği en küçük altında alt sınırı 1 gram olarak belirlenmesiyle altın talebinin azaltılması hedeflendi. Ağustos ayında ek vergi uygulaması yürürlüğe girdi. Kıymetli metallerle kaplama adi metallerden olan ürünlerin ithalatında yüzde 20 ek mali yükümlülük uygulamasına geçildi.
2.8 MİLYAR DOLAR GERİLEDİ: Düzenlemelerin etkisi Eylül 2023 itibarıyla görülmeye başladı. Altın ithalatı eylül ve ekim aylarında geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla 2.8 ve 3.1 milyar dolar seviyesinden yaklaşık yüzde 31 ve 39 oranında azalarak her iki ay içinde yaklaşık 1.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
650 BİN TL'YE KADAR DEVLET GÜVENCESİ: Kişilerin altın hesabı 650 bin liraya kadar devlet güvencesi altındadır. Vatandaşlarımız altınlarını saklama maliyetine katlanmadan güvenli bir ortamda altın olarak muhafaza ettikleri gibi reel bazda getiri elde etme imkânına sahip olacaklar.
ALTINA DAYALI KİRA SERTİFİKASI: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Altın Tahvili/Altına Dayalı Kira Sertifikası ihraç ediyor. Bu sertifika yastık altında ya da banka kasalarında hiçbir getiri olmaksızın tutulan altınlara yıllık belli bir getiri imkânı sunuyor, elde edilecek getirilerden stopaj vergisi de alınmıyor. Ayrıca vatandaş dilediği sertifikasını satarak nakde dönüştürebilir ya da vade sonunda altınını fiziki olarak da alabilir.
KUYUMCU ALTIN DEĞERLEME SİSTEMİ
Kuyumcu Altın Değerleme Sistemi ile fiziki olarak bulundurulan altınların sisteme dahil kuyumcular aracılığıyla bankalardaki altın mevduat hesaplarına aktarılması sağlanmaktadır. Vatandaşların, elinde tuttuğu çeşitli ayarlardaki tüm kolye, bilezik gibi takılar, çeyrek, cumhuriyet altınları gibi ziynet altınlarının yanı sıra gram altınları seçkin kuyumculardan oluşan 72 ildeki 300'den fazla altın değerleme noktalarında gram cinsinden 24 ayar olarak banka mevduat hesabına aktarılmaktadır.
ALTINDAN DÖNÜŞÜMLÜ KUR KORUMA
Merkez bankası tarafından Fiziki Altından Dönüşümlü Kur Korumalı Hesap ile fiziki altınların banka hesabına aktarılması sonrası hesap açılarak altın bazında ek getiri sağlanıyor. Bu finansal ürün sayesinde bireysel yatırımcılar yıllık bazda 3 ay vadeli hesapları için yüzde 2, 6 ay vadeli hesapları için yüzde 3, 1 yıl vadeli hesaplar için ise yüzde 4 getiri imkânı elde etmektedir. Yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılmasına yönelik mevcut sistemlerin geliştirilmesi ve yeni uygulamaların hayata geçirilmesi için çalışmalara devam edilmektedir. Bu süreçte bankaların daha aktif olması ve vatandaşın yatırdığı altını ihtiyacı olduğunda çekebilmesi için bankaların fiziki altın teslimini kolaylaştırması önümüzdeki dönemde atılması planlanan adımlar arasındadır.
CAZİP ENSTRÜMANLAR VAR
Altının bir kısmı ziynet niteliğinde, bir kısmı tasarruf, bir kısmı da sanayi amaçlı kullanılıyor. Daha çok tasarruf aracı olarak tercih ediliyor, kültürel alışkanlıklar da var. Burada mesele altına yatırım yapılması değil sistemin dışında kalması. Sisteme dahil olursa üretim ve yatırma katkıda bulunur. Bu durum döviz için de geçerli. Dövizi evinde tutan ABD, Avrupa'ya sıfır faizli kredi veriyor. Önemli olan sisteme dahil olması. Cazip enstrümanlar geliştirildi, bunların geliştirilmesi için çalışmalar yapılıyor.
ÜRETİMİN ARTMASI GEREKİYOR
Altın üretimini artırmamız gerekiyor, yeni keşifler var. Altında ihtiyacı karşılayacak üretim çıkabilir. Orman, maden, çevre tartışmalarında hassasiyetler var. Tüm bunları çevre kurallarına uyarak geliştirmek lazım. Sanayi ve Orman Bakanlığı çalışma yapıyor. Yatırım yeri tahsisi, çevresel hassasiyetler, madencilik çalışmaları, ruhsat süreçleri de etkiliyor. Tarım Bakanlığı noktasal değil de bütüncül şekilde süreci belirlemeye yönelik sanayi, maden için nereler ayrılabilir diye çalışıyor. İşin sosyolojik tarafını izlemek lazım. Sosyal bilimciler bunu çalışmalı.