Dünya'da internet sistemiyle kullanılan cihaz sayısı gün geçtikçe artış gösteriyor. Masaüstü kişisel bilgisayarlarda kullanılmaya başlayan internet sistemi, yıllar içerisinde laptop, tablet ve akıllı telefonlarda kullanılmaya başladı. Cihaz çeşitliliği arttıkça cihazların internet kullanım oranları da büyük artış göstermeye başladı.
Bu gelişmelerin arkasında dev sermayeler, teknoloji ve yazılım sektörü var. Peki, Türkiye bu değişimin neresinde, bunu irdeleyelim.
GENEL İSTATİSTİK
Günümüzde 30 milyar adete yakın sayıda internete bağlı cihaz kullanıldığı varsayılıyor. Bu sayı gün geçtikçe büyük bir hızla çoğalıyor. Ortaya çıkan her yeni tür cihaz yeni yazılımlar gerektiriyor ve bu durumda da bilişim uzmanlarının sayısına etki ediyor.
Şu an dünyada 25 milyon yazılım geliştirici bulunduğu düşünülüyor.
2030 yılında ise bu sayının 45 milyon olması bekleniyor.
Dünyadaki başlıca ülkelerin yazılım geliştirici sayısı:
ABD 5.000.000
Almanya 1.000.000
İngiltere 900.000
Fransa 500.000
Hollanda 320.000
Türkiye 120.000
Danimarka 95.000
Finlandiya 80.000
YAZILIM GELİŞTİRİCİLERE TALEP BÜYÜYOR
Pandemi ile birlikte hızla gelişen uzaktan çalışma modeli, iş hayatına bir coğrafyasızlık anlayışı kazandırdı. Uzaktan çalışmak gibi pek çok iş alanı dijital dünyada yerini sağlamlaştırdı. Bu süreçte yazılım geliştiricilere olan ihtiyaç daha da arttı. Avrupa'da 1 milyon yazılımcıya ihtiyaç olduğu tahmin ediliyor. Türkiye'nin açığı ise 400 bin yazılımcı seviyesinde. Bu ihtiyaçlar çerçevesinde, pandemi ile dijital transformasyon da artış gösterdi. Türkiye'de döviz kuru dalgalanmaları sebebiyle yurt dışına olan talep ve beyin göçü arttı. Kurumlar ve şirketler nitelikli bilişim uzmanı bulmakta güçlük çekiyor ve bu durum yakın zamanda önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Günümüzde pek çok sektör yazılım geliştiricilere ihtiyaç duyuyor. Yazılım geliştiricilerin ülke dışına göç etmesi sorunu tek başına devlet kurumlarından beklemek yerine; nitelikli bilişim uzmanı yetiştirmek ve bu uzmanları ülkede tutabilmek için özel şirketlerin ve kuruluşların da politikalar geliştirmesi gerekir.
Türkiye'de özel şirketlerin verdiği bireysel ve kurumsal eğitim sayısının arttırılması şart! Bilişim uzmanının yetiştirilmesiyle ilgili bir çok devlet projesi mevcut. Hatta 120 bin bilişim uzmanı sayısının 2030 yılına kadar 500 bine ulaştırılması hedefleniyor. Mevcut bilişim uzmanı yetiştirme programlarıyla bu sayıya ulaşmak kısa vadede mümkün değil. Yapılan araştırmalara göre bilişim uzmanı yetiştirme programlarında yüz yüze eğitimlerin daha verimli olduğu kanıtlanmış. Ayrıca yazılım endüstrisinde toplumsal cinsiyet eşitliği verileri kadınların işlerin en fazla yüzde 15'ini, bulut bilişim alanında ise yüzde 12'sini alabildiğini gösteriyor. Bu noktada da kurumların fırsat eşitliği konusunda hassas olması, yetişmiş insan gücünü cinsiyet farkı gözetmeksizin aktif tutması gerektiğini gösteriyor.
Sadece yetiştirmek değil, istihdam etmek ve firma tarafından elde tutmak için daha özverili çalışmalar gerekir. Öte yandan dünyanın yazılım geliştirici ihtiyacı sebebiyle, özellikle Amerika ve Avrupa ülkeleri Türkiye'deki yetişmiş nitelikli yazılım geliştiricilere yönelmiş durumda!
ÜNİVERSİTE MEZUNU OLMAK YETERLİ DEĞİL
İnsanoğlunun sınırlarını zorladığı çarpıcı bir çağdayız. Bilim ve teknoloji bizlere büyük konfor sağlasa da pek çok zorluğu beraberinde getiriyor. Örneğin; başarı için iyi bir eğitim almış olmak artık yetmiyor. Yaşadığımız çağ, bilgi, güçlü iletişim, hız, çalışkanlık ve cesaret de gerektiriyor. Bunun için dünyayı iyi okumak, tüm duyularını açmak, geleceğe dair yeni bir söz söylemek, her zaman bir adım önde olmak, sınırları zorlamak ve asla vazgeçmemek gerek!
Bilişim Uzmanı eğitiminde sadece eğitim olanaklarının sağlanması yetmez. Nitelikli eğitmen ve de teknolojik yapının hızına uyabilecek bir müfredatın da hazırlanması gerekir. Nitelikli eğitmenlerin de devlet tarafından desteklenmesi, bu politikanın kararlılığı bakımından büyük önem taşıyor.
STAJLAR İLK ADIM DEĞERİNDE!
Çok önemli olan başka bir konu da yazılım geliştiricisi öğrencilerinin staj imkanlarının sağlanması imkanı. Yazılım geliştirici öğrencisi, en az 45 gün bir işletmede tam zamanlı ve de mesleğine odaklanarak stajını tamamlamalıdır. İşverenler, staj konusunda, stajyerlere bakış açısını olumlu yönde değiştirmek zorundadır. Herkes tecrübeli yazılım personeli arayışı içerisinde olmasına karşın sektöre yetişmiş insan kazandırmak konusunda yeterince hevesli ve motive değil. Bu da sektörü gelişim/istihdam açısından önemli yönde etkiliyor.
BİLİŞİM UZMAN PERSONELİNİ ELDE TUTMAK ÖNEMLİ
Sürekli öğrenme ve gelişim deneyimi, deneyimli çalışanların deneyimlerini tüm çalışanlarla paylaştığı/etkileşim kurduğu dinamik bir süreç. Çalışan isteklerini desteklemek için sürekli geri bildirim, katılım ve elde tutma aşamasında ele alınır. Bir bilişim uzmanı mevcut olan teknolojik yapıyı şekillendirmekle kalmaz; gelecek yıllardaki teknolojik oluşumların da temelini oluşturur. Bu nedenle; geliştirdiği teknolojik üründe sürekliliği sağlamak için işletmelerin, yetişmiş personelini elinde tutması hayati önem taşır.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Yazılım sektörüne nitelikli insan gücü kazandırmak adına; gözlem ve tecrübelerimize dayanarak; öncelikle ülkemizin değerli kuruluşlarına ve devlet kurumlarımıza önerilerde bulunmak isteriz.
Başta İstanbul ve Ankara lokasyonları olmak üzere devletimizin desteğiyle ekosistemleri kurulabilir. Bilgi ve Sürekliliğin esas alındığı bu merkezlerde;
- Kurum ve şirketlerin insan kaynağı bulmakta güçlük çektiği alanlar belirlenebilir ve bu verilere göre bilişim eğitimleri ve istihdam projeksiyonu çizilebilir.
- Bilişim alanında verilecek eğitimler belirlendikten sonra belirli seçme sistematiklerine göre burslu / ücretli eğitimler verilebilir.
- Sektör profesyoneli eğitim, kurum/şirketlerin ve eğitmenlerin danışmanlıklarının iş birlikleriyle çalıştaylar yapılabilir; sürdürülebilir bir hizmet haline dönüştürülebilir.
- Rekabet'in değil; sektör kültürünün geliştirildiği bir ortam olmalı, sektörün pasta dilimi için rekabetten ziyade sektör pastasını büyütmeye, sektörü büyütmeye çalışacak ekosistemler kurulmasına çalışılabilir.
YAZILIM GELİŞTİRİCİ & İSTİHDAM EKOSİSTEMİNİN AVANTAJLARI
Yazılım Geliştirici & İstihdam Merkezini, sanal bir platforma taşıyarak; eğitim, istihdam ve staj imkanları için bir web portalı kurulabilir ve tüm kurum ve şirketler bu platforma dahil edilebilir. Bu sayede sektörün nabzını anlık olarak tutabilir. Ayrıca yazılım sektöründeki nitelik gelişimini ve istihdamı sürekli canlı tutar. Bu platform sayesinde yazılım ve ekosistemi daha pek çok avantaja sahip olur: Türkiye'deki üniversite öğrencilerine bilişim alanında staj imkanı sağlayabilir. Bilişim sektöründeki işletmelerle istihdam sağlayabilir. Bilişim eğitimleri için burs olanakları sağlayabilir. Kariyer eğitimlerine destek olur. Milli yazılımlar için, Yazılım Geliştirici Merkezinde özel bir ekip kurularak, dışa bağımlı olduğumuz hizmet ve ürünler için çözümler sağlar. Startup firmalarını danışmanlık yapabilir. Üniversite öğrencilerine workshop, konferans gibi etkinlikler için ev sahipliği yapabilir.
KURALINA GÖRE OYNAYAN HAYATTA KALIR
Güncel teknolojik yapıya ayak uydurabilen üniversiteler, nitelikli staj imkanı sağlayan işletmeler ve bünyesinde çalışan bilişim uzmanı personelinin geliştirdiği ürünlere destek olan firmalar, dünya teknoloji tarihinde kalıcı olabilir. Bunun yanı sıra devlet politikaları da gelişen dünyamızda teknolojiye ve teknoloji insanlarına her türlü desteği sağlamak zorunda.
Sonuç olarak; yazılım geliştiriciler, bir ekosistem içerisinde, kümülatif bir çalışma ortamında sürekli öğrenerek ve veri paylaşımlarında bulunarak yetişmesi gereken meslek özelliklerine sahip. Bireysel çaba çoğunlukla yetersiz kalıyor. Günümüz şartlarında dünya devi şirketlerin ve gelişmiş ülkelerin bu iş alanı için oluşturduğu eğitim ve çalışma sistemleri göz önüne alınmalı ve rekabet yaratabilecek nitelikte şartlar oluşturulmalı. Bu sebeple sektör, devlet ve özel kurumların işbirliğinde, kendine özel bir alan açmak zorundadır.
ARİF ÇAPOĞLU KİMDİR?
Arif Çapoğlu 1988 yılında doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Trabzon'da tamamladı. Bahçeşehir Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünden mezun oldu. 2019 yılında, Bilgi Teknolojileri sektöründe; eğitim, yazılım, danışmanlık ve insan kaynakları alanında faaliyet gösteren Cap Teknoloji adlı kendi firmasını kurdu. 2017 – 2021 yılları arasında Wissen Akademie firmasında, Kurumsal Eğitim Çözümleri Sorumlusu ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü görevlerinde bulunarak; İŞKUR ile yapılan "Nitelikli Bilişim Uzmanı Yetiştirme Programı" süreçlerinde yer aldı.
2021 yılında Amerika'da Silikon Vadisinde, yazılım geliştiriciler için yapay zeka tabanlı işe yerleştirme ve eğitim alanında faaliyet gösteren şirketini kurdu.
Çapoğlu, bir çok firmada görev almasının yanı sıra sektörüyle alakalı faaliyet gösteren firmalara danışmanlık vermektedir. Ayrıca, dayanıklı tüketim, inşaat ve madencilik alanlarında faaliyet gösteren aile şirketlerinde genel müdür görevini yerine getirmektedir. Gerek bulunduğu sektörle ilgili gerekse sosyal konularla ilgili birçok vakıf ve dernekte görev almaktadır. Çapoğlu, iyi derecede İngilizce bilmektedir.