TÜFE’de 2020 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,30, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 13,19, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,03 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,04 artış gerçekleşti.
Yıllık en düşük artış yüzde 0,67 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 0,99 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5,19 ile haberleşme ve yüzde 7,00 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 29,42 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 21,08 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 18,67 ile ulaştırma oldu.
AYLIK DÜŞÜŞ GÖSTEREN TEK GRUP EĞİTİM
Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Kasım ayında azalış gösteren tek ana grup yüzde 0,19 ile eğitim oldu. Alkollü içecekler ve tütün ana grubunda aylık değişim olmazken, en az artış gösteren gruplar yüzde 0,12 ile haberleşme ve yüzde 0,80 ile sağlık oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Kasım ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 4,51 ile ulaştırma, yüzde 4,16 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 1,69 ile ev eşyası oldu.
Toplu sözleşmeye göre memur zamları yılda iki kez yapılıyor. Haziran ayı enflasyon oranı açıklandıktan sonra memurlar için bir yılda yapılan ikinci ve son zam da yapılmış oluyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal'ın yaptığı açıklamaya göre, 2021 memur maaşları tahmini rakamlarda belli olmuş oldu. Bu rakamlar şimdilik tahmini olarak yapıldığını vurgulamakta fayda var. Toplu sözleşme gereğince, enflasyon farkı 6 aylık dilimler halinde hesaplanıyor.
Bu zamlardan memurlarla birlikte emekliler de faydalanıyor. Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahmini oranının açıklanmasıyla memurlar 2021 yılında yapılacak zammın ne kadar olacağını hesaplamak istiyor. Zamlar toplu sözleşmede de yer aldığı gibi 6 aylık dilimlerde hesaplanıyor. 2021 Ocak ayında memur maaşlarına zam oranının ne kadar olduğu net olarak açıklanacak.
NE KADAR ZAM ALACAKLAR?
Memurlar, yıl sonuna kadar toplam TÜFE'nin yüzde 4'ü aşması durumunda, aşan miktar kadar maaş zammına ek olarak enflasyon farkı zammı alacak. Açıklanan 4 aylık enflasyon verilerine baktığımızda 0.54'lük enflasyon farkı oluştuğu görüldü. Memurlar yüzde 3'e ek olarak 0.54 zam alacak. Kasım ve Aralık ayı enflasyonları ile bu oranın artması bekleniyor.
TÜFE VE TEFE NEDİR?
TÜFE (Tüketici fiyatları endeksi) tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür. Yıllık enflasyon değerindeki değişimi ölçmek için kullanılır. TÜFE, İstatistik bilimindeki indeks sayılar ile hesaplanır. Belli bir yıl seçilir ve bu yıl temel yıl kabul edilir. , Karşılaştırılan dönemler arasındaki toplam ya da fark, belirli bir gelire sahip olan bireyin satın alma gücünün azalıp azalmadığını gösterecektir.
Toptan Eşya Fiyat Endeksi'nin kısaltılışı olan TEFE Türkiye İstatistik Kurumu tarafından (TÜİK) hesaplanmaktadır. Toptan Eşya Fiyat Endeksi. Değişimi aylık ya da yıllık enflasyon rakamının belirlenmesinde kullanılır. 2005 yılından itibaren Devlet İstatistik Enstitüsü DİE, Toptan Eşya Fiyat Endeksi'nin yerine Üretici Fiyat endeksi ÜFE'yi kullanmaya başlamıştır.
TÜFE VE TEFE NASIL HESAPLANIR?
TÜFE yani Tüketici Fiyat Endeksi hesaplamaları, ülke genelindeki tüketim mallarını kapsıyor. Gıda ürünlerinden ender tüketilen mallara ve sosyal harcamalara kadar her şeş TÜFE kapsamında değerlendiriliyor. Hesaplama yapmak için ise belli bir dönemin baz alınması gerekmektedir. TÜFE hesaplamalarında istatistik verilerinden yararlanılır.
TEFE hesaplamalarında ise ekonomik çalışma alanları ve sanayi kolların olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. TEFE'de ürün rafa gelmeden önceki fiyatı hesaplanmaktadır. TEFE'deki artışlar kısa bir süre sonra TÜFE'de de artışları meydana getirmektedir.