Stopaj, gelir veya kurumlar vergisine tabi bir kazanca ilişkin hasılatın ilgilisine ödenmesi aşamasında uygulanan vergileme yöntemi ve vergi güvenlik tedbiridir. Stopaj vergisini ödemekle mükellef vatandaşlar vergi ile ilgili detayları araştırıyor. Peki, Stopaj vergisi nedir? Stopaj vergisi nasıl hesaplanır?
Stopaj (kaynaktan kesme), gelir vergisinde, özellikle maaş ve ücretlilerin vergi borçlarının ödenmesinde, gelir henüz sahibinin eline geçmeden verginin kesilmesini ifade eder.
Stopaj, gelir veya kurumlar vergisine tabi bir kazanca ilişkin hasılatın ilgilisine ödenmesi aşamasında, ödemeyi yapanlarca, yasa ile belirlenmiş oranlar üzerinden ödeme tutarının bir kısmının tutulup, hasılatı elde eden adına ve onun peşin vergisi olarak vergi dairesine yatırılması şeklinde uygulanan vergileme yöntemi ve vergi güvenlik tedbiridir. Türkiye gibi beyan esasının geçerli olduğu vergi sistemlerinde stopaj istisna teşkil etmektedir. Stopaj ile tevkifat aynı anlama gelmekte olup tevkifat daha çok katma değer vergisi uygulamasında kullanılmaktadır.
Stopaj, sabit bir tutarla ifade edilmez, ödeme türüne göre değişkenlik gösterir ve ödemenin bir yüzdesi olarak hesaplanır. Ancak her zaman brüt ücret üzerinden hesaplanır.
Gelir Vergisi Yasası'nın 75/4. maddesi hükmü uyarınca yıllık ve özel beyanname veren kurumların indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısım menkul sermaye iradı olarak kabul edilmekte ve bu kısım kurumların halka açık olup olmaması koşuluna bağlı olarak kurum bünyesinde aynı yasanın 94/6-b maddesi uyarınca vergi tevkifatına tabi tutulmaktadır. Bakanlar Kurulu kararı ile bu konuda yapılması öngörülen vergi tevkifat oranı halka açık anonim şirketlerde %10, diğerlerinde ise %20'dir.
2000 TL bedelindeki brüt kira fiyatının %20'si olarak hesaplanan 400 TL, kiracı tarafından stopaj kesintisi olarak vergi idaresine, geriye kalan 1600 TL'lik bedel ise net kira bedeli olarak mülk sahibine ödeniyor.
Kira sözleşmesinde kira bedeli, brüt olarak değil de net olarak beyan edildiyse aşağıdaki formül uygulanıyor.
Brütleştirme Formülü = Net Kira Ücreti / (1-0,2)
Net olarak belirtilen kira bedelinden dolayı yeni stopaj tutarı ise;
Brüt Kira Bedeli = 2000 / 0,8 = 2500 TL
Stopaj Tutarı = 2500 x 0,2 = 500 TL
Yıllık gelir vergisi beyannamesi yapılarak belirlenen stopaj vergisi, her yılın mart ve temmuz aylarında olmak üzere iki taksit olarak ödenir. Tüm stopaj türleri vergi dairelerine ödenebilir.