ÖZGÜL ÖZTÜRK
ozgul.ozturk@aksam.com.tr
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun dün Mardin’de açıkladığı ‘Terörle Mücadele ve Rehabilitasyon Eylem Planı’nın detayları 1 Şubat Pazartesi günü Ankara’da yapılan bir toplantıyla şekillendi. Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun davetiyle; saat 20.00’de başlayan toplantı gece 03.00’a kadar sürdü.
104 KİŞİLİK ‘SEFERBERLİK’ MASASI
Başbakan Davutoğlu’nun ev sahipliğinde ve kabineden 9 bakanın katılımıyla gerçekleştirilen akşam yemeğine TOBB, TESK, TÜMSİAD, TZOB, ASKON, DİKAD, DOGÜNSİFED, Doğu ve Güneydoğu Bölgesi ticaret, sanayii, borsa, esnaf ve sanatkar oda başkanları katıldı. ‘Ekonomik ve sosyal seferberlik’ masasında toplam 104 kişi yer aldı.
HER İL, KENDİ ÖNERİSİNİ SUNDU
Doğu ve Güneydoğu Bölgesi’nde terör nedeniyle yaşanan sosyo-ekonomik sorunların detaylarıyla konuşulduğu toplantıda her bir ilin oda başkanı kendi bölgesine yönelik sorunlar ve çözüm önerilerini sundu.
Davutoğlu, işadamlarının bu önerisine karşı çıktı
Bazı oda başkanlarının 'olağanüstü hal' kavramına atıfta bulunarak, 'ekonomik olağanüstü hal’ uygulanması önerisine Başbakan Davutoğlu, "Ekonomik de olsa olağanüstü hal tanımını doğru bulmuyorum. Bizimkisi ‘ekonomik seferberlik’ olacak” karşılığını verdi. Bölge iş dünyasının bir arada olduğu istişare toplantısı, konuların önemi ve zorluk derecesiyle eşdeğer bir zamana yayıldı.
İnsan odaklı ekonomikseferberlik manifestosu
Terörün açtığı yaraları sarmak için düğmeye basıldı. Başbakan Davutoğlu'nun açıkladığı eylem planıyla iş dünyasının neredeyse tüm talepleri karşılanmış oldu. Pakette esnafa, sanatlara ve çiftçiye prim ve kredi borcu ertelemesi de var, yeni istihdam kanallarının acilen açılması da...
Başbakan Ahmet Davutoğlu, ‘Terörle Mücadele Eylem Planı’nı dün Mardin’de açıkladı. Terör mağduru illere yönelik ‘sosyal ve ekonomik seferberlik’ olarak adlandırılan eylem planında en önemli ayaklardan birini de ekonomi oluşturuyor. İş dünyası, terör örgütünün hain saldırıları nedeniyle bölgedeki iş hacminin yüzde 80’e varan düşüşler yaşadığından şikayet ediyordu.
Talepler yerine getirilecek
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun açıkladığı eylem planı bu açıdan bakıldığında ‘ekonomik seferberlik’ hali olarak tanımlanıyor. Başbakan Davutoğlu, planı açıklarken, “İşadamlarımızla tüm ihtiyaçları dinledim. Bana iletilen her talep yerine getirilecektir” ifadelerini kullandı.
Prim borçları erteleniyor
Bu kapsamda, bölge esnafının en önemli taleplerinden birini de prim borçlarının ertelenmesi oluşturuyordu. Konuyla ilgili olarak “Prim borçları ertelenecek” diyen Başbakan Ahmet Davutoğlu, Esnaf ve sanatkarlar kredi geri ödemelerinde ‘erteleme’ müjdesi de verdi. Eylem planına göre kredi geri ödemesindeki söz konusu ertelemeden çiftçiler de yararlanacak. Erteleme yanında, esnaf, sanatkar ve çiftçilere yeni kredi imkanları da genişletilecek.
Bunun yanında bölgede yeni istihdam kanalları oluşturmak için de gerekli adımların kararlı bir şekilde atılacağını söyleyen Davutoğlu, Doğu ve Güneydoğu’ya 200 milyar TL yatırım yaptıklarını anlattı. Davutoğlu şöyle konuştu: "13 yıl içinde ayağa kaldırdığımız bölge ekonomisini tahkim edeceğiz. Bütün vatandaşlarımızın terörden kayıplarını telafi edeceğiz. Bunlar yangın çıkardılar, biz yangın yerinde bir gülistan inşa edeceğiz.
Halkbank kredi borçları ertelenecek. Çiftçilerimize ve esnafımıza faizsiz kredi sağlanacak. İstihdam için yepyeni bir hamle başlatacağız. Huzur olmazsa ekonomi olmaz. Yeni bir ekonomi hamlesi başlatıyoruz. 2016-2018 arasında sadece GAP bölgesine 26.5 milyar TL yatırım yapacağız. Onlar yıkmaya, biz yapmaya geliyoruz. Onlar tahrip etmeye, biz inşa etmeye geliyoruz."
Kira yardımı yapılacak
Adımların eşzamanlı atılacağını da söyleyen Başbakan Davutoğlu, 10 maddelik eylem planını açıklarken şöyle konuştu: “Bütün kardeşlerimize düzenli kira yardımı yapılacak. Öğrencilerimizi en iyi şartlarda eğitim yaptıracağız. Telafi eğitimi vereceğiz. Okullarımızı imar edeceğiz. Hastanelerimizi en iyi şekle
Şehirler ayağa kalkacak
Planın önemli ayağını ‘şehirlerin ayağa kaldırılması’ oluşturuyor. Bu kapsamda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın öncülüğünde; TOKİ eliyle yaşam alanları kurulacak. Tarihi dokuya zarar vermeden, tarihi şehirlerin yaraları aslına uygun sarılacak. Eylem planındaki bu başlığı ‘mekanın ihyası’ olarak açıklayan Davutoğlu şu müjdeyi verdi: “Diyarbakır’ın tarihi dokusu gibi, bütün şehirlerimiz yeni bir yasal çerçeve ile şehir ihyası çabası içinde olacağız. Diyarbakır’a, Sur’a böyle bakıyoruz. Sur’u öyle bir inşa edeceğiz ki insanlık ihya olacak.”
Yatırımlarda vatandaş kriteri
Yeni dönemde büyükşehir yasasında da değişikliğe gidecekleri bilgisini veren Davutoğlu, “Büyükşehir yasası istismar edildi” dedi. Bu kanıda büyükşehir yatırımlarının vatandaşa değil, teröre yarar sağladığı vurgusu yapan Davutoğlu, Yatırım yapmak yerine teröre desteğe izin verilmeyecek” diye konuştu. Bu kapsamda, yasal değişiklik yapılacağını söyleyen Davutoğlu, tüm yatırım harcamalarının vatandaşa katkısının yakından izlenip denetleneceğine de işaret etti.
İŞ DÜNYASI NE DEDİ?
Allah razı olsun, bölge ekonomisi ciddi sıkıntıdaydı
Mardin Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Başkanı Mehmet Ali Tutaşı: Doğu insanı beklenti ve bunalım içerisindeydi. Açıklamaları olumlu buluyoruz. ‘Allah razı olsun’ diyoruz. Bizi düşündüklerini gösterdiler. Geri ödemelerde esnaf, turizmci nakliyeci dibe vurmuş durumdaydı. Asıl beklentimiz bankalarla ilgili. Detayları birkaç gün içinde belli olur. 26.5 milyar TL hangi sektörlere gidecek bunlar önemli. Bölge inşasında TOKİ değil, bölge inşaatçıları olsun.
Faizsiz krediler bölge esnafı için çok önemliydi
Diyarbakır Kuyumcular ve Sarraflar Odası Başkanı Mustafa Akkul: Pakette bizim için asıl önemli olan esnafı ilgilendiren maddelerdi. Faizsiz kredi talebimiz olmuştu. Bu bizim için çok önemli. Arzuladığımız bir maddeydi. Düğünler bile yapılmıyordu bölgede bu alınan önlemlerle yeniden şehrin kurulması bölge halkı ve esnafı moral verecektir. Bölge halkı olarak tüm bu reformların kalıcı olabilmesi için barış sürecinin hayata geçirilmesini istiyoruz.
Potansiyelimizi ortaya çıkacak
Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Taş: Hükümetin ciddi hazırlığı olduğunu gördük. Bunlar bölgeyi ekonomik olarak güçlendirecek planlar. 33 yıldır Hakkari’deyiz ve çatışmalar nedeniyle zengin kaynaklarımızın ekonomiye kazandırılamadığını görüyoruz. Şimdi hükümetimizin destekleriyle bölgedeki zengin dinamiklerin harekete geçirileceğine inanıyoruz. Bu anlamda muhatapların bir an önce bulunup bu olayların sonlandırılmasını istiyoruz.
Bankalardan ‘köprü krediler’ bekliyoruz
Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği Başkanı Cemal Şengel: Esnaf birbirini idare ediyordu. Başbakan’ın açıkladığı vergi borçları ve sigorta borçlarının ertelenmesi güzel bir adım. Bizim için önemli olan bir diğer konu kredilerdi. Bankalar Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’ni riskli bölge ilan edip kredi almayı neredeyse imkansız hale getirdiler. Bölge de bizim ülke de bizim. Bankalardan ‘köprü kredi’ dediğimiz 1-1.5 yıllık krediler bekliyoruz.
Hem moral, hem ekonomik bir rahatlama olur
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Eyüp Bartık: Bölge ekonomisinin güçlendirilmesi hedefleniyor. Prim borçlarının ertelenmesi, esnaf ve çiftçinin kredi ödemelerinin ertelenecek olması da küçük esnafa ve çiftçiye hem moral olacak hem de ekonomik olarak rahatlatacaktır. İstihdam sağlayıcı yatırımlara destek verilecek olması yatırımcıyı rahatlatıp işsizlik problemine çözüm olacaktır.