1
DAEŞ-Esad-Rusya ittifakı ABD Hazine Bakanlığı’nın kararıyla belgelenirken, Türkiye’ye yönelik karalama kampanyasının nedeni ortaya çıktı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, IŞİD’le mücadele bahanesiyle petrol fiyatlarının düşmesini önlemeye çalışıyor. Rusya, 2012 yılında 450 milyar doları bulan petrol ve doğalgaz gelirlerinin 230 milyar dolar seviyesine düşmesinin ardından yeni hamlelere girdi. Öncelikli hedef dünya enerji piyasasında maliyetleri düşürecek olan Ortadoğu’daki hatlarının Akdeniz’e bağlanmasını önlemek. İhracat gelirlerinin yüzde 70’e yakınını petrol ve gazdan elde eden Putin’in gelirlerdeki düşüşün ardından ekonomik darboğaza girmemek için yeni hamleler yaptığı belirtiliyor. 15 yıldır Rusya’yı yöneten Putin enerji gelirlerini artırarak ayakta duruyor. 2000 yılında 33 milyar dolar olan Rusya’nın yıllık toplam petrol ihracat geliri 2011 yılında 198.7 milyar dolara kadar çıktı. 2014 yılında 184 milyar dolara gerilerken, 2015 ocak-eylül döneminde Rusya’nın petrol ihracatından elde ettiği gelir 69.5 milyar dolar seviyesine geriledi. 2000 yılında 28 dolar olan brent petrolün varil fiyatı 2012 yılında 111.6 dolar seviyesine kadar çıkmıştı. Rusya bütçe gelirlerinin 12.8 trilyon rublenin yarısının petrol ve doğalgaz gelirlerinden oluştuğu belirtiliyor.
AMACI AKDENİZ HATTINI KESMEK
Son yıllardaki gerilemenin ardından, petrol fiyatlarında yeni bir düşüş beklentisi hakim. 30 dolar seviyesine düşeceğine yönelik değerlendirmeler artıyor. Bu durumunda Rus ekonomisinin finansal riske girmesine neden olacağı ifade ediliyor. Petrol fiyatlarındaki 10 dolarlık düşüş, Rusya’nın döviz gelirlerini 20 milyar dolar azaltıyor. Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir de, Türkiye’yi “DEAŞ petrolünü satıyor” şeklinde karalama kampanyasının altında yatanı şöyle anlatıyor: “Bölgede daha hiç el değmemiş çok büyük petrol ve doğalgaz rezervleri var. Bunların Avrupa piyasalarına ulaştırılması lazım. Onun için de Akdeniz’e ulaşması lazım. Birisi Suriye’den diğeri Türkiye’den geçebilir. Oradaki petrol ve doğalgazın Akdeniz’e inmesi Rusya ekonomisi açısından tehdit unsuru. Varili 5 dolara var olan petrol 45-50 dolara var olan Rus petrolü ile rekabete girerse hidrokarbon gelirleri açısından ekonomisi ciddi bir tehlike arz edebilir. Rusya’nın ya bunu önlemesi ya da müdahil olması lazım.”
RUS EKONOMİSİ 2016’DA KRİZDE
Petrol fiyatlarındaki düşüş, Batılı ülkelerin yaptırımları ve ülkeye giren sermaye akışındaki durgunluk nedeniyle zor günler geçiren Rus ekonomisi için 2016’nın da negatif yönlü baskılarla geçmesi bekleniyor. 2015 ilk çeyrekte yüzde 2.2 daralan Rus ekonomisi, 2. çeyrekte yüzde 4.6, 3. çeyrekte ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.1 küçüldü. Gelecek yıl Rus ekonomisini nelerin beklediğine dair değerlendirme yapan Rus Dışişleri Bakanlığına bağlı Moskova Devlet Üniversitesi Dünya Ekonomisi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Aleksandr Bulatov, 2016’nın Rusya ekonomisi için parlak bir yıl olmayacağını belirtti. Bulatov, gerek Rus yetkililerin gerekse de IMF’nin, gelecek yıl petrol fiyatlarının varil başına 50 dolar civarında seyredeceği öngörüsüne dikkati çekerek, “Bu nedenle Rusya, gayri safi milli hasılasının 2016’da sadece 0.7 artmasını, IMF ise daha kötümser bir tahminle yüzde 0.6 düşmesini bekliyor” dedi.
TÜRK PİYASALARI ALDIRMADI RUS BORSASINDA HASAR ARTTI
Geçen hafta uçak gerginliği sonrası Rus borsasında başlayan hızlı düşüş devam ederken, Borsa İstanbul’da kayıplar telafi ediliyor. Rus Borsası dün yüzde 1’in üzerinde düşerken Borsa İstanbul yüzde 2.06 yükseldi. Geçen hafta 2.93 lira seviyesine çıkan dolar, dün 2.89 seviyesinin altına geriledi. Rus borsasında bir haftalık kaybın yüzde 7’ye ulaştığına dikkat çeken analistler, Rus yetkililerin ambargo söylemlerinin hayata geçirilmesi durumunda Rusya ekonomisinin olumsuz yönde daha fazla etkileneceğini, bunun da borsasını düşürdüğünü kaydetti.
ENFLASYONU ARTAR, YİYECEK BULAMAZ
Türkiye ve Rusya arasındaki siyasi gerginliği değerlendiren finans uzmanları, gerginliğin iki ülkeye de etkisi olacağını ancak yüksek enflasyonla mücadele eden Rusya’nın daha zorlanacağını kaydetti. Capital Economics Gelişen Ekonomiler Kıdemli Ekonomisti William Jackson “Türkiye, Rusya’nın toplam gıda ithalatının dörtte birini oluşturuyor. Rusya özellikle AB, ABD, Avustralya, Kanada ve diğer birkaç ülkeden gıda ithalatını daha önce yasakladığı için gıda ihtiyacını başka bir ülkeden karşılaması daha pahalı hale gelecek” dedi. Berenberg Ekonomisti Wolf-Fabian Hungerland de, yaptırımların, Rusya’nın yüksek olan enflasyonunu düşürmede zorlanmasına hatta gıda enflasyonunun artmasına neden olacağını söyledi. KAYNAK: STAR