Çalışanların emekli olabilmeleri için belli gün sayısında prim ödemesi gerekiyor. Bunun yanında yaş ve yıl şartını da yerine getirmeleri lazım. Bazı sigortalılar, yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için gereken prim gününü dolduramıyor. Bu sigortalıların emekli olması için sistem askerlik, doğum borçlanması gibi imkanlar da sunuyor.
TOPLU PARA ÖDENİYOR
Buna rağmen yine de şartları tamamlayamayan milyonlarca kişi var. Bu vatandaşların çalışma imkanları da yoksa ödedikleri primler boşa gitmiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primleri toplu olarak sigortalıya geri ödüyor. Memurlarda bu durum kesenek iadesi şeklinde oluyor. Toplu parayı alabilmek için ise 2 şart gerekiyor.
İKİ ŞART TAŞINMALI
Emeklilik için yaşı doldurmuş ancak primlerini tamamlayamayan sigortalıların, SGK’dan iade alabilmesi için gerekli olan şartlar şunlar: -Sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağ-Kur) yürütüyor olmamak. -Emeklilik için gerekli olan 3 şarttan ikisini, yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak. Bu şartları taşıyanlar, eğer gerekli primleri tamamlamışlarsa zaten emekli oluyor. Ancak primleri eksik ise ve tamamlama imkanı da yoksa paralarını geri alabiliyorlar. Bundan, vefat eden sigortalıların kanuni mirasçıları da şartları yerine getirerek faydalanabiliyor.
DİLEKÇEYLE BAŞVURU
Parayı talep etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) dilekçeyle başvurmak gerekiyor. SGK, bu işlemi kendiliğinden yapmıyor. O yüzden, mutlaka dilekçeyle başvuruluyor. Kurum, durumu inceleyip şartları taşıdığınızı belirlediğinde geri ödeme yapıyor. Eski SSK’lılar (4A) için 2008’den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008’den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor. Bağ-Kur'lular (4B) için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor.
KAT SAYI GÜNCELLENİYOR
Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik gibi borçlanmalar iade edilmiyor. Toplu para alanlarda emeklilik için her şey bitmiş olmuyor. Paranızı aldıktan sonra çalışmaya başlarsanız, bu kez ‘ihya’ sistemi devreye giriyor. Parasını aldığınız prim günlerinizi yeniden ödeyerek mevcut primlerinize ekleyebiliyorsunuz. Bu ödemelerde SGK, bugüne kadar geçen zaman için bir faiz işletmiyor. Ancak yatırdığınız primler güncelleme katsayısına göre yeniden belirlenip miktardaki düşüşler gideriliyor.
(Güneş)