1
Özgül ÖZTÜRK
24 Haziran seçimlerinin ‘çifte zafer’le sonuçlanmasının ardından yabancılar hem borsa hem de döviz piyasası üzerinden Türkiye’ye saldırıya geçmişti. Merrill Lynch aracılığıyla geçtiğimiz hafta sadece salı ve çarşamba günleri borsada 1.2 milyar liralık satış yapıldı. Bu esnada Citi, HSBC gibi diğer yabancı kurumların işlemleriyle dolar/TL yükeliş trendine girmişti.
BASIN DA DEVREYE GİRDİ
Yabancı bankalar piyasalarda manipülatif adımlar atarken dış basında neredeyse her gün Türkiye ve Türk ekonomisi aleyhinde haberler yaparak bir kriz havası yaratmaya çalıştı. Financial Times, Bloomberg gibi mecralar 24 Haziran öncesinde zaten açıklanmış olan veriler üzerinden bir anda koordine şekilde Türk ekonomisine saldırmaya başladı. Tüm bunların yanında kredi derecelendirme kuruluşları da algının bozulması için yoğun bir mesai harcadı. Fitch, S&P ve Moody’s temelsiz açıklamalarla yatırımcıları korkutmaya çalıştı.
OYUNU BOZDULAR
Bu çok yönlü operasyona ‘dur’ diyen ise vatandaşlar oldu. Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre 13 Temmuz haftasında yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatında 3.3 milyar dolarlık gerileme yaşandı. Toplam yabancı para mevduatı 155.6 milyar dolardan 152.3 milyar dolara geriledi. Bu 15 Temmuz hain darbe girişiminin olduğu haftadan beri en yüksek döviz satışının geçtiğimiz hafta yapıldığı anlamına geliyor.
Türk Lirası mevduatında rekor artış
Yabancı para hesaplarında düşüş yaşanırken 13 Temmuz haftasında TL mevduatlarında ise rekor artış yaşandı. Mevduat bankalarındaki TL mevduatları, 927.3’ten 960.4 milyar liraya yükselirken katılım bankalarındakiler de 60.6’dan 64.5 milyar liraya çıktı. 37 milyar liralık bu artış haftalık olarak tarihin en hızlı yükselişi oldu. Bunun yanında söz konusu veri yabancı para mevduatlarında bozulan paraların sistemde kaldığının yani güvenin sürdüğünün kanıtı oldu.
Erdoğan'ın çağrısı etkili oldu
14 Haziran haftasında yurtiçi yerleşiklerin toplam yabancı para mevduatı 159.3 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. Yani vatandaşlar son 1 ayda 7 milyar dolarlık döviz satarak Türkiye’yi karalayanlara en güzel cevabı vermiş oldu. 5 hafta öncesine dönecek olursak satışlar 7.7 milyar doları buldu. Bu satışlarda seçim sürecinde Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın vatandaşı TL'ye sahip çıkmaya davet etmesi de etkili oldu.