ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Demir Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir’e göre İstanbul’da ev fiyatları ciddi bir yükseliş trendinin eşiğinde. Gayrimenkul sektörü temsilcilerinin yatırımlarda frene basmasıyla birlikte özellikle İstanbul’da yeni konut talebini karşılayacak projelerin hayata geçemediğini vurgulayan Demir, “Pandemiyle birlikte maliyetler de arttı. Mart ayında metrekare maliyeti 3700-3800 iken, bugün 6000-6500 TL’lere çıktı. Üretim durdu, rakamlar artıyor. Pandeminin bitmesiyle ev almak zorlaşacak” diyor.
2020’nin sonuna geldik. Gayrimenkul sektörü bu yılı nasıl hatırlayacak?
2020 dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sıkıntılı bir yıl oldu. Bu işten en fazla zarar görenler ise sanayiciler ve gayrimenkul sektörü oldu. Bizim için yılın en verimli zamanları nisan ve mayıs ayları ama o günlerde ne lansman ne satış yapabildik. 7’nci aydan itibaren faiz düşüşüyle güzel bir dönemimiz oldu ama faizin artmasıyla müşteri tekrar kabuğuna çekildi. Türkiye’deki en büyük olumsuzluklardan biri ev hanımının bile dövizle haşır neşir olması. İnsanların 3 kuruşu dahi varsa, dövize yatırıyor.
‘ACI REÇETEYE’ RAZIYIZ
Faizlerin artması birçok sektör için ‘acı reçete’ olarak nitelendiriliyor. Gayrimenkul sektörü de faizden etkileniyor değil mi?
Önemli olan istikrarın sağlanması. Faiz ekonomi bakanlığının elinde bir sopadır. Bugün artar, yarın düşer. Elbette faizin şu anki seviyeleri bizim için zor. Ama biz 3-5 ay acı reçete içmeye razıyız. Biz her zaman toleranslıyız. Ama karşımızda her zaman hoşgörülü insanlar olmuyor. Teslim tarihini 5-6 ay geciktirdiğimizde arsa sahipleri hukukçularıyla kapımıza dayanıyor. Bir acı reçete içilecekse bunu herkes içmeli. Kimse kusura bakmasın ama bankalar hiçbir zaman bu acı reçeteyi içmedi. Neyse ki devlet bankaları var. Özel bankalar bu zor günlerde kendi karlarına bakıp, tüm kapıları kapatıyorlar.Mahalle müteahhitlerinin tamamı işlerini bıraktılar. Süreç öyle bir noktaya gidiyor ki 3-5 sene sonra İstanbul’da ev bulunmayacak.
‘Konut almak zorlaşacak’ mı diyorsunuz?
İnşaat maliyetleri mart, nisandan bu yana neredeyse yüzde 100 arttı. Mart ayında inşaatta metrekare maliyeti 3700-3800 iken, bugün 6000-6500 TL’lere çıktı. Bugün metrekaresi 6 bin TL’nin altına konut mal etmeniz mümkün değil. Bu rakamlar Etiler, Nişantaşı rakamları değil, Beylikdüzü, Ümraniye rakamları. Yaptığınız yeri 6500’ün altına satarsanız, zarar ediyorsunuz. Pandeminin bitmesiyle konut almak çok zorlaşacak. Çünkü üretim durdu, rakamlar artıyor.
Siz neler yapıyorsunuz, yeni projeler var mı?
Şu anda elimizde 2018 yılında başladığımız 1160 konutlu Demir Country projemiz var. Bu projenin teslimine bu yıl başlıyoruz. Büyükçekmece’de 821 daire ile 57 iş yerinden oluşan, deniz ve göl manzaralı bir projeye başladık. Bunun yatırım bedeli 450 milyon TL civarında olacak. Bir de bu yıl organize sanayi sitelerine yöneldik. 700 milyon TL yatırımla Çorlu Organize Sanayi Bölgesi’ni inşa ediyoruz. 2021’de İstanbul’da 2 yeni projemiz olacak. Yurtiçinde işler sürüyor ama enerjimizi yurtdışına harcayacağız. Ülkeye döviz getirmemiz lazım.
Neler yapacaksınız yurtdışında?
Gelecek Afrika’da. Çünkü Afrika ülkeleri altyapı anlamında Türkiye’nin 30-40 yıl gerisinde. Biz Kenya’ya odaklandık. Orada büyük fırsatlar var. Dünya Bankası onlara bir kaynak oluşturmuş. Devlet altyapı, üstyapı konusunda bir atılım sürecinde. Bizim de orada güneş enerjisi işlerimiz var. Anahtar teslimi projeler yapıp satıyoruz. Ama başka sektörlere de giriyoruz. Enerji bakanıyla sohbet ettim. “Gelin bizi Çinlilerden kurtarın” diyorlar. Bizim korkup, çekinip gitmediğimiz her yeri Çinliler sarmış.
KENYA’DA DEV PROJE
Enerji sektörü dışında ne yapacaksınız Kenya’da?
İnşaat, altyapı ve enerji sektörlerinde büyük işlere başlayacağız. Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada ses getirecek projelere imza atacağız. Kenya’da cumhurbaşkanı yardımcısıyla konuşurken, “musluğundan kapısına, alçısından sıvasına her şey Türkiye’den gelecek, şartımız bu” dedik.
Sivasspor’un kuruş borcu yok!
Bu arada uzun süredir Sivasspor’un sponsorusunuz. Futbol cephesinde işler nasıl gidiyor?
Çok iyi. 2015 yılından bu yana sponsorluğumuz sürüyor. Sivasspor bize uğur getirdi. Biz de Sivasspor’a uğur getirdik. Sivas benim kendi memleketim. Ama sponsor olmadan önce sadece 2 kez gitmiştim. Şehri pek bilmezdim. Sponsor olunca sürekli gitmeye başladım, Sivas’ı tanıdım. Çok güzel bir şehir. Sivasspor’un çok iyi yönetimi var. Takımımızın kuruş borcu yok. Futbolcuların maaşları bir önceki aydan hazırdır. Kendi yağıyla kavrulan muhteşem bir takım. Avrupa Ligi’ne en son biz veda ettik. İsrail’de istiklal marşımızı okuttuk. Önümüzdeki yıllarda liderlik yarışında da olacağını düşünüyorum.
Afrika’da takım satın alabilirim
İş dünyasında takım satın alan patronlar da var. Siz sponsorlukla yetinecek misiniz?
Özbekistan’da bana bu teklifle geldiler. ‘Gelin size bir takım verelim’ dediler. ‘Hayır’ demedik., ‘bakarız’ dedik. Ama bence bu iş asıl Afrika’da yapılabilir. Çünkü sırım gibi çocuklar sokakta boş boş dolaşıyorlar. Orada çok iyi gençler bulup, Türkiye ve dünya futboluna kazandırabiliriz.
Menajerler kazanıyor kulüpler zarar görüyor
Sizden başka borcu olmayan takım neredeyse kamadı… Nasıl başardı bunu Sivasspor?
Bizimle aynı ayarda olan kulüplerin 250-300 milyon borcu var. Ama başkanımız uçak biletini bile kendi cebinden alır. Dediğim gibi takım çok iyi yönetiliyor. Senenin başında başkan ‘bütçemiz bu kadar, çıkabileceğimiz maksimum rakam bu’ diye belirliyor. Onun dışına çıkmıyor. Türk futbolunda bir yarış var, bir takım bir futbolcuya talip olunca peşinden diğerleri de oluyor. Menajerler kazanıyor, kulüpler zarar görüyor. Halbuki herkes sezon başında talip olacağı futbolcuyu söylese, kimse kimsenin futbolcusuna talip olmasa Türk futbolunda borç sorunu biter. Futbolumuz düzlüğe çıkar.