ŞENAY KÖŞDERE
Borsa İstanbul (BIST), son yıllarda yaptığı yabancı ortaklıklarla gündemden hiç düşmedi. 2013’te 24 borsayı işleten ABD’li NASDAQ’la stratejik işbirliğine giden BIST’e geçen yıl da Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) yüzde 10 hisseyle ortak oldu. EBRD değil ama BİST’in NASDAQ’la yaptığı anlaşma piyasalarda beklenmedik tepkilere yol açtı. Nasdaq BİST’ten hisse alıp, borsaya ortak oldu. Anlaşmanın üzerinden 2 yıl geçti. BİST Genel Müdürü Tuncay Dinç ise Nasdaq özelinde yapılan spekülasyonlara sadece gülüp geçtiklerini belirtiyor, “Biz İstanbul’un finans merkezi olması için üzerimize düşeni yapıyoruz. Hedeflerimiz büyük” diyor.
BORSADA HAVAMIZ GAYET İYİ
2015 zor yıl oldu, BIST'te durum nasıldı?
1993'ten kalma o sistem eskidi
NASDAQ’la işbirliğiniz çok ses getirdi. Neden gerek duyuldu böyle bir anlaşmaya?
BİR ÜLKEYE TEKLİF VERDİK
Bu model ‘yaşatılabilir’ mi?
'NASDAQ'sız satabilecek misiniz?
Evet. bize 24 ülkede münhasıran satış hakkı verdiler. NASDAQ şimdiye kadar ne kimseye kaynak kodu ne de satış hakkı vermişti. Biz bu ülkelerde kendi insan kaynağımızı kullanarak satış imkanına sahip olacağız. Böylece bu ülkelerin sermaye piyasalarının dönüşümünde de rol üstleneceğiz. Şimdilik hala öğrenme sürecinde olduğumuz için NASDAQ’la teklif vermek istedik.
NY'nin tepesine maşallah yazdırdık
Bu yıl yükseliş bekliyor musunuz?
Bizim böyle bir tahmin yapmamız mümkün değil. Tabii ki, İnşallah diyoruz. Bu arada İnşallah Nasdaq’da herkesin bildiği bir kelime. Çünkü ben her konuşmamızda lafı inşallah’la bitiriyorum. Onlar da inşallah diye yanıt veriyorlar. Hatta New York’ta, Times Square’de canlı yayına bağlandığımızda gökdelenlerin üzerine maşallah yazdırdık. İnşallah’ı öğrettik, şimdi de maşallah’ı öğreteceğiz.
Bölgedeki en çekici borsa BIST
Nasdaq ve EBRD nasıl bir rol biçiyorlarlar BİST’e?
Frankfurt’tan Şangay’a kadar bölgedeki en çekici borsa BIST. Bir finans merkezi olarak İstanbul, diğerlerine fark atacak vaziyette. Kendi adımıza ‘teknolojik altyapıyı yapıyoruz’ diyoruz. Bunun bankacılık tarafı var, hukuki altyapısı var. Herkes kendi alanında üzerine düşeni yapıyor olmalı ki İstanbul bir finans merkezi haline gelsin. Nasdaq ve EBRD de buna inandığı için buradalar.
Halka arzlar için iyi bir yıl
Bu yıl halka arzlarda artış olacak mı?
2015’te yüzde 4 büyüdük. Piyasalar açısından bekle-gör politikasının izlendiği bir yıldı. 2016’nın daha hareketli olmasını bekliyoruz. Rakam vermem doğru olmaz ama halka arzlar açısından 2016’nın daha iyi bir yıl olacağını söyleyebilirim.
Yabancı yatırımcı hazır bizi bekliyor
Bu arada BİST’in de halka arzı gündemde…
Halka arzı muhakkak yapacağız. Ama bundan ziyade stratejik ortaklıklara odaklandık. Her an yatırıma hazır birkaç yabancı yatırımcıyla temaslarımız sürüyor. Yetkilendirmeyi hallettikten sonra bunları hayata geçireceğiz ki halka arza çok daha güçlü gidelim. Çünkü bu fonların yatırım yaptığı şirketler çok daha yüksek değerlerle satılıyor.
Talipler kimler?
Amerika’dan, İngiltere’den, Körfez’den değişik fonlar var. Tek fon da olabilir, birden fazla fon da olabilir. 24.6’lık bir satılabilirlik oranı söz konusu.
Tüm ibre sermaye piyasalarına döner
2016’dan beklentileriniz nasıl?
Geçen yıl ciromuz 400 milyon TL civarındaydı, 2015’i 500 milyon TL gibi bir rakamla kapattık. Gelirin yüzde 60’ından fazlası işlem ve tescil gelirleri. 2016’da veri yayın gelirleri, diğer ek gelirler, endeks hesaplama gelirleri ve teknoloji gelirlerini geliştirmek istiyoruz. Tabii bir de çevre ülkelerde kendimize bir pazar yaratabilir miyiz’ diye bakacağız. Biz artık bankaların bundan sonra büyümeden ziyade karlılığa odaklanacağını düşünüyoruz. Sunulacak kredilerdeki azalmayla beraber de sermaye piyasalarına bir kayış olmasını bekliyoruz.
Derinlik istiyorlar
Yabancıların bakışı nasıl?
2015'te BIST'e 120 milyon liralık kaynak getirdik. Bunun sadece 4.5 milyon doları yabancıdan yatırımcıdan. Onlar piyasada derinlik istiyorlar.
İyi hizmeti ucuza sunarız
Üçüncü ülkeler neden gelip, bu yazılımı, Batı'dan değil de sizden alsınlar?
Neden almasınlar. THY diğer havayollarına göre nasıl öne geçti. Daha genç, daha özverili, daha iyi çalışan bir insan kaynağımız var. Biz aynı hizmeti Avrupalı bir firmanın sunacağından daha iyi şartlarla, daha uygun maliyete daha iyi hizmet sunabiliriz.
Japonlar bile bu ürünü aldı
"NASDAQ bizim ortağımız" diyen Dinç, "Para karşılığı hizmet almaktansa hisse veriyorsunuz ki sizin iyi durumda olmanızdan çıkar sağlasın. Japon borsası da sıfırdan yapmak yerine NASDAQ ürünlerini tercih etti.
Uzaylılar da gelebilir!
Nasdaq spekülasyonlarından biri de 'şirket bilgilerine ulaşabilecekler şeklindeydi.
Zaten yabancı-Türk herkese açık bu bilgiler. Uzun yıllardır bu böyle. Fantazinin sonu yok. Bunun üzerine 'uzaylılar borsayı borsayı işgal eder mi’ gibi teoriler de üretilebilir. Gülüp geçiyoruz.
Nasdaq’ın yüzde 2’lik opsiyonu var. Ne zaman kullanacaklar?
Haftaya.
Teknolojiyi milli hale getiriyoruz
Nasdaq’la anlaşma spekülasyonlara yol açtı. Yazılımın yerli olmaması iddia edildiği gibi sıkıntılara yol açabilir mı?
Yazılım yerli hale getiriliyor. Paket programı alıp buraya yerleştirmiyoruz. Garanti periyodu bittikten sonra bu ürün üzerinde istediğimiz gibi uygulama yapma ve değişim yapma imkanımız var. Sonuçta biz aslında bu teknolojiyi alıp, yerelleştiriyoruz, millileştiriyoruz. Teknolojinin millileşmesi birkaç yüz insanın bir odaya kapanıp, sıfırdan bir şey yazıyor olması demek değildir. Nasıl ki bir uçak, araba teknolojisi yaratacağınızda belli bir prototiple başlıyorsanız, burada prototipi alıp geliştiriyoruz.
Tek çiçekle bahar olmaz
Sık sık ‘Ortadoğu’nun finans merkezi’ olma vizyonunuzdan bahsediyorsunuz. Adını vermediğiniz bir ülkele verilen satış teklifi de bu yönde atılmış bir adım mı?
Biz bir vizyondan bahsediyoruz. Evet ilk teklifimizi sunduk. Ama tek çiçekle bahar olmaz. Önemli olan bunun arkasını getirebilmek. Borsalar her gün teknolojilerini değiştirmiyorlar. Biz de bu pazarda varız diyerek bayrağımızı dalgalandırmak istiyoruz.