Kahramanmaraş merkezli olarak 6 Şubat'ta yaşanan ve 11 ili etkileyen deprem nedeniyle bölgeye sağlanan kolaylıklar sürüyor. Daha önce depremzedelere yönelik peyder pey vergi, prim ve kredi borçları konusunda ağırlıklı destekler açıklanırken, dün de depremin vurduğu şehirler için yeni kararlar alındı. Resmi Gazete'de yayımlananan 6 yeni kararın ayrıntıları şöyle:
YAPILANDIRMA BORCU: Kasım 2020 tarihli son vergi ve prim borcu yapılandırma yasasından yaralananların taksit ödeme süresi uzatıldı. Taksitler, mücbir sebep halinin sona erdiği 31 Temmuz'u izleyen ayda başlayacak.
BAKANLIĞA YETKİ: Ticaret Bakanlığı, afet dönemlerinde perakende ticaret için belirlenen taksit sürelerini ilçe, il, bölge veya tüm ülke düzeyinde geçici olarak değiştirebilecek. 3 ila 12 ay arasında olan taksit süresi değişebilecek.
KONTEYNER KDV'Sİ: Olağanüstü hal ilan edilen il ve ilçelerde kullanılacak prefabrik yapı ve konteynerlerin kurum ve kuruluşlara teslimlerinde yüzde 1'e düşürülen Katma Değer Vergisi (KDV) uygulamasının kapsamı genişletildi. Konteynerlerin montaj ve kurulumunda da KDV oranı yıl sonuna kadar yüzde 1 olarak uygulanacak.
KONAKLAMA VE YEMEK: Depremzedeler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait misafirhane ve sosyal tesislerde konaklama ve yemek hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak.
ORMAN KÖYLÜLERİ: Deprem bölgesindeki orman köylüleri ve kooperatiflerinin kredi taksitleri 31 Temmuz 2023'e kadar ertelendi. Erteleme için herhangi bir şart aranmayacak.
ELAZIĞ DA EKLENDİ: Tarım ve Orman Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerdeki çiftçilere verilecek nakdi mazot ve gübre desteğiyle kırsal kalkınma desteklerine başvurulara ilişkin tebliğlerde güncellemeye gitti. Daha önce bu haklardan yararlanacak iller; Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa olmak üzere 10 ilken, listeye Elazığ da 11'inci il olarak eklendi.
DAHA ÖNCE ALINAN KARARLAR
Kısa Çalışma Ödeneği devreye girdi. İşyerinde Kısa Çalışma Ödeneği veya işsizlik ödeneği koşullarını yerine getiremeyen depremzede işçilere de günlük 133.44 lira aylık ise 4 bin lira nakdi ücret desteği verilecek.
Depremzede illerde iş ve hizmet sözleşmeleri feshedilemeyecek. İşten çıkarma yasağı getirildi.
SGK depremzedeye cihaz kolaylığı sağlayacak. Depremzedelerin kırılan ve kaybolan tıbbi cihazları için belge istenmeyecek.
SGK, depremden etkilenen illerdeki prim borcu ödeme sürelerine erteleme kararı aldı. 6 Şubat'tan önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile 2023 yılı ocak, şubat, mart, nisan, mayıs, haziran, aylarına ait prim borçları, gecikme cezası ve zammı uygulanmaksızın 31 Ağustos 2023'e kadar ertelendi.
Depremzedeler, elektrik ve doğalgazda yeni abonelik için bedeli ödemeyecek.
KREDİ VE KART BORÇLARI
BDDK, depremlerden etkilenen vatandaşların borçlarına yönelik esnekliklerin kapsamını genişletti. Kredi kartlarında uygulanan limite bağlı asgari tutar ayrımı kaldırılırken, kart borçlarına yönelik bankaların alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönemler tanımlayabilmelerine imkan sağlandı. Ayrıca müşterilerin talebi halinde, anapara ve faiz ödemelerinin asgari 6 ay süre ile ötelenmesine karar verildi.
Bireysel ve gerçek kişi ticari işletmelere 6 Şubat'tan önce kullandırılan kredi borçları, taksitleri ve gayrinakdi kredi komisyonları 6 ay kâr paysız ertelenebilecek.
Bireysel ve kurumsal kredi kart ücretleri 2023 için tahakkuk ettirilmeyebilecek, üye işyeri/POS kullanım ücretleri de bu yıl boyunca alınmayabilecek.
Vefat eden bireysel ve gerçek kişi ticari müşterilerin kredi borçları, krediye konu sigorta ödemeleri kredi borcuna mahsup edilerek kalan borçlar da silinebilecek.
Esnafın Halkbank'a olan düşük faizli kredi borçları 6 ay ertelendi. Borçları ertelenmiş esnaf ve sanatkarlara, talepleri halinde Halkbank tarafından erteleme süresinde düşük faizli kredi açılabilecek.
Depremin etkilediği illerde yerleşik üye işyerlerince kredi kartlarıyla gerçekleştirilecek mal ve hizmet satımlarında kredi kartları taksitlendirme süreleri bir kata kadar artırılacak.
Bankalarca toplam kart limiti ilk yıl için ilgilinin aylık ortalama net gelirinin 4 katını, ikinci ve sonraki yıllar için ise 8 katını aşmayacak şekilde belirlenecek.
Sigorta poliçelerinin yürürlük süreleri 1 Mayıs 2023'e kadar uzatıldı.
MAZOT, GÜBRE, YEM
Depremlerden etkilenen çiftçilerin Ziraat Bankası'na olan düşük faizli kredi borçları 1 yıl ertelendi.
Çiftçilere 2022'den itibaren ayni olarak verilmeye başlanan mazot ve gübre destekleri, depremden etkilenen 11 il için nakit olarak ödenecek. Toplam tutarı 2.8 milyar lira olan mazot ve gübre destekleri çiftçilerin hesaplarına yatırılacak.
Çiftçi Kayıt Sistemi başvurusu yapan üreticilerin 28 Şubat 2023 olan ürün güncelleme son başvuru tarihi 8 Mayıs 2023 olarak belirlendi.
Yıl boyunca ödenecek 530 milyon lira tutarındaki çiğ süt, buzağı, anaç koyun keçi, büyükbaş hayvan besi, arılı kovan, sürü büyütme ve yenileme destekleri ödemeleri, söz konusu iller için bu ayın içerisine çekilerek üreticilerin hesaplarına aktarılacak.
Ayrıca bu illerde yer alan 185 bin işletmeye, 2 milyon büyükbaş için 1.5 milyar lira yem desteği verilecek.
KİRA YARDIMI 3 BİN LİRAYA ÇIKARILDI
Kurulan konteyner kentlerin dışında yaşamak isteyen depremzedelere yönelik daha önce 2 bin lira olarak açıklanan kira yardımı, dün itibarıyla 3 bin liraya çıkarıldı. Ayrıca ikamet ettikleri konutları yıkık/acil yıkılacak/ağır veya orta hasarlı olarak tespit edilen ev sahiplerine ise aylık 5 bin lira verilecek. Hane başına ise acil ihtiyaçlarını karşılamaları için 10 bin lira ödeme yapılacak.