Çalışma yaşamının sonuna gelip emekli aylığı bağlatma aşamasına gelen vatandaşlar, emeklilik dilekçesinin ocak ayında mı yoksa aralık ayında verilmesi gerektiğini merak ediyor. Hem maaş hem de tazminatı etkileyen bu önemli konuda karar vermeden önce nelere dikkat etmelisiniz? Emekli aylığı nasıl hesaplanıyor? İşte bilmeniz gereken tüm ayrıntılar...
Akşam Gazetesi'nden Okan Güray Bülbül'ün yazısına göre: Yıl sonu yaklaşınca çalışma hayatında gündem; asgari ücret ve ne zaman emekli aylığı bağlatmanın avantajlı olacağı olur. Bu yıl asgari ücrette süreç hızlı başladı, ikinci toplantı yapıldı. Üçüncü toplantının da 20 Aralık'ta olacağı açıklandı. Emekli aylığını ne zaman bağlatmanın avantajlı olacağı konusunda ise kasım ayı enflasyonunun açıklanması sonrası tablo netleşmeye başladı.
ÜÇ KRİTER VAR
Bir çalışanın emekli olabilmesi için yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını birlikte sağlaması gerekir. Diğer yandan emekli aylığının hesaplanmasında temel alınan kriterlere göre emeklilik dilekçesinin verildiği tarih önem kazanır. Yılsonunda veya yılbaşında emeklilik dilekçesi verilmesi bağlanacak aylık miktarını değiştirir.
SSK VE MEMUR FARKI
SSK'lılar yaş, sigortalılık süresi ve prim günü şartları sağladıklarında işyerlerinden istifa ederler, çıkışları yapılır ve SGK'ya emeklilik dilekçesini verir. Yani SSK'lılar doğrudan SGK'ya başvurur. Memurların emeklilik başvurusu görev yaptıkları kamu kurumu tarafından yapılır, aylık SGK tarafından bağlanır.
MAAŞ HESABI
Emekli aylığı en basit anlatımla güncellenmiş ortalama aylık kazanç ile aylık bağlama oranının çarpımı ile hesaplanır. Güncelleme katsayısı her yılın aralık ayı enflasyon (Tüketici Fiyat Endeksi-TÜFE) değişim oranının yüzde 100'ü ile sabit fiyatlarla milli gelir (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla-GSYH) gelişme hızının yüzde 30'unun toplamına 1 tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan değerdir. Dolayısıyla TÜFE ve büyüme hızı emekli aylıklarının miktarını etkiler. Bu nedenle de aynı prim gün sayısına göre aralık ayında bağlanan aylık ile ocak ayında bağlanacak olan emekli aylıkları arasında fark oluşur.
AYLIK BAĞLAMA ORANI
Kişinin SGK'ya bildirildiği ücretinin, o dönemki aylık bağlama oranı ile çarpımı sonucu bulunan tutar kişinin emekli aylığını ortaya çıkartır. Aylık bağlama oranı 1999 ve 2008 sonrasında düştüğü için 1999 öncesi çalışmaların daha fazla olması emekli aylığını yükseltmektedir.