1
SELİM KARAHAN
Paralel örgütün darbe girişimine karşı tüm Türkiye birlik olurken, bu hain girişim güçlü temeller üzerine kurulu Türk ekonomisini de sarsamadı. Vatandaşlar ekonomiye duyduğu güveni göstererek ne bankalara koşup parasını çekti ne de yüksek miktarda döviz alımı yaptı. Darbe girişiminin ardından ilk iş gününde piyasalar da beklentilerle uyumlu hareket etti. Cuma akşamı dolar 3.05 liraya kadar yükselmişti. Dün ise girişimin püskürtülmesiyle 2.95 lira seviyesine geriledi. Borsa İstanbul’da ise yabancı yatırımcıların satışlarıyla banka hisseleri öncülüğünde BIST 100 endeksinde yüzde 7’lik kayıp yaşandı. Kayıpta ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin açıklamaları etkili oldu.
BİRÇOK ÜLKE ÇABALIYOR
Ancak uzmanlar darbe girişimi gibi olağanüstü bir durumda piyasadaki negatif etkinin bu seviyede kalmasını Türk ekonomisinin gücüne bağlıyor. Türkiye’nin bütçe dengesi düşük kamu borcu ve güçlü büyüme gibi başarılı ekonomik parametrelere sahip olmasının piyasalardaki olumsuz seyri belli bir seviyede tuttuğuna işaret eden Gedik Yatırım Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı “Hem bütçe disiplinine bağlı kalıp hem de yüksek ekonomik büyümeyi sağlamak zordur. Birçok ülke bunu başarmak için çabalıyor. Bu güçlü ekonomik parametreler olmasaydı darbe girişimi daha sert bir fiyatlamaya neden olurdu” diye konuştu.
HAFTA ORTASI DENGELENİR
Borsadaki satışlarda yabancıların önemli bir payı olduğunu düşündüğünü belirten Karayazıcı “Endeks 78 binde bile dengelenebilir. Ancak bu olmazsa en geç hafta ortası bir taban oluşur. 78 bin civarındaki denge arayışı başarılı olamazsa bu 75 bin civarında gerçekleşebilir” dedi. Dolarda dün yaşanan düşüşün darbe girişiminin gerçekleşmemesi sebebiyle yaşandığını söyleyen Karayazıcı sözlerine şöyle devam etti: “Dolar 3.05 seviyesine darbenin gerçekleşme ihtimali ile yükseldi. Darbe gerçekleşmeyince bugünkü düşüş yaşandı. Ancak Cuma darbe teşebbüsü haberi yayılmadan önceki seviyesinin hala yüzde 2.5 üzerinde. Şu an ülkede hala bir hararet var. Bu hararet düşerse dolar da gerileyecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Faizde 50 puan indirim gelebilir
İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu piyaslardaki gelişmeleri “Normalleşmenin etkisiyle birlikte TL tarafından dolar 2.95 seviyesine gerilemiş görünüyor. Bu seviyelerde bir süre piyasalar bekle gör psikolojisi içerisinde olabilir ve kur 2.93-2.96 arasında dalgalanabilir" şeklinde değerlendirdi. Merkez'den 25 baz puan indirim beklediğini ifade eden Turşucu “Ancak son gelişmelerle birlikte, 50 baz puanlık indirim beklentisi de güçlenmeye başladı" dedi.
Yapısal olarak dünyanın en sağlam sistemlerinden biri
KapitalFx Araştırma Uzmanı Enver Erkan Cuma akşamı kurda bir panik fiyatlama gerçekleştiğini belirterek “Sükûnetin sağlanması foreks piyasası açılışına biraz daha sakin yansıdı. Kur 2,93 seviyelerini gördü. Borsada yüzde 2,5 aşağıda bir açılış gerçekleşti. Yabancı ilk başta panik yaşadı, ancak Mehmet Şimşek ve Murat Çetinkaya’nın yabancı yatırımcılara verdiği telekonferans “telaşa mahal yok” niteliğindeydi. Bankaların likidite ihtiyacı için de Merkez Bankası gereken önlemleri aldı, bankacılık sistemimizin dünyada yapısal olarak en sağlam sistemlerden biri olduğunu da burada belirtmek gerekiyor. Piyasa hareketleri ise depremden sonraki artçıların tedirginliğine benzemektedir. Şimdilik panik satışlardan uzak durulmalı" dedi.
Piyasayla beklentimiz haklı çıktı
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Hüseyin Aydın da “Ciddi anlamda problemler görmüyorduk, zaten piyasalar da bizi haklı çıkardı” dedi. Merkez Bankası ile karşılıklı olarak görüş alışverişinde bulunduklarını belirten Aydın “Merkez Bankası’na ‘en kötüsü olursa siz ne kadar arkamızda durursunuz’ dedik, onlar da ‘ne kadar imkan varsa her şeyiyle arkanızda dururuz’ dedi" ifadelerini kullandı.
Çok güzel bir dönem yaşanacak
Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver, “Türkiye, akla gelebilecek ve gelemeyecek her türlü teste girmiştir. Sonbahardan itibaren Türkiye’ye yönelik gerek portföy gerek sermaye yatırımları açısından çok güzel bir dönem yaşanacağını bekliyorum” dedi. Ünver, piyasanın, darbe girişimi sonrası dünyanın birçok ülkesinde görülemeyecek düzeyde sapasağlam durduğunu da ifade etti.
Hizmetlere kesintisiz devam
Diğer taraftan bankalar da ilk işlem gününe yönelik değerlendirmelerde bulundu. VakıfBank'tan yapılan açıklamada darbe teşebbüsünün şiddet ve nefretle kınandığı ifade edildi. Açıklamada, şu görüşlere yer verildi: "Önlenen bu menfur darbe teşebbüsünde yaşananların milli iradeyi ve demokrasi kültürümüzü daha da güçlendireceğine inanıyoruz. Her daim Türk ekonomisini ve reel sektörü destekleyen VakıfBank’ın, tüm varlık ve gücüyle ülkemizin ve aziz milletimizin hizmetinde olduğunu ve faaliyetlerine tüm yurt sathında kesintisiz olarak devam ettiğini kamuoyunun bilgisine sunarız."
Bankalar hasar almadı
Halkbank Genel Müdürü Ali Fuat Taşkesenlioğlu da, baskı ve şiddet yoluyla milli iradeyi hiçe sayabileceğini düşünen bir takım cuntacının çirkin emellerinin aksine, demokrasinin bu süreçten daha da güçlenerek çıktığını söyledi. Bankacılık sektörünün hiçbir hasar almadan normal faaliyetlerine geri dönmüş ve başta Merkez Bankası olmak üzere ilgi kurumları finansal piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi konusunda aldığı tedbirlerin de etkisiyle hiçbir problem yaşamadığını vurgulayan Taşkesenlioğlu, "Ülkemiz yatırımcılar açısından gayet güvenli bir limandır ve piyasaları tedirgin edecek olumsuz anlamda hiçbir unsur mevcut değildir" dedi.