657 sayılı Kanunda dört tür olarak düzenlenen yan ödemelerin (zamların), hangilerinin kimlere ve hangi puanlar esas alınarak verileceği ise “Devlet Memurlarına Ödenecek Zam Ve Tazminatlara İlişkin Kararname” ve toplu sözleşmeler ile belirlenmektedir. Bu tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesilir. Yan ödeme katsayısı, memur maaş hesaplamasında esas alınan ve genellikle 6’şar aylık dönemler için belirlenen katsayılardan (aylık katsayısı, taban aylık katsayısı, yan ödeme katsayısı) birisidir. 2017 yılının ikinci yarısında geçerli olan yan ödeme katsayısına göre, her “100 puan” yan ödemenin Devlet memurlarının aylık net maaşına etkisi, %15 gelir vergisi diliminde “2,74 TL” olmaktadır. Çok kısa, geçen toplu sözleşmede durum neydi diye özetleyecek olursak; 2015'de yapılan toplu sözleşme çerçevesinde memur ve emeklileri 2016 yılı Ocak ayında yüzde 6, Temmuz ayında da yüzde 5 zam aldılar. Ayrıca 2016'nın Ocak ayında da maaşlara yüzde 0,90 enflasyon farkı yansıdı. Bu yıl ise, yani 2017'de, toplu sözleşmede zam oranı Ocak ayında yüzde 3, Temmuz ayında yüzde 4 olarak belirlendi. Temmuz ayında ise yüzde 2,89 enflasyon farkı oluştu ve zam oranı yüzde 6,89 oldu. Böylece memur ve emeklileri, 2016-2017'de toplam 21,79 zam almış oldular.
ASGARİ ÜCRET 2018 ZAMMI NE KADAR OLACAK? - TIKLA ÖĞREN
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ AGİ NE KADAR? - TIKLA ÖĞREN
İŞSİZLİK MAAŞ ZAMMI 2018 NE KADAR? - TIKLA ÖĞREN
Yan ödemeler (zamlar)
Devlet Memurları Kanunu kapsamında aylık alanların maaş hesabına, aşağıdaki yan ödeme türlerinden biri veya birkaçı da dahil edilmektedir.
**İş güçlüğü zammı: Niteliği ve çalışma şartları bakımından güç olan işlerde çalışanlara verilen bu yan ödemeden, her memur yararlanabilmektedir.
**İş riski zammı: Hayat ve sağlık için tehlikesi bulunan hizmetlerde çalışanlara ödenmektedir.
**Mali sorumluluk zammı: Sayıştay'a hesap vermekle yükümlü olan saymanlar ile vezne açığından malen sorumlu olan veznedar ve diğer memurlara ödenmektedir.
**Temininde güçlük zammı: Temininde, görevde tutulmasında veya belli yerlerde istihdam edilmesinde güçlük bulunan memurlara ödenmektedir. Yan ödemelerin aylık miktarının hesaplanması Memurun aylık maaş miktar etkisi düşük seviyelerde olan yan ödemeler, emekli aylığı ve emekli ikramiyesi miktarını ise etkilememektedir. Devlet memurlarının; unvanları, sınıfları, eğitimleri, hizmet yılları, aylık dereceleri veya çalıştıkları kurumlara göre haklarında belirlenmiş olan (yan ödeme kararnamesi ve toplu sözleşmede) yan ödeme toplam puanının “Yan Ödeme Katsayısı” ile çarpılması suretiyle, ödenecek yan ödemenin aylık brüt tutarı belirlenir.
Bu tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesilir. Yan ödeme katsayısı, memur maaş hesaplamasında esas alınan ve genellikle 6’şar aylık dönemler için belirlenen katsayılardan (aylık katsayısı, taban aylık katsayısı, yan ödeme katsayısı) birisidir. 2017 yılının ikinci yarısında geçerli olan yan ödeme katsayısına göre, her “100 puan” yan ödemenin Devlet memurlarının aylık net maaşına etkisi, %15 gelir vergisi diliminde “2,74 TL” olmaktadır.
MEMURLAR NE İSTİYORDU?
Memur-Sen, 2018 ve 2019 yılları için üç alternatifli teklifte bulundu. İlk teklifte, 2018'in ilk altı ayında yüzde 10, ikinci altı ayında yüzde 6, 2019'un ilk altı ayında yüzde 10, ikinci altı ayında yüzde 8 zam öngörülüyor. İkinci teklifte, 1 Ocak 2018'den geçerli olmak üzere taban aylığa 75 lira net zam, aylık, taban aylık ve yan ödeme katsayılarına birinci altı ayda yüzde 7, ikinci altı ayda yüzde 7 zam talep ediliyor. 1 Ocak 2019'dan geçerli olmak üzere de taban aylığa 75 lira net zam, aylık, taban aylık ve yan ödeme katsayılarına birinci altı ayda yüzde 7, ikinci altı ayda yüzde 7 zam isteniyor.
Üçüncü teklif ise 1 Ocak 2018'den geçerli olmak üzere ek ödeme oranlarına 15 puan ilave zam ve birinci altı ayda yüzde 6, ikinci altı ayda yüzde 6 zam ile 2019 için birinci altı ayda yüzde 10, ikinci altı ayda yüzde 8 zam talebini içeriyor.
İşte beklenen zam oranına göre Ocak 2018 döneminde emeklilerin alacağı zamlar ve bu zamma göre yeni maaş tablosu.
EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?
Buna göre; maaşlarda 144 liraya varan artış gerçekleşecek. En yüksek emekli maaşı yüzde 3.4 zamla 4 bin 240 liradan 4 bin 384 liraya yükselecek. Halen bin lira olan maaş bin 34 liraya, bin 500 lira olan maaş bin 551 liraya, 2 bin lira olan maaş 2 bin 68 liraya, 2 bin 500 lira olan maaş 2 bin 585 liraya, 3 bin lira olan maaş da 3 bin 102 liraya ulaşacak. Emekliler bir artışı da ek ödemede görecek. Maaşlara her ay eklenen ek ödemeler de zamlanacak.
Tüm emeklilerin maaşlarına her ay ek ödeme (vergi iadesi) ilave ediliyor. Memur emeklilerinde ek ödeme tutarı maaşın yüzde 4'ü. SSK ve Bağ-Kur emeklilerine ise maaşın yüzde 4'ü ya da yüzde 5'i (900 liranın altı maaşlılarda) oranında ek ödeme veriliyor. Zamlar çıplak maaşa eklenirken ortaya çıkan rakamın yüzde 4'ü alınarak ek ödeme olarak maaşa ilave ediliyor.
Örneğin; halen net maaşı 2 bin lira olan emekli, aylık 80 lira da ek ödeme alıyor. Emeklinin eline aylık 2 bin 80 lira geçiyor. Yüzde 3.4 zamla Ocak'ta net maaş 2 bin liradan 2 bin 68 liraya çıkacak. Ek ödeme de 80 liradan 82,72 liraya yükselecek. Emeklinin eline geçen para (net maaş + ek ödeme) 2 bin 150 lira 72 kuruşa ulaşacak.
212 TL'YE VARAN ARTIŞ
NASIL DEĞİŞECEK?
Örneğin; halen bin 500 lira net maaşı olan emekli, aylık 60 lira da ek ödeme alıyor. Emeklinin eline bin 560 lira geçiyor. Ocak ayında yüzde 3.4 zamla emeklinin net maaşı bin 551 liraya yükselecek. Bu durumda net maaşın yüzde 4'ü oranındaki ek ödeme de 62 liraya çıkacak. Emeklinin eline Ocak'ta bin 613 lira geçecek. Halen en yüksek SSK ve Bağ-Kur emeklisi aylığı da 4 bin 240 lira seviyesinde bulunuyor. Bu maaşı alan emeklinin eline, ek ödemeyle birlikte 4 bin 409 lira geçiyor. Ocak'ta net maaş 4 bin 240 liradan 4 bin 384 lira 16 kuruşa, ek ödeme de 169 liradan 175 lira 36 kuruşa çıkacak. Emeklinin geliri 150 lira 52 kuruş artışla 4 bin 559 lira 52 kuruşa yükselecek.
SON İKİ YILDA YÜZDE 21,79 ZAM
Çok kısa, geçen toplu sözleşmede durum neydi diye özetleyecek olursak; 2015'de yapılan toplu sözleşme çerçevesinde memur ve emeklileri 2016 yılı Ocak ayında yüzde 6, Temmuz ayında da yüzde 5 zam aldılar. Ayrıca 2016'nın Ocak ayında da maaşlara yüzde 0,90 enflasyon farkı yansıdı. Bu yıl ise, yani 2017'de, toplu sözleşmede zam oranı Ocak ayında yüzde 3, Temmuz ayında yüzde 4 olarak belirlendi. Temmuz ayında ise yüzde 2,89 enflasyon farkı oluştu ve zam oranı yüzde 6,89 oldu. Böylece memur ve emeklileri, 2016-2017'de toplam 21,79 zam almış oldular.
Gelelim, memur emeklilerinin önümüzdeki toplu sözleşmeden kaynaklı maaş zamlarına. Yeni zamlarla birlikte en düşük memur emeklisinin maaşı 2018'in ilk yarısında yüzde 4'lük zam oranı ile birlikte 1.945 liraya çıkacak.