AA
AA muhabirinin Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı MASAK'tan aldığı bilgiye göre, yasa dışı bahis ve kumar çeteleriyle mücadele tüm hızıyla sürüyor.
Kurum, bir aylık dönemde yaklaşık 2 bin kişinin dahil olduğu yasa dışı bahis organizasyonunu ortaya çıkardı. Söz konusu kişilerin, yasa dışı faaliyet yürüten bahis ve kumar sitelerinde toplanan paraları yönettikleri tespit edildi.
Organizasyonun yönettiği paranın büyüklüğünün ise 10 milyar lirayı aştığı anlaşıldı.
Deşifre olan kişilere ait banka, elektronik para ve kripto borsa hesapları bloke edilirken hesapta kalan varlıklara el konulmasına yönelik işlemler sürüyor.
İnsanları sözde kolay yoldan zengin olma vaadiyle sisteme çekiyorlar
Türkiye'de spor müsabakalarında bahis ve şans oyunlarının hukuka aykırı oynatılmasının yaptırımı "Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlemesi Hakkında Kanun" ile düzenlendi. Özellikle internet üzerinden sanal bahis oynatılması ve oynatılan bahislerden toplanan paranın nakline aracılık edilmesi yasak fiil olarak sayıldı. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu'na göre de kumar oynanması ve oynatılması suç teşkil ediyor.
Sanal bahis, her yaştan kişilerin her zaman kolaylıkla erişebileceği internet mecraları üzerinden özellikle gençleri hedef alan algoritmalarla sunuluyor.
Söz konusu sitelerin reklamlarının sosyal medya mecralarında çokça yer aldığı, gösterişli ve ışıltılı olarak tasarlandıkları ve bunların genç bireylerin ilgisini çekmesi, sözde kolay yoldan zengin olmanın kapısını araladığı vaadiyle sisteme bağlaması çalıştığı belirlendi.
Yasa dışı bahis baronlarının sadece bu işi yapmakla kalmadığı, aynı zamanda buradan elde ettikleri gelirleri uyuşturucu ticaretinde de söz konusu finansman değişiminde kullandıkları biliniyor. Hatta kimi bahisçilerin terörizmin finansmanında da rol oynadığı belirtiliyor.
Paralar nasıl toplanıyor?
Bahis sitelerine girildiğinde, pek çok oyun seçeneği çıkıyor. Bu seçenekler, spor müsabakalarından biriyle ilgili olabildiği gibi, pek duyulmamış başka aktivitelere, yarışmalara dair de olabiliyor.
Sitelerde sadece bahis değil, ayrıca bahis benzeri bilgisayar oyunları ve hatta canlı kumar odaları da bulunuyor.
Kişilerden öncelikle bir üyelik oluşturması isteniyor ve bu üyelik için adı soyadı, telefonu, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası gibi kişisel bilgilerin verilmesi zorunlu tutuluyor. Daha sonra bahis hesabına para yatırılması isteniyor. Para yatırma sayfasına gelindiğinde onlarca seçenek çıkıyor fakat bu seçeneklerin hemen hepsi oldukça tehlikeli ve kişileri siber dolandırıcılığa maruz bırakmak üzere kurgulanıyor.
Örneğin banka üzerinden para yatırmak istendiğinde, kişilerden banka hesap numarası, müşteri numarası, interaktif şifre istenebiliyor. Bu bilgiler verildikten sonra hesaptan otomatik para çekilerek, bahis hesaplarına aktarılıyor. Böylelikle söz konusu çeteler mağdurların hem kişisel bilgilerini hem de banka hesaplarını ve şifrelerini ele geçirmiş oluyor.
Banka hesaplarının yanında, elektronik para hesapları, kripto paralar ve kartlı sistemlerden (banka veya kredi kartı) para yatırılabiliyor.
Bahis parasının yolculuğu
Yatırılan paralar ise çok farklı yollardan aklanmaya çalışılıyor. Bu aşamada da kiralık hesaplar devreye giriyor.
Bahis sitelerine yatırılan paralar, kurumsal bir hesaba gitmezken özellikle teknolojiyle iç içe ve sosyal medya mecralarını sık kullanan gençlere ulaşılarak banka, elektronik para ve kripto para hesabı açmaları sağlanıyor. Daha sonra bu hesapların kullanıcı bilgileri cüzi menfaatler karşılığında bu gençlerden satın alınıyor ve hesaplar bahis oynayıcıların paralarının toplanması için kullanılıyor.
Bir bahis organizasyonunun aynı anda kullandığı yüzlerce, hatta binlerce hesap olabiliyor. Hesap sahipleri, hesaplarında ne kadar para döndüğünü genellikle bilmiyorlar. Ayda 5-6 bin lira karşılığında hesaplar kiralanıyor.
Kimi zaman ise kişilere hissettirmeden hesaplarını kullanabiliyorlar. Oltalama adı verilen bu yöntemde sosyal medya mecralarında reklamlar veriliyor veya telefonlara kısa mesaj gönderiliyor.
Bu reklam veya kısa mesajlarda, "Hediye kazandınız, burs kazandınız" gibi vaatlerle kişinin dikkati çekilerek, bu kişiye bir elektronik para ve/veya kripto para kuruluşunda hesap açtırılıyor.
Hesap açıldıktan sonra kullanıcı adı, şifre gibi hesabı yönetecek bilgiler talep ediliyor. Kişiler de bunlara kandığında, hesabı ele geçiren bahis çetesi, bu hesapta birkaç gün içinde milyonlarca lira parayı çeviriyor. Hesap yeterince kullanıldıktan sonra bırakılıyor, yeni kurbanlar aranmaya devam ediliyor.
Bahis oynayıcılardan ilk elde para toplayan hesaplara alt toplayıcı hesaplar deniliyor fakat organizasyon alt toplayıcılardan ibaret değil. Alt toplayıcılarda biriken paralar dakikalar, hatta saniyeler içinde daha üst kademede yer alan hesaplara iletiliyor. Bir üst kademede biriken paralar ise daha üst kademeye doğru yolculuğa devam ediyor. Bu kademelerin sayısı 5 ila 10 arasında değişebiliyor. Üst kademeye çıktıkça hesap sayısı azalıyor, tutarlar büyüyor. Kirli bahis parası, banka hesapları, elektronik para hesapları, kripto para hesapları arasında hızla ve sürekli dönüyor.
Dolandırıcılık ve yasa dışı bahisle mücadelede 7/24 gözetim ve müdahale
MASAK Başkanlığı bünyesinde yasa dışı bahis çeteleri ve dolandırıcılarının finansal sistem üzerinden suç gelirlerini aklamasının tespiti ve önlenmesi amacıyla özel bir ekip görev yapıyor.
Bu ekip, büyük verileri (big data) analiz ederek 7 gün 24 saat esasında izleme ve kontrol faaliyetleri yürütüyor.
Finansal ekosistem içinde yer alan elektronik para ve ödeme kuruluşları, bankalar ve kripto para borsalarından elde edilen büyük verileri dolandırıcılık ve yasa dışı bahisle mücadele amacıyla bir arada ele alıyor.
"Hesaplarınızı kiralamayın, geleceğinizi karatmayın"
MASAK, oyuncular ya da alt toplayıcılardan ziyade para organizasyonun üst kısmında yer alan kişileri tespit etmeyi hedefliyor. Üst düzey organizatörlerin hesapları bloke ediliyor ancak soruşturmalar esnasında küçük meblağlar karşılığında hesaplarını kiralayan kişilerin de suça iştirak etmeleri dolayısıyla zarar görmeleri olasılıklar arasında yer alıyor. Bu zararların başında ise adli sicilin bozulması, kolay kolay bankada hesap açtıramama gibi durumlar geliyor.
Bu yüzden, MASAK özellikle gençleri "Hesaplarınızı kiralamayın, geleceğinizi karatmayın" diye uyarıyor.
e-Para, kripto ve sanal POS uygulamalarına dikkat
MASAK Başkanlığınca yapılan incelemelerde özellikle elektronik para ve kripto borsalar ile tabela şirketler üzerine alınmış sanal POS cihazları öne çıkıyor.
Elektronik para kuruluşları ve kripto borsalarda işlemlerin tamamen yüz yüze olmayan biçimde sanal ortamlarda gerçekleştirilmesi, bir yandan finansal hizmetlere erişimi kolaylaştırırken diğer yandan yarattığı güvenlik zafiyetleri nedeniyle suçlular için adeta bir cazibe dünyası oluşturuyor.
Mevcut durumda elektronik para şirketleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve MASAK tarafından denetlenirken kripto borsalarını MASAK'tan başka denetleyen bir otorite bulunmuyor. Mayıs 2021'de başlayan ilk denetimlerden bu yana 20'den fazla kripto borsası denetime alınırken bugüne kadar 50 milyon liraya varan yüklü cezalar kesildi.
Bunun yanı sıra MASAK, kripto varlık borsalarından veri temin ederek adeta kamu adına bu mecrada bir gözetim faaliyeti de yürütüyor.
Gerek yasa dışı bahis gerekse diğer mali suçlarda kullanılan bir diğer araç ise sanal POS'lar oluyor. Genellikle tek ortaklı, işsiz veya mali profili çok düşük kişiler üzerine kurulan, adressiz, çalışansız, fişsiz ve faturasız tabela şirketleri vergi levhasını aldıktan sonra soluğu bankada veya elektronik para kuruluşunda alıyor, kendisine sanal pos tahsis edilmesini istiyor.
Sanal POS'lar alındıktan sonra hücum başlıyor. Eğer sanal POS yasa dışı bahis için kullanılacaksa bahis sitesine girip ödeme yöntemi olarak kredi kartı seçeneği işaretlendiğinde site kişiyi bu sanal POS'a yönlendiriyor ya da bu POS'lar, oltalama (Phishing) sitelerine doğrudan bağlı olarak çalışıyor. Site çok güvenilir olmasa bile "300-500 liralık bir alışveriş için dolandırılsam ne olacak?" denilerek kart bilgileri girildiğinde, hesaplardan 1000-2000 lira çekilebiliyor. Dolandırıcılık anlaşıldığında iş işten geçmiş oluyor. Bu tabela şirketler 3-5 ay işletildikten sonra başkalarına devrediliyor.
Tespitlere göre, yasa dışı bahis çeteleri ve dolandırıcılar çoğunlukla aynı organizasyonlar olurken yasa dışı bahis sitesine üyelikte elde ettikleri kimlik/e-posta ve ödeme bilgilerini sonrasında dolandırıcılıkta kullanıyor.