Akşam Gazetesi
Enerjinin doğal gaz ayağında çok boyutlu strateji izleyen Türkiye, son 10 yılda LNG tesisleri ve yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Üniteleri (FSRU), uluslararası doğal gaz boru hatları gibi altyapı konusunda önemli yatırımları hayata geçirdi. Yerli kaynakların ekonomiye kazandırılması konusunda 2020'de Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'nda Cumhuriyet tarihinin en büyük doğalgaz keşfini gerçekleştiren Türkiye, yerli gazda günlük üretimi 7 milyon metreküpün üzerine çıkardı.
10 YIL SÜRECEK
Türkiye, gazın tedarikinde kaynak çeşitliliğini önceleyen politikalarla da doğalgaz merkezi olma yolunda ihracat odaklı hamlelere hız verdi. LNG tedariki konusunda Kasım 2023'te Cezayir ile 2024'te bitmesi beklenen LNG anlaşmasını 2027'ye uzatan Türkiye, nisanda Umman'dan yıllık bir milyon ton LNG tedarik için 10 yıllık anlaşma imzaladı. Tedarik 2025'te başlayacak.
BOTAŞ, mayısta ise ABD'li ExxonMobil firmasıyla yıllık 2,5 milyon ton (yaklaşık 3,2 milyar metreküp) kapasiteli 10 yıllık anlaşma imzaladı. LNG tedarikine yönelik son anlaşma ise 2 Eylül'de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda BOTAŞ ve Shell tarafından imzalandı. Anlaşmaya göre Shell, Türkiye'ye yıllık 4 milyar metreküp LNG'yi 10 yıl süreyle tedarik edecek. 40 kargoyu kapsayan tedarik 2027'de başlayacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2 Eylül'deki konuşmasında anlaşmanın, alım-satım işleminin ötesinde, dolum limanından teslim alma ve Avrupa terminallerine boşaltım yapma gibi opsiyonlarıyla bölgesel ve küresel ilave ticaret imkanları sunması bakımından ayrıca bir farklılığa ve değere sahip olduğuna dikkati çekmişti.
TÜRKİYE İÇİN ESNEKLİK YARATACAK
Emtia piyasalarına hizmet sunan ICIS'in Küresel Gaz Analizleri sorumlusu Tom Marzec-Manser, BOTAŞ-Shell anlaşmasına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: "Bu yeni Shell anlaşması, ExxonMobil'le yapılan son anlaşmaya benzer şekilde Türkiye'nin gaz tedarik güvenliğini kolaylaştıracak.
BOTAŞ'ın sona eren bazı anlaşmaları yenilemesi de önemli. LNG sözleşmeleri, satın alan taraf olarak bakıldığında Türkiye için hem esneklik hem de fiyat kaldıracı imkanı yaratacak. İmzalanan bu esnek anlaşma çerçevesinde Türkiye iç piyasada gaza ihtiyaç duymaması durumunda Shell'den Avrupa piyasasında LNG'yi satılmak üzere başka bir yere götürmesini isteyebilecek."
AVRUPA'YA DAHA KÂRLI SATIŞ MÜMKÜN
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi Başkanı Oğuzhan Akyener de anlaşmayı "çok komplike ve mantıklı" diye niteleyerek, Türkiye'nin doğalgaz ticaret merkezi olma hedefini de güçlendiren bir anlaşma olduğunu söyledi. Anlaşmayla BOTAŞ'ın, LNG sevkıyat ve lojistik alanında kabiliyetlerinin güçlendiğini dile getiren Akyener, LNG'yi, Türkiye'nin ihtiyacı olmadığı bir dönemde Avrupa'ya Shell'den aldığı fiyattan daha kârlı bir fiyata satabileceğini söyledi.