Edirne'deki Dünya Ayçiçeği Koleksiyonu Bahçesi'nde, kuraklığa dayanıklı yabani ayçiçeklerinden elde edilen genlerle olumsuz mevsim koşullarına dayanıklı türler geliştiriliyor. Trakya Üniversitesi (TÜ) Bilimsel Araştırma Projesi ve TÜBİTAK işbirliğinde iki yıl önce oluşturulan bahçede dünyadaki 60 ana ayçiçeği türü ve süs ayçiçekleri bulunuyor. Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Başkanı ve Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, bahçede ayçiçeği araştırmaları gerçekleştirdiklerini söyledi. Ayçiçeğinin anavatanı Amerika'dan getirdikleri, farklı iklim koşullarına duyarlı türlerin bahçede yer aldığını ifade eden Kaya, "Burada ayçiçeklerinin genetik analizlerini yapıyoruz. İçlerinde bizim için yararlı genleri arıyoruz. Ayçiçeğinin anavatanı Amerika'da çölde, kayalık alanlarda, dağlarda ve tuzlu topraklarda yetişebiliyor. Bizim için son derece değerli bir hazine." dedi. Kaya, küresel ısınmanın etkilerinin gün geçtikçe arttığını, tarımsal üretimin etkilenmemesi için dayanıklı genlere ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Kuraklığa dayanıklı ayçiçeği türleri elde etmek için bahçedeki yabani türler üzerinde çalışma yapıldığını ve yeni genler ortaya çıkarıldığını anlatan Kaya, şunları kaydetti:
DAYANIKLI GENLER VAR
"Bitki ıslahçıları için genler önemli. Özellikle küresel ısınmayla beraber değişik genlere ihtiyacımız var. Küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için bu çalışmalar yapılmalı. Isınma nedeniyle üreticilerin en çok azap çektiği, etkilendiği durum kuraklık. Bahçemizde Kaliforniya ve Arizona çöllerinde yetişen ayçiçekleri var. Bu ayçiçekleri orada canlı kalabildiklerinden dolayı bizim için çok değerli genlere sahip. Biz bu yabani ayçiçeklerinden kuraklığa dayanıklı genleri, tarımı yapılan ayçiçeklerine transfer ediyoruz. Burası bizim gen bahçemiz, gen havuzumuz. Burada melezlemeler yaparak, yararlı genleri günümüzde kültürü yapılan türlere aktarıyoruz."
HASATTA BEKLENTİ YÜKSEK ARZ EKSİĞİ YAŞANMAYACAK
Erzurum ve Yozgat'ta çiftçiler bu yıl Ayçiçek hasatından yüksek verim bekliyor. Erzurum'un verimli topraklarında devletin sağladığı tohum destekleriyle yağlık ayçiçeği ekimine bu yıl başlandı. Tarım ve Orman İl Müdürü Osman Akar, "Çerezlik ayçiçeğinin şimdiye kadar dekara verimi ve getirisi iyiydi ancak bu sene bizim yaptığımız destekle çiftçilerimizi, hem stratejik hem de arz açığı bir ürünümüz olduğu için yağlığa yönlendirdik" dedi. Yozgat'ta da ayçiçeği ekim alanı 4,5 kat arttı. Hasatla ilgili değerlendirmede bulunan Yozgat Ziraat Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, "Türkiye'de 'yüzde 75 ayçiçeği sıkıntısı var' deniliyor. Biz yüzde 75 açığı kapatırız" ifadelerini kullandı.
BAL ÜRETİMİNİ ARTIRACAK
Ankara'nın Kahramankazan ilçesinde, bu yıl ekimi yapılan yağlık ayçiçeğinin ilçedeki bal üretimini yüzde 400 oranında artırması bekleniyor. Ankara'nın Kahramankazan ilçesinde 8 bin dönümde ayçiçeği ekimi yapılırken, arıcılar da verimi artırmak için kovanlarını ayçiçeği tarlalarının yakınlarına yerleştirdi. İlçe Tarım ve Orman Müdürü Suat Yılmaz, "Yağlık ayçiçeği ekili alanların ilçe geneline yayılmış olması nedeniyle bu yıl yüzde 400 artışla 36 bin kilogram bal üretimi bekliyoruz" dedi.