Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2023-2025 dönemine ilişkin Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planını açıkladı. Plana göre, 2025 yılı sonuna kadar, kayıt dışılığın önlenmesi için 44 eylem tamamlanacak. Bu kapsamda, kira sözleşmeleri de artık e-Devlet üstünden yapılacak. Plana göre, karar alma süreçlerini desteklemek ve risk analizi çalışmaları yürütmek üzere kira sözleşmeleri, elektronik ortamda düzenlenecek. Düzenleme, 2024 yılı sonuna kadar tamamlanacak.
İHALE YASAĞI: Eylem Planı'na göre esnek-uzaktan çalışma yaygınlaştırılacak. Kayıt dışı işçi çalıştıranlar kamu ihalelerinden ve teşviklerden yasaklanacak. Kripto ve e-pin gibi varlıkların takibi için teknolojik ve hukuki altyapı oluşturulacak.
TÜM ÜRÜNLERE KAREKOD:
Gıda, tarım ve inşaat malzemeleri başta olmak üzere ticarete konu ürünler, üretimden son satışa kadar benzersiz kod (karekod) ile takip edilecek. DİR kapsamındaki mükelleflere yönelik izleme sistemi iyileştirilecek.
YENİ İŞYERİNE TAKİP: Yeni kurulacak işyerlerinin bir yıl takibinin yapılması da eylemler arasında. İşe başlama, işi bırakma ve adres değişikliği belediyelerle paylaşılacak.
İHBARLAR ÖZENDİRİLECEK
*Kayıt dışıyla mücedele planına göre akaryakıt istasyonlarının tamamına taşıt tanıma sistemi konulacak.
*Etil alkole yönelik denetim artırılacak.
*Sözleşme dışı yaprak tütün üreten çiftçilerin kayıt dışı satışları önlenecek.
*Hazine garantili krediler başta olmak üzere kurumsal kredi temininde fatura ve tevsik edici belgelere dayalı kredi kullanım alanı genişletilecek.
*Kayıtdışına dönük ihbarlar özendirilecek.
*Sanal ofis, hazır ofis ve paylaşımlı ofis kiralama gibi yeni faaliyetler hukuki olarak kapsanacak.
*Nakit yerine sayısal ödeme araçları teşvik edilecek.
*Vergi kaybına yol açabileceği değerlendirilen motorlu araç ticareti yapan şahıslardan ilave teminatlar istenecek.
* FAST sisteminin kullanımı yaygınlaştırılacak, FAST TR Karekod ödeme sisteminin daha fazla kullanılması sağlanacak.
*Kurumlar arası işbirliği ile korsan kitap, film ve diğer ihlallerin önlenmesi için Telif Hakları Otomasyon Sistemi güçlendirilecek.
*Yaş sebze ve meyve üretiminin pazarlanmasından tüketimine katar Hal Kayıt Sistemi ve Çiftçi Kayıt Sistemi güçlendirilecek, elektronik uygulamalar yaygınlaştırılacak.
*Kooperatifler elektronik olarak izlenecek.
PANDEMİDE KAYIT DIŞI ARTTI
Eylem planının sunuş bölümünde, aralarında Türkiye'nin de olduğu gelişmekte olan ülkelerde kayıt dışı ekonominin yüzde 30'larda seyrettiği, salgını da içeren son dönemde bunun artış eğiliminde olduğu belirtildi. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, eylem planını, "Rekabet gücünü artırmak, vergi kaybının önüne geçerek sürdürülebilir büyümeyi sağlamak ve gelir dağılımını daha adaletli bir yapıya kavuşturmak için kayıt dışı ekonomiyle mücadelemize devam ediyoruz" sözleriyle açıkladı.