İsteğe bağlı sigorta ile kendi primlerini kendileri ödeyerek emekli olmak isteyenler sürecin nasıl işlediğini merak ediyor. 18 yaşını doldurmuş her bire bu sigortadan faydalanabilir. Dolayısıyla, isteğe bağlı sigortalının emekli olması için işe gitmesi gerekmez. Peki kimler isteğe bağlı sigortaya başvurabilir? İsteğe bağlı sigortalılar ne kadar prim öder?
İsteğe bağlı sigortalılık özellikle eski SSK uygulaması ile karşılaştırıldığında bu daha açık görülecektir. Eskiden en az 1080 sigorta günü olanlar isteğe bağlı sigortaya girerken artık böyle bir zorunluluk yok. Hiç sigorta günü olmasa bile başvurulabiliyor.
İsteğe bağlı sigortaya ödenen primler sanki “Bağ-Kur”a ödenen primler gibi sayılıyor. Başka bir söyleyişle, isteğe bağlı sigorta kapsamında ödenen primler, emeklilik hesabında Bağ-Kur statüsünde sayılıyor ve Bağ-Kur şartlarında emeklilik hesabı yapılıyor. Şüphesiz o da SSK statüsüne göre daha dezavantajlı. 9000 gün şartıyla Bağ-Kur statüsünde emekli olunuyor. SSK statüsünde ise bu rakam en çok 7200 gün...
Durum böyle olunca, girmek kolay olmakla birlikle acaba kimler tercih etmeli… Veyahut nelere dikkat etmeli...
KİMLER İSTEĞE BAĞLI SİGORTAYA BAŞVURABİLİR?
Türkiye'de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından;
5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan,
Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar,
Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye’de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar,
18 yaşını dolduranlar.
Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre isteğe bağlı sigortaya devam edenler, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalılıkları devam ettirilecektir.
NEREYE VE NASIL BAŞVURULUR?
İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine başvurmaları gerekmektedir.
Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterli olacaktır.
5434 sayılı Kanunun mülga 12 nci maddesi uyarınca isteğe bağlı iştirakçilik başvuruları, Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA adresine yapılacaktır.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTANIN BAŞLANGICI NE ZAMANDIR?
İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR NE KADAR PRİM ÖDER?
İsteğe bağlı sigorta primi prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın % 32'sidir. Bunun % 20'si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12'si genel sağlık sigortası primidir.
İsteğe bağlı sigortalılığın devamında belli süre prim ödememe halinde sigortalılığın sona ermesi uygulaması kaldırılarak, ait olduğu ayın primini en geç 12 ay içinde ödemeyen sigortalının o aya ait primini ödeme imkanı olmayacak, 12 ay geçmedikçe diğer aylara ait primlerini gecikme zammı ile ödenmesi imkanı ve talep veya ölüm dışında isteğe bağlı sigortalılık sonuçlandırılmayacaktır.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA NASIL SONA ERER?
İsteğe bağlı sigortalılık;
İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden,
Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,
Ölen sigortalının ölüm tarihinden,
itibaren sona erer.
İSTEĞE BAĞLILIK SÜRESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
01/10/2008 tarihinden itibaren ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanlar ile 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların 01/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreleri 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir.