1
Kıdem ve ihbar tazminatı, çalışanların güvencesi niteliğinde. Kıdem tazminatına hak kazanmak için, bir işyerinde en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Tazminat, her bir yıl için 1 aylık brüt ücret kadar oluyor. Ancak üst limiti yani tavan tutarı var. O yıl işçiye her 1 yıl için ödenecek en yüksek tutarı ifade eden tavan, memur maaşlarına, en düşük tutar da asgari ücrete endeksli.
2.558 LİRAYA ÇIKTI
2018’de taban kıdem tazminatı, 2 bin 29 liralık asgari ücretin brüt tutarına göre hesaplanmıştı. Yeni yıldan itibaren asgari ücret yüzde 26.05 artışla 1.603 liradan 2 bin 20 liraya çıktı. Net ücretteki bu artışa paralel brüt asgari ücret de, 2 bin 29 liradan 2 bin 558 liraya yükseldi. Bu da bir asgari ücretlinin alacağı tazminatın her yıl için net 525 TL zamlanması anlamına geliyor.
YÜZDE 10.7’LİK ARTIŞ
Örneğin; 10 yıllık çalışması olan bir asgari ücretli, haksız yere sözleşmesinin feshedilmesi halinde 25 bin 400 lira tazminat alacak. Bu işçi 2018’de işten çıkarılsaydı alacağı tazminat 20 bin 145 lira olacaktı. Yani 5 bin 250 lira artıya geçmiş oldu. Taban asgari ücrete göre yükselmişken, tavan da perşembe günü açıklanan memur maaşına (memur maaş katsayısına) paralel arttı. Bu artış da yüzde 10.7 oldu. Bir başka deyişle, kıdem tazminatının tavan tutarı 5 bin 434 liradan 6 bin 16 liraya yükselmiş oldu. Brüt maaşınız 7 bin, 10 bin ya da 20 bin lira olsa dahi kıdem tazminatı hesabınızda her yıl için 6 bin 16 lira baz alınacak. Bu da 2018’e göre 582 liralık artış anlamına geliyor.
İstifa eden alır mı?
İşverenin işçisini hiç sigortaya bildirmemesi, sigorta primlerini ödememesi ve sosyal haklardan mahrum bırakması, işçiye haklı fesih imkanı veriyor. Düşük ücretten bildirim de haklı fesih nedeni. Bütün bu durumlarda iş sözleşmesini sona erdiren işçi, kıdem tazminatını alır. İşveren, her çeşit sigortasız çalıştırma halinde o işçinin kıdem tazminatını da ödemek zorunda.
İHBARA DİKKAT
Kanuna göre; işveren işçisini işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorunda. İşçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa 2 hafta, 6 ayla 1,5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1,5 yılla 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta (56 gün) önce haber vermek zorunda. Buna ‘ihbar süresi’ deniyor. Haber vermeden işten atanlar kıdemin yanında ihbar tazminatını da öder.10 gün çalışan bir işçi de ihbar tazminatına hak kazanır. İşçi de çıkmadan önce işverene ayrılacağını önceden haber vermek zorunda. Haber vermeden ayrılan, bu kez işverene tazminat öder.
(Güneş)