TÜRKİYE, Karadeniz'de 21 Ağustos 2020'de yaptığı tarihi doğalgaz keşfini yeni keşifmerle taçlandırdı. Toplam rezerv 710 milyar metreküpe ulaşırken ilk gazın mart ayında evlere verilmesi planlanıyor. Türkiye konutlarda yılda 18 milyar metreküp doğalgaz tüketiyor. Yapılan hesaplamaya göre tüketim bu trendini korursa mevcut rezerv evlerin tüketimine 40 yıl yetecek düzeyde. Ancak günlük üretim 2023'te 10 milyon metreküp olacağı için ilk etapta konutların beşte birine yetecek. Günlük üretim 2026'da ise 40 milyon metreküpe çıkarak neredeyse konutların tümüne yeter düzeye gelecek. Sahadaki son verileri düzenlediği basın toplantısıyla paylaşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, gazı 2023'te mart sonu sisteme vereceklerini söyledi.
KUYULAR 2026'DA TAMAM
Dönmez, Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi'nin ilk etapta günlük 10 milyon metreküplük gazı işleyecek şekilde planladığını söyledi. Dönmez, "İkinci fazda ise 40 milyon metreküpü işleyecek şekilde hazırlandı. Üretilen gazı Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi'nin (BOTAŞ) ana iletim sistemine bağlayacak istasyon çalışmaları tamamlandı. Deniz tabanında bugüne kadar 10 kuyuyu açtık. Buraya 30'un üzerinde ilave kuyu açarak devam edeceğiz. 2026 gibi kuyu açma işlemlerinin tamamını bitirmiş olacağız. Sahada karada 5 bin 500, denizde 2 bin 500 olmak üzere çalışan arkadaşımız var" dedi.
50 GEMİ SAHADA
Sahada 50'den fazla gemiyle yoğun bir çalışma yapıldığını dile getiren Dönmez, "Bir taraftan orada üretilecek gazın karaya getirilmesi ile alakalı olarak 3 hattın yapım işlemleri devam ediyor. Tamamlandı, testleri şu anda yapılıyor. 170 kilometrelik ana iletim hattımız tamamlandı. Glikol basan hattımız tamamlandı. Deniz tabanındaki ekipmanların yönetimini yapacak sinyal hattı da tamamlandı. Bir taraftan da karada bu gazı işleyecek kara işleme tesisini de yüzde 85 oranında tamamladık" diye konuştu. Dönmez, 'Zeki' adı verilen bir yazılımla üretimin kontrol edileceğini ve değerlerin anlık ölçülerek, operatörlere iletileceğini belirtti. Bu arada gazın sisteme girmesiyle fi yatlarda da düşüş bekleniyor.
2 YILDA 710 MİLYAR METREKÜPLÜK KEŞİF
Bakan Fatih Dönmez, Karadeniz'de 2 yılda ulaşılan ve toplam piyasaya değeri 1 trilyon dolar olan doğalgaz rezervi keşfi yle ilgili şunları söyledi:
■ İlk keşfi Tuna-1 kuyusuyla birlikte açıklamıştık. 2020 yılında 405 milyar metreküplük bir keşifti ve 2020 yılında denizlerde yapılan dünyanın en büyük keşfi olarak kayıtlara geçmişti.
■ 2021'de Amasra-1 kuyusuyla birlikte ikinci keşfi mizi yapmıştık. Orada da 135 milyar metreküplük bir rezerv söz konusuydu. Yine o tarih itibarıyla 2021 yılında dünyanın en büyük ikinci keşfi olarak kayıtlara geçmiş oldu.
■ Böylece, Çaycuma keşfi yle birlikte toplamda 710 milyar metreküplük keşfe ulaşmış olduk.
■ Bir diğer husus da değerlenme çalışması. Sakarya Gaz Sahası'nda 13 kuyu açmıştık ve bunların 3 boyutlu modellemesi yapıldı. Bu çalışmalara göre de rezervi yeniden değerlendirdik. Bu değerlemeyi alanda yetkin en büyük fi rmalardan DeGolyer & MacNaughton yaptı. Onun yapmış olduğu çalışmalar neticesinde de 540 milyar metreküplük rezervi 652 milyar metreküp olarak revize etmiş olduk.
■ Böylece, Çaycuma-1 sahasındaki 58 milyar metreküp ve Sakarya Gaz Sahası'ndaki ilave miktarla birlikte bu rakam 710 milyar metreküp olarak ilan edilmiş oldu.
DOĞALGAZ MÜJDESİ DÜNYA BASININDA
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, "Fatih Sondaj Gemimiz, 58 milyar metreküplük doğalgaz rezervini keşfetti" diyerek duyurduğu yeni gaz keşfi müjdesi, dış basında geniş yankı buldu:
■ Amerikan Bloomberg, "Türkiye, Karadeniz doğalgaz rezervlerinde devasa artış açıkladı" başlığını attı.
■ Yunan medyası da Karadeniz'deki toplam rezervin değerinin 1 trilyon dolar olduğuna vurgu yaptı.
■ İngiliz haber ajansı Reuters ise keşfedilen doğalgazın hacmine dikkat çekti.
■ Çin devlet haber ajansı Şinhua, Erdoğan'ın "Türkiye'yi Hazar, Akdeniz ve Ortadoğu'nun enerji merkezi yapmakta kararlıyız" sözlerine yer verdi.
WORD Oil adlı internet sitesi "Halihazırda Karadeniz'deki en büyük rezerv olan Sakarya'daki rezervlerin, başlangıçta varsayılandan çok daha büyük görünüyor" ifadesini kullandı. Site "Türkiye, yeni keşif çalışmaları ile Karadeniz'deki doğalgaz rezervlerini artırdı" diye yazdı. Bu arada Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi Başkanı Oğuzhan Akyener "Bu yeni rezerv, Karadeniz'in bir Hazar Denizi olma potansiyeline sahip olduğunu ya da Doğu Akdeniz olma yolunda ilerlediğinin göstergesidir" dedi.
BAKAN NEBATİ: HANE BAŞI 4 BİN LİRA DESTEK
TARİHİ Karadeniz gazı keşfi sonrası açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, "2021 yılında doğalgazda 69.3 milyar lira, elektrikte 11.5 milyar lira olmak üzere, toplamda 81 milyar liralık bir Hazine desteği ile hane başına yaklaşık 4 bin liralık sübvansiyon uyguladık. Yerli enerji kaynaklarımızın geliştirilmesiyle Hazine sübvansiyonlarının miktarı da düşecek. Bu kapsamda hedefimiz hane halkının ve sanayicinin enerji maliyetlerini mümkün olduğunca düşük tutmaktır" diye konuştu.