ARZU KURUM
Rusya ve Ukrayna savaşı nedeniyle dünyada hububat üretiminin taşınmasına ilişkin tartışmalar sürerken tarım sektörü, iklim değişikliği nedeniyle artan bir tehditle karşı karşıya. Türkiye'de ise bu yıl hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi, özellikle Marmara Bölgesi'nde yüzünü göstermeyen kar, 'acaba tarım sektörü bundan nasıl etkilenecek?' sorusunu akıllara getirdi. Sektör temsilcileri herhangi bir paniğe gerek olmadığını savunarak, rekolte beklentilerinin ise geçen yıllara oranla daha yüksek olduğunu kaydediyor. Geçen yıla oranla Türkiye genelinde yağışların bu yıl çok daha iyi olduğunu belirten Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, "Uzun yıllar ortalamaya yakın bir yağış aldık. Özellikle Marmara, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da yağışlar iyi. Sadece İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri biraz düşüktü. Orda da ocak ayındaki yağışla açık tamamlandı. Şu an için tarımsal anlamda bir kuraklık yok" diye konuştu.
PATATESE İLGİ YOĞUN
Bu sene özellikle buğday ve arpa ekiminin iyi olduğunu belirten Soylu, "Rekolte geçen yıldan biraz daha yüksek bekleniyor. Patates, şekerpancarı, fasulye, nohuta da ilgi fazla. Mısırın ekim alanları biraz azalacak. Kâr marjı biraz düşük olduğu için çiftçi ilgi göstermedi. Baharlık ürünler için de şu an yorum yapmak doğru olmaz" dedi. Kar yağışının bir tek İç Anadolu'da çok yeterli olmadığını dile getiren Soylu, "Bu yeraltı sularının beslenmesi; barajların, havzaların doluluğu ve sürdürülebilirliği açısından sıkıntı oluşturabilir. Çünkü mısır, şekerpancarı, ayçiçek yağı, fasulye, patates gibi ürünlerde sulama ile üretim yapılıyor" dedi.
TARIMDA PLANLI DÖNEM
Bitkisel, hayvansal üretim ve su ürünleri üretiminde tarım havzası veya işletme bazında üretimin planlanmasını kapsayan yönetmeliğin 2025'te hayata geçeceğine işaret eden Soylu, "Artık çiftçi izin almadan üretim yapamayacak. Üretim planlı olacak. 2025 sezonunda o bölgede çiftçilerin hangi ürünlerin yetiştirileceğine artık illerde oluşturulan komisyonlar karar verecek" diye konuştu.
Çiftçinin yoğun ilgi gösterdiği patates, şekerpancarı, fasulye, nohutta bu yıl rekoltenin yüksek olması bekleniyor.
12.4 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) verilerine göre, hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü 2023'te 213 ülke ve serbest bölgeye 14 milyon 673 bin 959 ton ürün sattı. Gönderdiği ürün karşılığında 12 milyar 380 milyon 538 bin dolar kazanan sektörün bu dönemdeki ihracatı, bir önceki yıla göre miktarda yüzde 36, değerde ise yüzde 8 yükseldi. Sektör, en fazla ihracatı 4 milyar 617 milyon 524 bin dolarla Ortadoğu'ya yaptı. Ortadoğu'yu 2 milyar 787 milyon 329 bin dolarla Afrika, 1 milyar 630 milyon 585 bin dolarla Avrupa izledi.
BUĞDAYDA BEKLENTİ 24 MİLYON TON
Türkiye'nin en büyük buğday unu üretici ve ihracatçılarından Doruk Un Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Erbap, "Dünya un ihracatının 2023'te yaklaşık 11 milyon 500 bin ton olduğunu görüyoruz. 2024'te yüzde 10 büyüme ile yaklaşık 1 milyon ton artacağını varsayıyoruz. Türkiye'deki un pazarının da yüzde 4-5 oranında büyüyeceğini düşünüyoruz. Türkiye'de 2023–2024 döneminde 20 milyon ton buğday üretimi yapıldı ve büyük bir çoğunluğu üreticiler tarafından Toprak Mahsülleri Ofisi'ne (TMO) satıldı. Türkiye şu anda 15-20 yılın en yüksek stoklarına sahip. İklim koşulları bu şekilde devam ederse 2024-2025 sezonunda 24 milyon ton buğday üretimi bekleniyor" dedi.