MİRAY ÇİMEN
Dünyadaki bor rezervlerinin yüzde 74’üne sahip olan Türkiye, boru stratejik ürünlere dönüştürebilmek için Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (Boren) bünyesindeki Ar-Ge faaliyetlerini artırdı. Boren Başkanı Abdülkerim Yörükoğlu, bugüne kadar 281 projeye destek olduklarını ifade ederek, bu projelerden 50’sinin ise devam ettiğini belirtti. Yörükoğlu, projeler arasında borlu kanser ilacı, yara iyileştirici sünger, alev almayan çadır gibi ürünlerin yer aldığını belirtti. Yörükoğlu, bir grup gazeteciye Boren laboratuvarlarını açarak, yürüttükleri projeleri yerinde gösterdi.
12 MİLYON LİRALIK BÜTÇE
Bu yıl destekledikleri projeler için 12 milyon lira bütçe ayırdıklarını ve bu rakamı artıracaklarını belirten Yörükoğlu, bugüne kadar toplam 281 adet projeye destek verdiklerini, bunlardan 50’sinin ise hâlâ Ar-Ge çalışmalarının sürdüğünü anlattı. Yörükoğlu, “Bugüne kadar borlu ürünler için 26 patent aldık, 12 patent başvuru süreci devam ediyor. Bu ürünlerden 10 tanesi ticarileşti. Çin Bor Enstitüsü’yle işbirliği yapma arifesindeyiz. Onlardan bize, bizden onlara araştırmacı gidecek. Borlu ürünlerin dünyadaki pazarı 30 milyar dolar. Treni kaçırmış değiliz” dedi.
Kızılay ve AFAD kullanacak
Yaptıkları projeler hakkında da bilgi veren Yörükoğlu, bunlardan birinin borla üretilen kumaş olduğunu söyledi. Yörükoğlu, “Kumaş geç tutuşuyor ve su almıyor. Çadır kumaşının borlusu ilk kez üretiliyor. Proje yakında bitecek ve Kızılay’la AFAD’ın kullanımına sunacağız” dedi.
Kanserli hücreyi etkiliyor
Organik laboratuvarında organobor bileşikleri ve polimer malzemeleri çalıştıklarını da belirten Yörükoğlu, şunları söyledi: “İlaç tedavisi için kullanılan malzemeleri kanser tedavisi için sentezliyoruz. Yapıştırıcı, bornitrür malzemelerin sentezi için çalışıyoruz. Burada ilaç sentezleyeceğiz. Termal nötronlar yollanarak kanserli hücre tanı ve tedavisinde kullanılma prensibine dayalı olacak bu çalışma. Borun nötron ışığını yakalama özelliği var. Tümörlü bölgeye seçimli olarak yerleştirince organlara zarar vermeden kanserli hücreyi etkiliyor.”
Yaraları iyileştiren özel sünger
Bir diğer projelerinin ise, diabet ve yatağa mahkum olan hastalarda oluşan yaralanmaların tedavisi için kullanılacak borik asitli sünger olduğunu belirten Yörükoğlu, “Ürettiğimiz ürün diyabet nedeniyle ayağında yara oluşan bir hasta üzerinde etik kurulundan onay alınarak denendi. 3 hafta sonra olumlu sonuç alındı. Sonuçların kanıtlanması için en az 100 hastada denenmesi gerekiyor. Ticari süngerin fiyatı yaklaşık 750 lira ve bir yara için üç adet kullanılıyor. Yılda 1 milyon adet bu süngerden ithal ediyoruz. Projeyle ciddi bir ithalatın önüne geçilecek” diye konuştu.
Borlu gübreden ekonomiye 1.8 milyar lira
Yörükoğlu, diğer projeleri de şöyle anlattı:
• Tarım Bakanlığı’yla süren proje kapsamında 14 farklı tarım ürününde borlu gübre denemesi yapıldı ve yüzde 30’lara varan oranlarda verim artışı yakalandı. Ekonomiye 1.8 milyar liralık katma değer sağlayacak.
• İnşaatlarda çimento yerine bor kullanılacak bir çalışmamız var. Ürünün pilot tesisi kurularak ticarileşme aşamasına gelindi.
• Bor atıklarının içinde lityum bulunuyor. Çalışma sonucu önemli bir lityum kazanımı elde edilecek.