SÜLEYMAN ŞEN
İŞTE İŞ JETİ SEKTÖRÜNDEN ÇARPICI DETAYLAR
Türkiye’yi yasa boğan 11 kişinin hayatını kaybettiği Başaran Holding’e ait Challanger 604 tipi uçağın İran’da neden düştüğü kaza-kırım ekibinin incelemelerini tamamlaması ve uçağın iki kara kutusu FDR ile CVR’nin çözülmesiyle cevabını bulacak. AKŞAM, 11 genç insanının hayatını kaybettiği kazadan sonra ülkemizde iş jeti sektörünü mercek altına aldı. Milyon dolarlık jetleri kullanan pilotlar yeterli eğitimi alıyor mu? Uçakların teknik bakımları usulüne uygun yapılıyor mu? Sistemin açıkları var mı? Otorite konumunda olan SHGM, iş jeti sektörünü yeterince denetliyor mu? İşte iş jeti sektöründen edindiğimiz ve sektörün içinden deneyimli bir kişinin dile getirdiği çok çarpıcı tespitler…
BAKIMDA UCUZA KAÇILIYOR
Konuştuğumuz deneyimli sektör temsilcisi, iş jetlerinin bakımları ile ilgili çarpıcı bilgiler verdi. Kaynağımıza göre, tüm şirketler için söz konusu olmamakla birlikte, jet sahibi olabilmek için milyon dolarlar ödeyen patronlar, sıra uçakların bakımına gelince nedense cimri davranıyor. Uçakların periyodik bakımları geldiğinde önlerine konulan yüzbinlerce dolarlık faturaları gören jet sahipleri, bakımları daha ucuza yaptırabilecekleri yer arayışına giriyor. Patronların maliyetleri düşürme yaklaşımı personel üzerinde baskı oluşturarak onları hata yapmaya zorluyor. Teknisyen, patronu mutlu etmek için bakım maliyetini düşürmenin yollarını aramaya başlıyor ve iyi bir bakım merkezine gitmek yerine, pek bilinmeyen bakım merkezini tercih ediyor. Uçuş emniyetini sekteye uğratacak ilk taviz burada ortaya
İşsiz yabancı limit tanımıyor
İş jeti sektöründeki bir başka olumsuzluğa değinen kaynağımız, o olumsuzluğun pilotların uçuş görev süresi olduğunu belirterek, “Uçak 24 saat hazır olmalı, 24 saat uçmalı. Sektörde böyle bir yanlış algı var. ‘Uçuş görev sürem bitti, ben uçamam’ diyorsunuz ama bunu kaç defa dersiniz. Bu durumda ne oluyor ? Kendi ülkesinde iş bulamayan yabancı pilot getiriyorlar. Yabancı pilotlar bu limiti tanımıyor” dedi.
PİLOT ALIRKEN SADECE MAAŞA BAKILIYOR
Yılların deneyimli havacısının anlattığı bir çarpıcı gerçek de pilotların işe alım süreçlerine dair. “1500 saati doldurmuş herhangi bir pilot belli bir yerde kaptan ihtiyacı varsa kaptan olabiliyor” diyen kaynağımız sözlerini şöyle sürdürdü: “Yıllarca havayollarında kaptanlık yapmış kaptan pilot ‘Uçarım ama şu kadar maaş isterim’ diyor. Aynı uçak sahibinin önüne bir de hiç havayollarında uçmamış veya işe ihtiyacı olan ve kaptan olmak isteyen pilotlar da geliyor. Bunlar daha düşük rakamlar söylüyor. Bu durumda uçak sahibi ‘Ben bunu alayım’ diyor.”
Sistemin düzeltilmesi lazım
Kaynağımız sözlerini şöyle sürdürdü: “Havayolunda sol koltukta oturan kaptan devamlı değişiyor. İkinci pilot yeni kaptanlardan yeni şeyler öğreniyor. Business jetlerde yandaki adam, yani kaptan hiç değişmiyor. Dolayısıyla bir hata yapıyorsan o hata devamlı kalıyor.