ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Dünyada artık üniversitelerin başarısı ne kadar CEO ne kadar yönetici çıkardığıyla değil, ülkeye ne kadar girişimci kazandırdığıyla ölçülüyor. Türkiye’nin en köklü üniversitelerinden İTÜ’nün de derdi ekosisteme daha fazla girişimci firma katmak. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Mehmet Karaca, İTÜ’de işin fikir aşamasından, sektörde rekabet etme kademesine kadar her adımda girişimcilikle ilgili çok farklı ortam ve desteklerin bulunduğunu vurguluyor. İTÜ ARI Teknokent’in yüksek teknoloji ihracatının 1 milyar doları geçtiğini vurgulayan Karaca, Türkiye’den henüz sadece 2 Nobel Ödülü çıkmış olması konusunda ise “Bu iş biraz da lobi işi. Lobicilikte iyi olsaydık, şimdiye kadar daha fazla nobelimiz olurdu” yorumunda bulunuyor.
Neler yapıyorsunuz girişimci yetiştirmek için?
Yeni nesil öğrenciler artık memur olmamalı, KPSS’ye girmemeli. Memur zihniyeti insanları köreltiyor. Firma kurup, batırıp tecrübe edinmeliler. Öğrencileri buna yönlendiriyoruz. Mühendisler için girişimcilik derslerimiz var. Katılanları sertifikalandırdığımız GİNOVA diye bir girişimcilik merkezimiz var. Sonrasında diledikleri takdirde yollarına İTÜ Çekirdek’le devam ediyorlar. Bizim derdimiz ekosisteme daha çok girişimci firma katmak. İstanbul ne yazık ki henüz dünyada girişimcilik ekosisteminden gerekli payı alamıyor. Bu alanda. Silikon Vadisi’nin yanı sıra San Fransisko, Los Angeles, Sao Poulo, Moskova; Berlin, Londra, Singapur ön planda.. Girişimci yetiştirmede, unicorn’lar çıkarma konusunda dünyada İstanbul’u ilk 20’ye ilk 10’a sokabilmeyi istiyoruz.
Ülke olarak sadece 2 Nobel ödülümüz var. Sizce yakın zamanda Türkiye’den başka Nobel çıkar mı?
Potada birkaç tane Türk var aslında. Ama bu iş biraz da lobi işi biliyorsunuz. Belli bir birikimin üstüne lobi de şart. Biz bu konuda iyi değliz. Üniversiteler olarak kendimize de pay çıkarıyoruz. Bilimsel lobi alanında yeterince güçlü olmadığımız için başarı şansımız da düşüyor. Bazı okullar ve ekollerin bu işi domine etmesi tesadüf değil. Lobicilikte iyi olsaydık, şimdiye kadar daha fazla nobelimiz olurdu. Mesela Japonlar bu konuda iyiler. Bizim daha iyi lobi yapabilmemiz için de üniversitelerimizin daha iyi yerlere gelmesi gerek. Bunun için daha fazla desteğe ihtiyacımız var. Ekonomik özerklik çok önemli.
KOD YAZMA 60 YAŞINDA DA ÖĞRENİLİR
Son dönemde öğrencilerin kafaları karışık. Bugünkü mesleklerin yarın geçerli olmayacağı söyleniyor. Varsa yoksa yazılım deniyor...
Ben temel bilimlerin yok olmayacağına ve bu tip birikimlere sahip insanların yeni alanlara daha çok katkı sunacağına inanıyorum. Matematik bilmeyen birinin algoritma yazması mümkün değil. Çünkü işin temelinde algoritma var. Yazılım bir araç aslında. Çocuklar 5 yaşında kod yazma öğreneceğine matematik öğrensinler. Matematik bilince kod her zaman öğrenilir. 50’sinde de 60’ında da öğretilir. Ama bir çocuğun küçük yaşta matematik kültürünü alması çok önemli. Türkçe ve matematiği çocuklara erken yaşta iyi öğretmek gerekiyor. Gelecekte de dile vakıf olan insanlar ve algoritma kültüründe düşünebilen kişiler ön plana çıkacaklar.
BEYİN GÖÇÜ SORUN DEĞİL
Çalışmak için yabancı ülkelere giden mühendis sayısı arttı. Kıymetli beyinlerin yurtdışına göçmesine nasıl bakıyorsunuz?
Bence mühendislerin yurtdışına gitmesinde hiç sıkıntı yok. Ama bu ülkeyle bağlarını koparmasınlar. Çinliler gidiyorlar, 20 yıl yurtdışında kalıp, sonra o know how’ı kendi ülkelerine transfer ediyorlar. Bizim kalifiye insanlarımız da dünyayı görsünler, farklı birikimler edinip, sonra o bilgi birikimini Türkiye’ye getirsinler. Bu yüzden Sanayi Bakanlığımızın akademisyenlerin dönüşüyle ilgili projesini çok önemsiyoruz.
STEVE JOBS YANILGISI
Son yıllarda İnsanlarda üniversiteyi bitirmeden terk edenlerin ileride daha iyi girişimci olacağına dair bir kanı oluştu… Ne diyorsunuz bu konuda?
Evet Steve Jobs’tan, Bill Gates’ten sonra böyle bir algı oluştu ama öğrenciler bilsin ki bunlar milyarda bir olan örnekler. Üniversite eğitimi önemli. Bunu ıskalamasınlar. Aslında istatistiklere göre üniversite bitirenler kesinlikle daha başarılı oluyor. Dünyanın en büyük firmalarının sahipleri de en zengin insanları da üniversite mezunu.
TÜRKİYE’NİN İLK YERLİ MOTORUNU BİZ ÜRETTİK
Savunma sanayi konusunda da çalışmalarınız vardı. Gündeminizde neler var?
Dünyada ender olan kavitasyon tünelini bitirmek üzereyiz. Havacılık araştırma merkezimizde Boeing’den Airbus’a kadar bir çok firmanın Ar-Ge’sini yapıyoruz. Bir ülkeyle yaptığımız işbirliğiyle özel sektörden bir firmayla Türkiye’nin ilk yerli savunma aracı motorunu ürettik.
Buradan dünyaya sattığınız teknolojiler var mı?
İTÜ Teknokent’in yaptığı teknoloji ihracatı 1 milyar doları geçti.