ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Gayrimenkul sektöründe yarım asrı geride bırakan Mesa, pandemi dönemini hem yurtiçi hem yurtdışında hızlı geçiriyor. 2021 yılında en az 5 milyar TL'lik yeni yatırıma başlayacaklarını söyleyen Mesa Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mert Boysanoğlu, sektörün 2012-2013 yıllarında yaşadığı parlak günlere geri dönmesi için ise faizlerin düşmesi gerektiğini ifade ediyor. İnşaatta yeni yatırımlarla gaza basan holding, bir taraftan da yeni sektörlere yelken açıyor. Mert Boysanoğlu, "Geleceğim sektörü tarım ve gıda" diyor.
Pandemi gayrimenkul sektörü üzerinde de önemli etkiler yarattı. Siz neler yaşadınız bu dönemde?
Pandeminin ilk döneminde insanlar tedirgindi, belli ihtiyaçlarını geciktirmeye yönlendiler. 1-2 ay içinde sürece adapte olundu. Tabii bu dönemde ev alırken dikkat edilen kriterler de değişti. Biz Mesa olarak pandemiden önce müstakil, butik, az katlı, yeşil alanı fazla olan yapılara yönelmiştik. Zamanla kriterler değişince bize olan talep çok yükseldi. Butik projelere yönelmenin meyvelerini yedik.
Özellikle hangi projelerinize ilgi oldu?
Hadımköy'de Nurol'la birlikte yaptığımız Yeşilyaka diye bir villa projemiz vardı. Orada 7.5 milyon TL'ye 500 metrekare bahçesi olan evler satıyoruz. Buraya çok ilgi oldu. Projenin yarısı bitti. Bunun yanı sıra Bodrum projemize çok ilgi oldu. Biz orayı en başından 12 ay yaşanabilecek bir proje olarak tasarlamıştık. Çünkü pandemi öncesinde de Bodrum'da yaşayan insan sayısı 100-200 binden 400 binlere çıkmıştı. İnsanlarda güneye taşınma eğilimi vardı. Pandemiyle birlikte bu daha da arttı. İnsanaların Bizim Bodrum'da 244 anahtarımız vardı, elimizde 50 anahtar kaldı. Şimdi de Urla'da da bir projeye başlayacağız.
Peki 2020'de hedeflerinizi yakaladınız mı?
2.8 milyar TL'lik bir hedefimiz vardı. 2.5 milyar TL olarak gerçekleşti. Önümüzdeki dönemde daha büyük hedefler peşinde olacağız.
LİBYA'YA DÖNÜYORUZ
Yurtdışında da projeleriniz var mı?
Mesa'nın kurucularından Erhan Bey 'Biz İstanbul'a gitmeden Libya'ya gittik' der. Bizim yurtdışına çıkışımız 1980 yılına dayanıyor. Önce Libya'ya sonra İstanbul'a gidiyoruz. Orada yaptığımız işlerin toplamı 15 milyar doları bulmuştur. Aynı zamanda Rusya'ya da ilk giden girmelerden biriyiz. Son dönemde Rusya'da bir Türk firmasını bünyemize aldık. Ve Moskova'da bir kültür sanat merkezi yapıyoruz. Rusya'da konut projesi, kültür sanat projesi gibi imzalamak üzere olduğumuz 3 proje daha var. Özbekistan'da 3 şantiyemiz var. Orada proje yönetim işlerine de girdik. Irak Bağdat'ta da bir proje için görüşme halindeyiz. Polonya'da da devam eden işlerimiz var. Cezayir'de de yatırım planımız var.
İlk başladığınız nokta olan Libya'ya dönmeyi düşünüyor musunuz?
Biz bu olaylardan önce Kaddafi'nin en önemli 2-3 müteahhitinden biriydik. Orada bıraktığımız 1 milyar dolarlık iş var. Şimdi 'gelin bunlara yeniden başlayın' diye yazı geldi. Libya'ya geri gideceğiz.
İstanbul'da başlayacağınız yeni projeler var mı?
İstanbul'da az katlı, bol yeşil alanlı 2 projemiz olacak. Bunlardan bir tanesi Avrupa Yakası'nda şehir merkezine yakın bir yerde, 200 bin metrekarelik bir kentsel dönüşüm projesi. 1'inci ve 2'nci köprü arasında konut, ticari alan ve ofislerden oluşacak bir yerinde dönüşüm projesi olacak. Maliyet olarak da 2.5 milyar TL'den aşağı olmayacaktır. Diğer projemiz ise Tema'nın 3'üncü etabı ve tematik parkı olcak. Biz bu yıl minimumda 5 milyar TL'lik projeye başlıyoruz. Bunların üzerine gelebilecek birkaç proje daha var.
Türkiye'de belli bir segmentin alıcısı var. Parasını elinde tutan, kendine uygun konutu bekleyen kitle alıma hazır. Ama bu kitle bütün sektörü doyurur mu.. Sanmıyorum. Sektörde talebin yükselmesi için çare faizlerin düşmesi.
İSTANBUL'DA ARTIK 1 MİLYONUN ALTINDA EV ZOR
Maliyetlerin çok yükseldiğini görüyoruz. Yeni projelerde fiyatlar nasıl olacak?
Tema projemize ilk başladığımızda inşaat maliyetimiz 1000 TL idi şimdi bu rakam 3500-4000 TL'ye çıktı. O proje için henüz fiyat çalışması yapmadık ama 11-12 bin TL'nin altında bir fiyatla çıkmamız mümkün görünmüyor. Şu anki arazi fiyatları ve maliyetleri düşününce İstanbul'da yeni yapılacak konutlarda 100 metrekarelik bir ev için 1 milyon TL'nin altı pek olası görünmüyor. Biz şu anda ne yaparsak yapalım bir konutu metrekarede 3 bin TL'nin altına mal edemiyoruz. Uygun fiyatlı konut üretmenin tek koşulu ise uygun fiyatlı arazı yaratılması. Üstelik daha inşaat maliyetleri konut fiyatlarına yansımadı. Ben önümüzdeki 10 aylık dönemde konut fiyatlarının yüzde 50-55 artacağını düşünüyorum.
FAİZLER DÜŞERSE 2013'LERİ AŞARIZ
Sektöre dair beklentileriniz nasıl ?
Çok ciddi bir talep birikimi var. Mesela Tema'da rekor satış bekliyoruz. Ama şunu da söylemek lazım 2012'ler, 2013'ler geride kaldı. Gayrimenkul sektöründe o coşkunun tekrar yakalanması için faizlerin geri gelmesi, Türkiye'ye dışarıdan kaynak gelmesi lazım. Şu anda dünyada muazzam bir para var. Ve para nereye gideceğini bilmiyor. Eğer bu parayı Türkiye'ye çekebilirsek 2013'leri de aşarız.
EJDER MEYVESİ VE ALTIN ÇİLEK YETİŞTİRİYORUZ
Tarım işine de ilginiz var değil mi?
Uzun süredir tarımda inovatif konular üzerine çalışıyoruz. Ankara dışında 1.5 milyon metrekare arazimiz var. Burada 200 bin çam diktik. Baktık bir ağacın fiyatı ise 5-6 bin TL'yi buluyor, 'başka neler yapabiliriz' diye düşündük ve rulo çim yetiştirmeye başladık. Arkasından ejder meyvesi, altın çilek gibi meyveler geldi. Ayrıca tıpta kullanılan bazı şifa otlarını yetiştiriyoruz.