AA
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Kredi Garanti Fonu desteklerine ilişkin, "Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiğini oluşturduk. Bu çerçevede firmaları, finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat ihtiyaçlarına göre 5 grup halinde sınıflandırıyoruz." dedi.
AA'da yer alan habere göre, Nebati, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde Kredi Garanti Fonu (KGF) desteklerine ilişkin düzenlediği basın toplantısında yaptığı konuşmada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 19 Aralık 2022'de açıkladığı 200 milyar liralık Hazine destekli kefalet karşılığı 250 milyar liralık kredi paketinin ayrıntılarını paylaşmak üzere bugün bir araya gelindiğini belirtti.
Türkiye'nin, Türkiye Yüzyılı'nda emin adımlarla ilerlemesine vesile olacak yeni KGF paketinin tüm iş dünyasına ve müteşebbislere hayırlı olmasını dileyen Bakan Nebati, paketlerin detaylarını açıklamadan önce kısa bir ekonomi değerlendirmesi yapmak istediğini söyledi.
Nebati, küresel salgında tüm dünyaya örnek olacak bir performans gösteren Türkiye'nin, küresel şoklar karşısında makroekonomik temellerinin ne denli kuvvetli olduğunu bir kez daha kanıtladığını ifade ederek, "Bu durumun temelinde 20 yıldır elde edilen kazanımlar ile yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayanan Türkiye Ekonomi Modelimiz yer almaktadır. Türkiye Ekonomi Modelimiz sayesinde enflasyon haricindeki enflasyon artık kontrol altında ve inşallah bu yıl üstesinden gelmiş olarak yılı tamamlamış olacağız. Tüm makro ekonomik göstergelerde önemli iyileşmeler sağladık. Enflasyon da son 2 aydır düşüş eğilimine girdi, malum. Yılı yüzde 64,27'lik bir oran ile OVP tahminlerimizin altında kapattık. Bundan sonra da düşüş eğilimi devam edecektir." diye konuştu.
Reel sektöre enflasyon ile mücadele çağrısında da bulunduklarını aktaran Nebati, şunları kaydetti:
Bakan Nebati, geçen temmuz ayında 5 bin 500 TL'ye yükselttikleri net asgari ücreti yüzde 54,7 artışla 2023 yılı için 8 bin 506 TL olarak belirlediklerini, ayrıca asgari ücretten alınan gelir ve damga vergisi kesintisini kaldırdıklarını ve bu uygulamayı tüm ücret gelirleri için geçerli kıldıklarını anımsatarak, böylece çalışanların maaş ve ücretlerinde ilave artış sağlamış olduklarını, asgari ücret desteğini 400 TL'ye çıkararak işverenlerin üzerindeki yükü de hafiflettiklerini dile getirdi.
Kamu çalışanlarını da enflasyona karşı ezdirmediklerini vurgulayan Nebati, "2023 yılının ilk 6 ayı için refah artışıyla birlikte memur ve emekli maaşlarını yüzde 30 artırdık. İlaveten, en düşük emekli maaşını 3 bin 500 TL'den 5 bin 500 TL'ye çıkardık. Temmuz ayında da yine aynı şekilde toplu sözleşmeden gelen artış da otomatik olarak gelecek. Bir yandan enflasyonla mücadele konusundaki kararlılığımızı korurken diğer yandan vatandaşımızın alım gücünü koruyan politikalarımızı bundan sonra da sürdüreceğiz." şeklinde konuştu.
Nebati, diğer makro ekonomik göstergelerden büyümede 2022 yılını yüzde 5 civarında bir oran ile kapatıp, OECD ve G-20 ülkeleri arasında en üst sıralarda yer alacaklarını belirterek, büyüyen ekonominin işgücü piyasasına olumlu etkilerinin devam ettiğini anlattı.
2022 yılı ilk 11 bir ayında istihdamın 1 milyon 618 bin kişi arttığını, kasım itibarıyla toplam istihdamın 31,6 milyon kişi ile tarihi yüksek seviyeye ulaştığını ve bunun artmaya devam ettiğini aktaran Nebati, 2022 yılının Türkiye için turizmde de altın değerinde bir yıl olduğunu, 2022 yılında 51,5 milyon ziyaretçi ve 46 milyar dolar gelir beklediklerini dile getirdi.
Hükümetleri döneminde mali disiplinden de hiç feragat etmediklerini vurgulayan Bakan Nebati, "2022 yılında uygulanan sübvansiyonlara, enflasyonla mücadele kapsamında vazgeçilen vergilere ve sosyal kesimlere sağladığımız ilave desteklere rağmen bütçe açığının GSYH'ye oranının OVP'de öngördüğümüz yüzde 3,4'ün oldukça altında gerçekleşmesini bekliyoruz. Böylece, son 20 yılın en iyi bütçe performanslarından birine ulaşacağız." diye konuştu.
Nebati, AB tanımlı borç stokunun GSYH'ye oranını da 2022 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 34,8'e kadar indirdiklerini, bu oranın yüzde 60 olan Maastricht Kriteri'nin ve yüzde 86 olan AB ortalamasının oldukça oldukça altında olduğunu bildirdi.
Bakan Nebati, küresel çapta tedarik zincirinde önemli kırılmaların yaşandığı salgın döneminde Hazine Destekli Kefalet Sistemini Türkiye'de hem bireysel hem ticari ihtiyaçların karşılanması noktasında önemli bir enstrüman olarak etkili bir şekilde kullandıklarını anımsattı.
Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen Türkiye Ekonomi Modeli kapsamında selektif bir yaklaşımla uygulamaya aldıkları kefalet paketleri ile işletmelerin finansmana erişiminde önemli bir misyon üstlendiklerini belirten Nebati, sözlerini şöyle sürdürdü:
Nebati, bu imkânı oluştururken tüm paketlerde 4 temel unsura yer verecek şekilde bir yaklaşım sergilediklerini belirterek, yaklaşımlarını şöyle aktardı:
Bu yaklaşım kapsamında öncelikli olarak, başta KOBİ'ler olmak üzere firmaların finansmana erişimini büyük ölçüde kolaylaştıran kefalet imkânını daha etkin bir tahsis politikası çerçevesinde kullandırmak istediklerini vurgulayan Nebati, bunun için yeni bir yaklaşım ortaya koyduklarını söyledi.
Bakan Nebati, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiğini oluşturduk. Bu çerçevede firmaları, finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat ihtiyaçlarına göre 5 grup halinde sınıflandırıyoruz. Buna göre firmalarımızı en yükseği 1. grup, en düşüğü 5. grup olmak üzere 5 grup şeklinde değerlendirmeye tabii tutuyoruz. Önümüzdeki dönemde sistem kapsamında kullandırmak istediğimiz kefaletleri kredibilitesi olan ancak teminat yetersizliği bulunan üçüncü grup ağırlıklı olmak üzere; 2. ve 4. gruba kullandırmayı planlıyoruz.
Kredibilitesi çok yüksek olan, teminat sorunu yaşamayan 1. grup firmalar ile kredibilitesi çok çok düşük olan 5. gruba ise kesinlikle kullandırım yapmayacağız. Bu doğrultuda kefalet imkânımızın yüzde 60'ını 3. grup, yüzde 30'unu 2. grup, yüzde 10'unu ise 4 grupta yer alan firmalara kullandırmayı planlıyoruz ve uzun süredir vermiş olduğumuz sözü de yerine getirmiş oluyoruz. Bu kapsamda kullandırılan kredilere ilişkin tüm harcamaların, Finansal Kurumlar Birliği Merkezi Fatura Kayıt Sistemi ve Katılım Bankaları Birliği Katılım Bankaları Fatura Kayıt Sistemi ile entegre edilmesi sayesinde ödemelerin doğrudan satıcılara yapılmasını sağlayacağız. Bu sistem sayesinde fatura takipleri tamamen elektronik ortamda yapılacak, kredilerin amaç dışı kullanımı önemli düzeyde engellenecek, iptal edilen faturalar takip edilebilecek ve aynı faturanın birden fazla krediye konu edilmesinin önüne geçilecek."
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Kredi Garanti Fonu desteklerine ilişkin, "Fatura ile belgelendirme süreçlerini kredi verenler ve KGF titizlikle takip edecektir. Amaç dışı kullanıma kesinlikle izin vermeyeceğiz ve bunun için gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmayacağız." dedi.
Nebati, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde Kredi Garanti Fonu desteklerine ilişkin düzenlediği basın toplantısında yaptığı konuşmada, sundukları kredi ve kefalet imkanının amaç dışı kullanılması başta olmak üzere sahte fatura ile belgelendirme, gerçeğe aykırı beyan, kredi ile döviz alınması ve bu kredi ile aynı bankadaki geçmiş kredi borçlarının kapatılması durumlarını affetmediklerini vurguladı.
Bu durumlar için izleme listesini uygulamasını hayata geçirdiklerini ifade eden Nebati, şunları kaydetti:
"Daha açık söylemek gerekirse, bu durumları tespit ettiğimiz firmaların Hazine Destekli Kefalet Sistemi'nden artık yararlanması söz konusu olmayacaktır. Ayrıca fatura ile belgelendirme sürecinin düzgün işletilmemesi ve refinansman gibi durumlarda kredi verenlere de yaptırım uygulayacağız. Birazdan detaylarını paylaşacağım söz konusu destek paketlerimizde ödemesiz dönem imkânının yanı sıra, kefalet oranını asgari yüzde 70 olarak uygulayacağız. Ancak paketlerimizde öne çıkardığımız alanlara daha yüksek kefalet oranı ile kredi kullandırımı sağlıyoruz.
Örneğin, başta kadın girişimcilerimiz olmak üzere tüm girişimcilerimize sistem kapsamında azami oran olan yüzde 90 ile kefalet desteği sağlıyoruz. Paketlerin ayrıntılarından bahsetmem gerekirse; bugüne kadar açıkladığımız destek paketleri ile firmalarımızın tüm sabit işletme harcamalarını destekleyerek 1 milyon 240 bin firmamıza 599 milyar TL işletme kredisi sağladık. 35 milyar TL kefalet limitini haiz İşletme Giderleri Destek Paketi ile işletmelerimizin maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere tüm sabit giderlerine yönelik finansman desteği sağlıyoruz. Böylece, firmalarımızın faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde sürdürmelerini hedefliyoruz."
Nebati, sistem kapsamında ihracatçı işletmeleri desteklemek için bugüne kadar yaklaşık 47 bin firmaya 86,7 milyar TL ihracat kredisi kullandırdıklarını, ihracatçı firmalara her alanda destek olduklarını ve olmaya devam ettiklerini aktardı.
Bakan Nebati, bu çerçevede, 35 milyar TL kefalet limitini haiz Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Destek Paketi ile Türkiye'de bu alanda faaliyet gösteren başta KOBİ'ler olmak üzere tüm firmaları destekleyerek mevcut ihracatçı firma sayısını ve gerçekleştirilen ihracat hacimlerini artırarak cari açığın azaltılmasına katkı sunmayı amaçladıklarını söyledi.
Sürdürülebilir kalkınma için yatırımların önemini herkesin bildiğini belirten Nebati, bu bakış açısıyla, sistem kapsamında yaklaşık 16 bin firmaya 42,7 milyar TL doğrudan yatırım kredisi kullandırdıklarını dile getirdi.
Nebati, bugün de 20 milyar TL kefalet limitini haiz Yatırım-Proje Finansmanı Destek Paketi ile Türkiye'de her alanda yatırımları destekleyerek sürdürülebilir üretimi artırmayı planladıklarını, bu kapsamda Yatırım Teşvik Belgesi almış olan firmalara daha yüksek tutarlarda kredi imkânı sağlayarak nitelikli yatırım alanlarını güçlendirmeye kararlı olduklarını vurguladı.
İmalat sanayisine yapılan yatırımların ekonomik büyüme ve istihdam artışına katkı sağlayacağının farkında olarak, sistem kapsamında kullandırılan kredilerin yaklaşık yüzde 38,3'ünü imalat sektöründe faaliyet gösteren firmalara kullandırdıklarını, aynı zamanda sistem kapsamında yürürlüğe aldıkları tüm destek paketleriyle doğrudan ve dolaylı olarak istihdamı desteklediklerini anlatan Nebati, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu çerçevede, 15 milyar TL kefalet limitini haiz İmalat Sanayii Destek Paketi ile ülkemiz imalat sanayiinde verimlilik, üretim, istihdam ve ihracat artışını sağlayarak imalat sanayii sektöründe yer alan yatırımları destekleyeceğiz. İhracata katkısı yüksek, kredibilitesi iyi olan ve yaptığımız analizler sonucunda öne çıkan sektörleri destekliyoruz. 25 milyar TL kefalet limitine haiz EYT Destek Paketi ile işverenlerimizin EYT sürecinde kıdem tazminatı yükünü hafifletiyoruz. 10 milyar TL kefalet limitini haiz Bölgesel Odaklı KOBİ Destek Paketi ile imalat sanayi öncelikli olmak üzere işletmelerin yatırım, istihdam ve ihracat odaklı projelerine destek sağlayarak, bulundukları bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı veriyoruz.
Ayrıca, işletmelerde yeşil dönüşüm ve kaynak verimliliğini güçlendirerek ve KOBİ'lerin işletme harcamalarına destek oluyoruz. Biliyorsunuz start-uplar, genç girişimciler, yenilikçilik ve teknolojik dönüşüme öncülük ederek çok kısa sürede unicorn olarak tanımlanan büyük şirketlerin ortaya çıktığı girişimcilik ekosisteminin önemli bir parçasıdır. Bu bilinçle girişimcilerimizin ve özellikle ülkemizin geleceği gençler ile toplumumuzun temeli olan kadınların ekonomik hayata kendi kuracakları işletmeler ile katılmalarını destekliyoruz. Bugüne kadar sistem kapsamında kadın ve genç girişimciler özelinde 3 bin 878 firmaya 2,2 milyar TL kredi kullandırdık."
Nebati, bahsedeceği 2 adet destek paketinin hedef kitlesini, start-uplar, genç ve tekno girişimciler başta olmak üzere tüm girişimcilerin oluşturduğunu belirtti.
4 milyar TL kefalet limitini haiz Girişimci Destek Paketi ile girişimcilik ekosistemini geliştirerek, genç ve tekno girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılmasını sağlayarak yenilikçiliği ve yüksek teknoloji üretimini destekleyeceklerini ifade eden Nebati, "4 milyar TL kefalet limitini haiz Kadın Girişimci Destek Paketi ile yeni bir iş yeri açmak isteyen ya da bir iş fikrine dayalı olarak faaliyet gösteren gerçek kişi ya da tüzel kişi işletme sahibi kadın girişimcilerimizi ve kadın kooperatiflerimizi destekleyerek kadın girişimciliği ekosistemini güçlendirmekte kararlıyız. Hâlihazırda kadın yöneticisi bulunan firmalarımızı destekleyen kefalet paketimize bu yeni paketi ilave ederek kadınlarımıza finansmana erişim bağlamında pozitif ayrımcılık yapmaya devam ediyoruz." diye konuştu.
Bakan Nebati, 7 milyar TL kefalet limitini haiz Yeşil Dönüşüm ve Enerji Verimliliği Destek Paketi ile iklim değişikliğinin yol açacağı sorunların ülke ekonomisi için getirdiği riskleri bertaraf edecek ve yeşil dönüşümü amaçlayan projeler için KOBİ ölçekli firmaları destekleyeceklerini aktararak, üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltılmasını amaçlayan yatırımları destekleyerek enerji verimliliğine katkı sağlayacaklarını dile getirdi.
Başkan Erdoğan'ın 1 Milyon İstihdam Projesi Kamuoyu Bilgilendirme Programı kapsamında yaptığı konuşmada 4 milyar TL kefalet limitini haiz Teknoloji Destek Paketini kamuoyu ile paylaştığını anımsatan Nebati, bu paket ile teknoloji alanında yazılım, blockzinciri, yapay zeka, akıllı şehir, giyilebilir teknolojiler, felaket kurtarma merkezleri ve bulut bilişim hizmetleri gibi belirli alanlarla sınırlı olmak üzere teknoloji firmalarını desteklemeyi öngördüklerini, destek paketinden proje kapsamında kefalet imkânından yalnızca Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kurulu işletmeleri desteklediklerini bildirdi.
Nebati, 1 milyar TL kefalet limitini haiz Dijital Dönüşüm Destek Paketi ile KOBİ'lerin dijital dönüşüm süreçlerini tamamlamasını sağlamayı hedeflediklerini vurgulayarak, internet altyapısı kurulumu ve kiralanması, donanım ve yazılım alımı ya da kiralanmasına ilişkin giderler, donanım desteği ve yazılım lisans giderlerine ilişkin harcamalarını destekleyeceklerini anlattı.
10 milyar TL kefalet limitini haiz Eğitim Destek Paketi ile personel giderlerini ödemekte güçlük çeken özel okullara finansman desteği sağlayarak faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde sürdürmelerine destek olacaklarını belirten Nebati, sözlerini şöyle sürdürdü:
"20 milyar TL kefalet limitini haiz Yeni Evim Programı İnşaat Destek Paketi ile orta gelir grubuna hitap eden konut arzının artırılabilmesi için konut üreticilerine uygun maliyetli finansman imkânı sağlayacağız. Paket kapsamında yararlanıcılar projelerini Yeni Evim Programı kapsamında yapmayı taahhüt edecek. Aynı zamanda, bankayla projenin tamamlanmasına yönelik Garantörlük Sözleşmesi imzalayacak. Müteahhitleri, bu şartları sağlamaları halinde destekleyeceğiz. 10 milyar TL kefalet limitini haiz Konut İnşaatı Destek Paketi ile inşaat sektöründe arz/talep uyumsuzluğunu ortadan kaldırılması amacıyla tamamlanmamış projesi olan küçük ve orta ölçekli inşaat firmalarımızı destekleyeceğiz.
Burada şunu da belirtmek istiyorum, piyasa ihtiyaçlarını titizlikle analiz etmeye ve gözlemlemeye devam edeceğiz. Kullanımlara bağlı olarak ilave paket limitleri ile işletmelerimizin finansman ihtiyaçlarını karşılamaya ayarlı şekilde devam edeceğiz. Tekrar altını çizmek istiyorum ki fatura ile belgelendirme süreçlerini kredi verenler ve KGF titizlikle takip edecektir. Amaç dışı kullanıma kesinlikle izin vermeyeceğiz ve bunun için gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmayacağız. Bu bağlamda, önem arz eden bir başka husus ise kredibiliteye göre yaptığımız gruplamaya kredi verenlerimizin azami itina göstermesi gerekmektedir. Firmalarımızın kredibilitesini elbette bankalarımız tespit edecektir. Ancak kaynak tahsisinin amaçlarımızla uyumlu olması için yaptığımız segmentasyona uyulması önem arz etmektedir."
Bakan Nebati, tüm bu gayretlerin Türkiye Ekonomi Modeli ile ivme kazanan Türkiye kalkınma hamlesini bir ileri seviyeye taşımak ve ülkenin güçlü yarınlarını beraberce ortak olarak inşa etmek kaygısının olduğunu söyledi.
Başkan Erdoğan'ın açıkladığı Türkiye Yüzyılı vizyonuna ulaşılmasında kritik katkısı olacak ve toplam 14 farklı paketten oluşan 200 milyar liralık Hazine destekli kefalet karşılığı 250 milyar liralık kredi paketinin ülkeye ve millete hayırlı olmasını dileyen Nebati, "Hangi paketin hangi alanında bir sıkıntı olursa hazırız. Limit doldu, artırmaya hazırız, yeter ki üretin. Sözümüzde durduk. Son bir haftadır Cumhurbaşkanımız çiftçilerimize Ziraat Bankası'nın sponsorluğundaki bir programda açıklama yaptı. Dün Halk Bankası sponsorluğundaki programda esnafımıza da müjdeleri verdi. Bugün 14 pakette Türkiye'deki kim finansmana erişim noktasında sıkıntı yaşıyorsa buna da gerekli yolları açtık. Şu anda Türkiye Cumhuriyeti'nde ihtiyacı olup da ulaşamayacağı ve çok kolay koşullarla elde edemeyeceği finans türü bir açıklık kalmadı diye düşünüyorum. Paydaşlarımız bize bu bilgileri verdiler ortak olarak çalıştık." diye konuştu.
Nebati, 2023 yılının Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100'üncü yılı olduğunu anımsatarak, şunları kaydetti:
2023 yılına Türkiye'nin 100. yılına hayırlı, iyi bir "merhaba" ile başladıklarını aktaran Bakan Nebati, "Her toplantıda kamu bankalarımızı çok övüyordum, ellerini, bedenlerini, yüreklerini taşın altına koydular ama görüyorum ki bugün kamu bankalarımız yalnız değiller. Özel bankalarımız, Türk finansal sisteminin en önemli taşıyıcıları finans kurumlarımız buradalar. Birlikte çalışacağız." ifadelerini kullandı.
Nebati, olağanüstü dönemin olağanüstü koşullarının bittiğini vurgulayarak, "Şimdi hep beraber normalleşmenin olduğu, büyümenin sağlandığı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin hedeflerine Sayın Cumhurbaşkanımız önderliğinde hızlanarak, koşarak, ivme kazanarak gideceğimiz bir sürece girdik. Özel banka temsilcilerine de ellerini taşın altına bu vesileyle koydukları için geçen 1 yıl boyunca da bedenlerini nasıl taşın altına koyduklarını biliyorum, bunun için teşekkür ediyorum. Biz hep beraber, birlikte varız." şeklinde konuştu.
Bakan Nureddin Nebati, KGF paketinin hayırlı olmasını diledi.