Bu yıl içinde 1 milyona yakın taşeron işçi kamu kurumlarında kadroya alındı. Bunların 500 binden fazlası kamuda diğer yarısı ise belediye şirketlerinde kadrolu oldular. Bu işçiler için toplu sözleşmeler de yapıldı. Toplu sözleşmeler sonunda bazı haklar da elde ettiler. Öte yandan bu işçiler diğer kamu işçileriyle birlikte 6772 sayılı kanun gereğince yıllık tediye (ikramiye) hakkına da kavuştu. Böylece bir yılda 52 günlük ikramiye hak ettiler. Bu ikramiyelerin bir bölümü ödenirken son taksit için ödeme günü merak ediliyordu. Geçtiğimiz günlerde Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla bu konudaki karar yayımlandı. Karara göre, kamu işçilerine, kadroya geçen taşeron işçiler (belediye şirketlerindekiler hariç) de dahil olmak üzere ilave tediye (ikramiye) ödemeleri 7 Aralık'ta yapılacak. Böylece bu yılın son 13 günlük tediyesi de işçilerin hesabına geçecek. 1 yıl içinde 365 gün çalışan işçilere 52 günlük tediye ödeniyor. 26 günlük tediye ödemeleri yapıldı. İlave 26 günlük tediyenin ise Cumhurbaşkanı kararıyla ödenmesi kararlaştırıldı. Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda tediyelerin ilk taksiti 17 Ağustos'ta ödendi. İşçiye ikramiye ödemesi ne zaman yapılacak ve işçilere kaç para ikramiye verilecek araştırması son günlerde arttı. Erdoğan'ın kararıyla kamu işçilerine ilave ikramiye ödemeleri 7 Aralık'ta yapılacak. Buna göre; 2 bin 500 lira brüt ücreti olan işçiye 13 günlük tediye olarak yüzde 15 vergi diliminde bin 83 lira ödenecek.
KARAR RESMİ GAZETE'DE
Geçtiğimiz günlerde Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla bu konudaki karar yayımlandı. Karara göre, kamu işçilerine, kadroya geçen taşeron işçiler (belediye şirketlerindekiler hariç) de dahil olmak üzere ilave tediye (ikramiye) ödemeleri 7 Aralık'ta yapılacak. Böylece bu yılın son 13 günlük tediyesi de işçilerin hesabına geçecek. 1 yıl içinde 365 gün çalışan işçilere 52 günlük tediye ödeniyor. 26 günlük tediye ödemeleri yapıldı. İlave 26 günlük tediyenin ise Cumhurbaşkanı kararıyla ödenmesi kararlaştırıldı. Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda tediyelerin ilk taksiti 17 Ağustos'ta ödendi.
26 GÜNLÜK TUTAR KADAR
13 günlük tediyeler, Kurban Bayramı'ndan önce hesaplara yattı. 7 Aralık'ta da 13 günlük tediye yatırılacak. İlave tediye fazla mesai, yol ve yemek gibi ilave ödemeler olmaksızın hesaplanan brüt ücretin 26 günlük tutarı kadar oluyor. İlave tediyelerden SGK primi ile gelir ve damga vergisi kesintisi yapılıyor. 2 bin 500 lira brüt ücreti olan kamu işçisine 13 günlük tediye olarak yüzde 15 vergi diliminde brüt bin 83 lira 29 kuruş ödenecek.
ASGARİ ÜCRETE İKRAMİYE HESABI
Brüt ücret 2.029,50 TL
EN AZ BRÜT İKRAMİYE 4 BİN 59 LİRA
Asgari ücretten bakıldığında bir işçinin yıllık brüt tediyesi 4 bin 59 lirayı buluyor. Bu işçinin alacağı toplam ikramiye miktarı ise 2 bin 901 lira 84 kuruşa çıkıyor. 2 bin 500 lira brüt maaşı olan bir işçi için ise 13 günlük brüt tediye 1.083 lira 30 kuruş olacak. Bu işçi 7 Aralık'ta hesabında 774 lira 46 kuruş görecek. Toplamda hesaba yatan para ise 3 bin 79 lira 84 kuruş olacak.
KAMU KESİMİNDE ÇALIŞAN İŞÇİLERE İLAVE TEDİYE VE ÖDEME ÖRNEKLERİ
1. KAMU KESİMİNDE ÇALIŞAN İŞÇİLERE ÖDENEN İLÂVE TEDİYELERİN DAYANAĞI
Kamu kesiminde çalışan işçilere, ilâve tediye 11.07.1956 tarih ve 9355 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "4/7/1956 tarihli ve 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlâve Tediye Yapılması ve 6452 sayılı Kanunla 6212 sayılı Kanunun 2'nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun"a göre ödenir.
Bu kanun ile ilâve tediye alacağının kapsamı, yararlanacaklar, yararlanma şartları, miktarı ve ödeme zamanı düzenlenmiştir. Kanunun 1 ' inci maddesinde, Devlet ve ona bağlı kurumların hangileri olduğu, ayrıca yararlanacak kişiler belirtilmiştir.
2. İLÂVE TEDİYENİN KAPSAMI
6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesine göre; "Umumi, mülhak ve hususi bütçeli dairelerle mütedavil sermayeli müesseseler, sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait olan şirket ve kurumlarla belediyeler ve bunlara bağlı teşekküler, 3460 ve 3659 sayılı kanunların şümulüne giren İktisadi Devlet Teşekkülleri ve diğer bilcümle kurum, banka, ortaklık ve müesseselerinde müstahdem olanlardan İş Kanununun şümulüne giren veya girmiyen yerlerde çalışmakta olan ve İş Kanununun muaddel birinci maddesindeki tarife göre işçi vasfında olan kimselere, ücret sistemleri ne olursa olsun, her yıl için birer aylık istihkakları tutarında ilâve tediye yapılır."
2.1. İşveren Yönünden Kapsam
6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesinde kapsama dahil olan işverenler şu şekilde belirlenmiştir;
Genel, katma ve özel bütçeli daireler,
Döner sermayeli kurumlar,
Sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait olan şirket ve kurumlar ve bunlara bağlı kuruluşlar,
Belediyeler ve belediyelere bağlı kuruluşlar,
3460 ve 3659 sayılı Kanun kapsamına giren, sermayesinin tamamı Devlete ait olan veya bu sermaye ile kurulan iktisadi Devlet kuruluşları.
3460 sayılı Kanun bugün itibari ile yürürlükte olan bir kanun değildir. 3659 sayılı Kanun ise, banka ve Devlet kurumlarında çalışan memurların aylıkları ile ilgili düzenleme getirmiş ve halen yürürlüktedir. Bu Kanunun 1'inci maddesinde, kapsama dahil kurumlar daha ayrıntılı açıklanmış, 6772 sayılı Kanunda belirtilen kurumlarca, sermayesinin yarısından fazlasına iştirak suretiyle kurulan kuruluşlar ve bunların aynı nispette iştirakleriyle vücut bulan kurumlar, ticaret ve sanayi odaları ve borsalar veya satın alınıp belediyelere bağlanan müesseseler de Kanun kapsamına alınmıştır.
6772 sayılı Kanun kapsamında belirtilen genel, katma ve özel bütçeli kurum ayrımı bugün itibariyle geçerli değildir. 1050 sayılı Genel Muhasebe Kanununda yer alan bu bütçe sınıflandırması yerine 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yeni bir bütçe sınıflandırması yapılmış, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idarelerden oluşan genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri Kanuna ekli cetvellerde sayılmıştır. Bu cetvellerden hareketle, 6772 sayılı Kanunun Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerini, Özel Bütçeli İdareleri, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumları ve Sosyal Güvenlik Kurumlarını kapsadığı söylenebilir.
Sonuç itibariyle kapsam bakımından 6772 sayılı Kanunun, Devlet tarafından yasa ve yasanın verdiği yetki ile idari işlemle kurulan ve kamusal yetki ve ayrıcalıklardan yararlanan kamu tüzel kişilikleri ve bunlara bağlı kuruluşlarda iş sözleşmesi ile çalışanlara uygulanacağı görülmektedir. (Yargıtay 9. HD. 2008/156E. - 2008/33967 E. - 2011/48313 E.)
2.2.İşçi Yönünden Kapsam
6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesinde sayılan Devlet ve ona bağlı kurumların İş Kanunu kapsamına giren girmeyen tüm işyerlerindeki, İş Kanununun 1'inci maddesindeki tanıma göre işçi sayılan herkes ilâve tediyeden yararlanacaktır.
6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesi 4857 ve 1475 sayılı İş Kanunundan önceki İş Kanununa atıfta bulunmuştur. 4857 sayılı İş Kanununun 2'nci maddesinde işçi "bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişi" olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bir iş sözleşmesine dayanarak, 6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesinde belirtilen kurumlarda çalışan her işçiye ilâve tediye ödemesinin yapılması gerekir.
2.3.Ödenecek Ücret Yönünden Kapsam
6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesinin son cümlesine göre, maddede belirtilen işyerlerinde çalışan işçilere ücret sistemleri ne olursa olsun her yıl için birer aylık ücret tutarında ilâve tediye ödenecektir. Bu hükme göre ödenen ücret sisteminin ilâve tediye açısından bir farkı bulunmamaktadır.
3. İLÂVE TEDİYELERİN SAYISI
6772 sayılı Kanunun 1'inci maddesinde işçi vasfında olan kimselere, ücret sistemleri ne olursa olsun, her yıl için birer aylık istihkakları tutarında ilâve tediye yapılacağı belirlenmiştir. Diğer taraftan Kanunun 2'nci maddesinde 1'inci maddede sözü geçen işçilerden maden işletmelerinin münhasıran yeraltı işlerinde çalışanlarına bu işlerde çalıştıkları müddetle mütenasip olarak her yıl için ayrıca birer aylık istihkakları tutarında bir ilâve tediye daha yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Kanunun 3'üncü maddesinde ise; "1'inci ve 2'nci maddelerde yazılı olan işçilere mezkür maddeler gereğince yapılan tediyelerden ayrı olarak her yıl için bir aylık istihkakları tutarını geçmemek üzere İcra Vekilleri Heyeti (Bakanlar Kurulu) karariyle aynı nispette bir ilâve tediye daha yapılabilir." hükmü getirilerek ilk iki maddede yer verilen ilâve tediyelerden başka bir üçüncü ilâve tediyenin daha ödenmesinin yolu açılmıştır.
Söz konusu bu hükümlere göre;
Kanun kapsamındaki işçilere, ücret sistemleri ne şekilde olursa olsun, her yıl için birer aylık istihkakları tutarında,
Bu işçilerden maden işletmelerinin münhasıran yer altı işlerinde çalışanlarına bu işlerde çalıştıkları sürelerle orantılı olarak her yıl için ayrıca birer aylık (toplam 2 adet) istihkakları tutarında, ilâve tediye yapılacak, bunun yanında söz konusu işçilere, bir aylık istihkakları tutarını geçmemek ve Bakanlar Kurulunca kararlaştırılmak şartıyla, her yıl için birer aylık istihkakları tutarında bir ilâve tediye daha yapılabilecektir. (Her yıl için birer aylık -yeraltında çalışan işçilere her yıl için 2'şer aylık- ilâve tediye + birer aylık ücret istihkaklarını geçmemek üzere BKK ile aynı oranda 1 ilâve tediye)