"Boya takıntısı olan aramasın", "Sigorta şirketi tarafından şişirilmiş hasar kaydı var, en ufak bir sorun çıkarsa garantisi benim"…
Son dönemlerde gerek satış rakamlarının, gerek fiyatların giderek arttığı ikinci el otomobil piyasasında bu cümleler sıklıkla karşımıza çıkıyor.
TRT Haber'den Sertaç Aksan'ın haberine göre; Geçtiğimiz günlerde açıklanan destek paketinde otomobiller için düşük faiz, uzun vade, ilk 6 ay ödemesiz kredi sağlanması gözleri bir kez daha ikinci el otomobil piyasasına çevirdi.
Uzmanlara göre, 2019’da yüzde 30, bu yılın ilk 5 ayında yüzde 20 artan fiyatlarıyla adeta bir ‘yatırım aracı’ haline gelen ikinci el otomobil piyasası son derece dikkat edilmesi gereken alanlardan biri.
"Sigorta tarafından şişirilmiş hasar kaydı iddiası gerçek değil"
İkinci el satışlarda araçların hasar kayıtları büyük önem taşıyor. Özellikle internet üzerinden verilen ilanların açıklama kısmında “Sigorta şirketi tarafından hasar kaydı bilerek yükseltildi, sigorta şirketiyle anlaşmalı olarak arabanın hasarı şişirildi” tarzı ifadelere sıklıkla rastlanıyor.
Türkiye Sigorta Birliği Başkanı Atilla Benli, sigorta şirketinin hasar tutarını şişirmesinin şirketin kasasından çıkacak parayı artıracağını belirterek, bu tür bir yaklaşımın sigortacılık mantığı açısından makul bir durum olmadığını vurguladı.
Oto hasarlarında tazminat tutarlarının Sigortacılık Kanunu çerçevesinde bağımsız sigorta eksperleri tarafından, poliçe genel şartları göz önünde bulundurularak tespit edildiğini söyleyen Benli, “Sigorta şirketlerinin hasar tutarının tespiti konusunda takdir yetkisi bulunmuyor. Mevzuat eksper raporlarının hangi unsurları içermesi gerektiğini açıkça ortaya koyuyor ve tüm yedek parça, boya, kaporta ve mekanik işçilik ile vesaire masraflar bu raporlara yansıtılıyor” dedi.
Hangi parçaların değiştiğine dikkat edin
Sigorta poliçesi kapsamında yapılan ekspertizlerde ağır hasarlı olduğu kabul edilen bazı araçların başka kişilere satılabildiğini anlatan Atilla Benli, şöyle devam etti:
“Aracın onarım kararı yerine sigortalının/hak sahibinin zararı tazmin edilerek bu işle iştigal eden muhtelif kişi veya şirketlerce satın alınabiliyor. Bu aşamada yapılan tramer sorgusunda aracın hasar kayıtları eksper raporunda yazan tutarı yansıtsa da aracın eksper raporunda belirlenen standartlara uygun şekilde onarılıp onarılmadığının 2. el piyasada bu araçları satın alan kişilerce sorgulanması gerekiyor.
Tüketicilerin ağır hasarlı araçları satın alırken öncelikle hangi parçaların değiştiğine dikkat etmesini öneriyoruz. Sigorta şirketlerinin eksperler üzerinden tespit ettirdikleri onarım maliyetlerinin standartları ile bu araçları satın alan kişilerin onarım maliyetlerinin standartlarının çok iyi araştırılması gerekiyor.
Bu noktada sigorta şirketlerince trafik ve kasko sigortası kapsamında tazminat ödenen gerek ağır hasarlı gerekse kısmi hasarlı araçların hasar bilgilerine Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezinin sunduğu hizmetlerle ulaşılabildiğini hatırlatmak isterim.”
Yeni araba alacak vatandaşlar nelere dikkat etmeli?
Türkiye Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) üyesi Tüm Oto Ekspertizler Derneğinin Başkanı Orhan Ağca’ya göre ikinci el otomobil alırken en kritik konu oto ekspertiz raporu.
Oto ekspertizliğini ‘Vatandaşların almak istediği aracın geçmişe dönük kazalarına, değişen parçalara, mekanik aksamın güncel teknolojik ekipmanlar sayesinde detaylı bir şekilde bakılması’ olarak tanımlayan Orhan Ağca, bu işlemin talep edileceği işletmenin kurumsal olması gerektiğine işaret etti.
Bakanlığın belge verdiği yerler tercih edilmeli
Son dönemlerde oto ekspertizlerin sayısının arttığını hatırlatan Ağca, şöyle devam etti:
“Oto ekspertiz firması yaptığı kontroller sonucunda elde edilen verileri bir rapor haline getirerek alıcı ve satıcı arasındaki güveni temsil ediyor. Vatandaşların burada dikkat etmesi gereken husus, test yaptırdıkları yerin kurumsallığı. Verdiği raporun arkasında duracak konum ve güce sahip olması gereken ekspertiz firmaları tercih edilmeli.
Vatandaşların ‘Bu işletme ne kadar güvenilir?’ sorusuna yanıt için bakması gereken ilk özellik TSE 13805 belgesi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen bu yetki belgesine sahip olan oto ekspertiz firmaları tercih sebebi olmalı.”
Oto ekspertiz raporu neleri içeriyor?
Söz konusu yerlerde hazırlanan araç raporunun neleri kapsadığını konusuna da değinen Tüm Oto Ekspertizler Derneği Başkanı Orhan Ağca, şunları söyledi:
“Vatandaşlar bu testleri yaptırmaları halinde motordan yürüyen aksama, kaportadan değişen parça ve hava yastıklarının işlem görüp görmediğine kadar birbirinden farklı bilgileri en doğru şekilde öğrenebilir.
Ayrıca arabanın beygir gücündeki güncel durum, fren seviyeleri, elektronik ve düzenek kontrolü gibi hususlar da bu rapor sayesinde eksiksiz bir şekilde hazırlanır. Tabii ki kurumsal firmaların hazırladıkları paket seçeneklerine göre alıcı ve satıcının karar vermesi durumunda paket detaylarına göre farklı noktalara da bakılabiliyor."
Yüksek miktarda kaporadan kaçının
İkinci el araç piyasasındaki satışlarda internet üzerinden verilen ilanların büyük bir pay sahibi olduğunu da hatırlatan Ağca, online satışlar için şu uyarılarda bulundu:
“Vatandaşların kesinlikle internetten beğendikleri araçlar için yüksek meblağ kapora göndermekten kaçınmasını tavsiye ediyoruz. Almak istediğiniz aracın başına gittiklerindeyse motor şase numarasını mutlaka kontrol edin. Sonrasında test sürüşü gerçekleştirerek satın alacağınız aracı yakından deneyimleyin.”