ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Pandeminin ardından tekrar ivme kazanan perakende sektörü, artan turizm hareketiyle Kovid öncesi rakamların da üzerine çıkmayı başardı. İpekyol, Machka ve Twist markalarını bünyesinde barındıran Ayaydın – Miroglio Grubu'nda, yılın ilk 4 ayında satışlar 2019'un yüzde 10-12 üzerine çıktı. İpekyol, Machka, Twist Genel Müdürü Uğur Ayaydın, özellikle yabancı satışlarında büyük ivme olduğunu İpekyol'da yüzde 35'lere, Machka'da ise yüzde 60'a çıktığını ifade etti. Yaz sezonundan çok ümitli olduklarını söyleyen Ayaydın, "Eylülde fiyatlar artacak. Asgari ücret artarsa yukarı ivme sürer" dedi. Ayaydın – Miroglio Grubu'nun 3 farklı jenerasyonunun temsilcileri Yalçın Ayaydın, Uğur Ayaydın ve Mert Ayaydın'la perakende sektörünü konuştuk.
■ Mağazalar pandemide uzun süre kapalıydı, online tarafta hareket oldu mu?
Uğur Ayayadın: Önce 1-2 ay hiçbir şey olmadı ama sonrasında ciddi bir patlama yaşadık. 2018 yılında yaptığımız 5 yıllık stratejik planımızda 2023'te yakalamayı öngördüğümüz ciroları 2020'de gerçekleştirdik. 2019'da ciromuzun yüzde 8'i online'dan gelirken bu pay yüzde 18-20'lere geldi.
■ Dövizdeki hareket sizi nasıl etkiliyor?
U.A: Hep söylediğim bir şey var; bizim için dövizin kaç lira olduğu önemli değil. Önemli olan öngörülebilirlik ama belirsizlik olduğunda maalesef mal yapsanız da, satabileceğinizi bilmiyorsunuz. Biz aslında bu yıl için oldukça umutluyuz. Hem hâlâ ertelenmiş bir talep var. Hem turizm çok iyi gidiyor. Biz bütçelerimizi, planlamamızı bu beklentiye göre yaptık. Bugün geldiğimiz noktada ilk 4 ayda adet olarak 2019'un yüzde 10-12 üzerindeyiz. Eylül sonuna kadar hem yerli hem de yabancı tarafında ciddi bir sıçrama öngörüyoruz. Çok çok iyi bir yaz bekliyoruz.
■ Eylülden sonra ne olur?
U.A.: Sonbaharda yerli tarafta ciddi bir fren olabilir. Çünkü yeni maliyetlerle fiyat artışının önüne geçmek mümkün değil. Önceki hafta dolar kurunu 15 TL olarak hesaplayarak, fiyat artışımızı yüzde 62-63 civarında planlamıştık. Burada bizim için '2'nci 6 ayda asgari ücrette değişiklik olacak mı' sorusu önem kazanıyor. Eğer artırsa, bu talebi canlı tutabilir.
■ Peki fiyat artışları tüketicilerin satın alma davranışlarını etkilemedi mi?
U.A: Evet pahalılıktan bahsediliyor ama hâlâ bir talep var. Gördüğümüz kadarıyla insanlar bir şekilde 'ne alırsam 3-4 ay sonra bu paraya bulamayacağım' düşüncesiyle hareket ediyor. 'Bugün bunu 5 liraysa yarın öbür gün 6 lira olacak' diye düşünüyorlar. Bizim sektörde fiyat değişimleri bu kadar hızlı olmasa da bir şekilde 'her an zam gelebilir' algısı var.
■ Siz ne ölçüde yansıttınız maliyet artışlarını?
Biz fiyatlamayı yaparken, 'tüketicilerimizin gelir seviyesi ne kadar artıyor' mantığıyla yola çıktık. Şirketler ne kadar maaşlara zam yaptı diye baktığımızda ortalama yüzde 40'lar civarında bir artış olduğunu gördük ve biz de müşterinizi tutabilmek için fiyatlarımızı maksimum yüzde 50 artırabiliriz diye düşündük. Döviz bazında maliyet artışlarını yansıtsak, 100 liralık mala 220 lira etiket koymamız gerekecekti. Ama bu fiyata mal satamazdık. 'Doğru bir fiyatlama stratejisiyle çıkalım. Eskisi gibi indirim vermeyelim' dedik. O yüzden bizde yüzde 70 indirimleri hiç görmediniz. Artık maksimum yapacağımız indirim yüzde 50.
■ Yabancı markaların fiyatları Türk markalara göre daha fazla arttı. Bu pazarda dengeleri değiştirdi mi?
U.A.: Tabii yabancı markalar direkt yurtdışındaki euro fiyatını kurla çarpıyor. Biz yerli markalar olarak onu yönetmeyi becerebiliyoruz. Bence bu süreçte yerli markalarda bir pozitif ayrışma oldu.
MACHKA'DA SATIŞIN %60'I YABANCIYA
■ Şu anda satışlarınızda yerli yabancı dengesi nasıl?
U.A: Şu anda satışımızda yabancı payı yüzde 35 civarında. Yaz aylarında bu oran 50'yi buluyor ama mesela Machka'da bu oran yüzde 60'ta. Özellikle Ortadoğu'daki hangi ülkeye giderseniz gidin İpekyolu, Twist ve Machka markalarımızın üçü de çok iyi tanınıyor.
■ Yurtdışı açılımınız nasıl?
Şu anda ağırlık Ortadoğu ve Türk Cumhuriyetleri'nde olmak üzere 50 mağazaya ulaştık. Çok iyi gidiyoruz. Yıl sonuna kadar 4-5 mağaza daha açacağız. Bugüne kadar franchise modeliyle gidiyorduk. Artık kendimiz de taşın altına elimizi sokuyoruz. Mesela Dubai Mall'da yerimizi tuttuk. Mısır'a da büyük bir giriş planlıyoruz. Gündemde olan Rusya pazarından da ciddi teklifler alıyoruz. Şu anda yurtdışı operasyonumuzun cirodaki payı yüzde 20'ler civarında. Hedefimiz ise yüzde 50.
'YENİ NESİL DAHA YUKARI TAŞIYOR'
■ Yalçın Bey, Türkiye'de patronlar koltuğu bu kadar erken bırakmıyor.
Yalçın Ayaydın: Biz ilk günden itibaren, bizden 20-30 yıl önce kurulan markaları örnek aldık. 'Biz niye oralarda olmayalım' dedik. Ve başardık ama bugün o markaların çoğu yok. Çünkü patronlar koltuğu bırakmadılar. Oysa insan, 15 yıl sonrasını düşünmeli. Ben öyle yaptım, şimdi 2'nci kuşak markayı daha yukarı taşıyor. Hatta arkadan da 3'üncü kuşak geliyor
KOZMETİK KOLEKSİYONU HAZİRANDA PİYASADA
■ Kozmetik sektörüne de gidecektiniz. Ne zaman görürüz ilk ürünleri?
U.A: Haziran sonunda lansman yapmayı planlıyoruz. Kozmetiğin İpekyol'a ciddi ivme katacağını, markaya farklı bir kitle getireceğini düşünüyorum. Monogram çanta koleksiyonumuz ve kozmetikle birlikte bir hediye destinasyonu da olmak istiyoruz. Bu arada yıl sonuna kadar 5 mağaza daha açacağız.
■ Dünya çapında böyle bir belirsizlik varken, yeni yatırımlar da cesaret istiyor. Yabancı ortaklarınız bu konuda ne diyorlar?
U.A: Biz yatırımlarımızı yaparken resme hiç kısa vadeli bakmıyoruz. İniş çıkışlar oluyor ama 85 milyonluk, genç nüfusu olan bir ülkede bu pazar asla kötü olmayacaktır. Süreçleri doğru yönettiğimizde her zaman krizleri fırsata çevirmek mümkün.
Yabancı ortaklarımız da her zaman bizi yeni yatırımlar için cesaretlendiriyor ve Türkiye çok inanıyorlar.