Amerikalı havacılık ve savunma sanayii şirketi Lockheed Martin, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 11 ülkeye toplam 440 adet F-35 jeti satışının son aşamasına geldi. Reuters tarafından, görüşmelere yakın iki gizli kaynağa dayandırılarak verilen haberde, satışın büyüklüğünün 37 milyar ABD Dolar'ı bulacağı belirtildi.
HAYALET UÇAK
Kaynaklar, bunun F-35 kapsamındaki en büyük anlaşma olduğunun altını çiziyor. 2006 yılından beri üretilmeye başlayan hayalet uçaklar, son teknolojik donanımları ve yenilenmiş haliyle bu hafta Paris Havacılık Fuarı'nda görücüye çıkacak. Lockheed firmasından bir yetkililer anlaşma yahut kontratla ilgili herhangi bir detay veremeyeceklerini, "blok alım" da dahil olmak üzere açıklamaların ABD hükümeti tarafından yapılacağını belirtmesine rağmen Reuters, 440 uçağın üç partide teslim edileceğini bildirdi. Lockheed ise blok alım anlaşmasına katılacak ülkeler bu sayede 2 milyar dolara yakın bir tasarruf öngörüyor.
11 ÜLKE BİRLEŞTİ
Geçtiğimiz hafta F-35 almak isteyen 11 ülkenin yetkilileri ABD'nin Maryland eyaletindeki Baltimore şehrinde bir araya gelmiş ve F-35 jetlerine ekipman üreten Northrop Grumman tesislerinde incelemelerde bulunarak şartları görüşmüştü.
İLK TESLİMAT 2020
2018 mali yılı içerisinde en az 135 jetin alımını kapsayan ve ilk teslimatın 2020'ye planlandığı görüşmelerde her F-35 savaş uçağı için ilk etapta 88 milyon dolarlık fiyattan bahsediliyor. 2019 ve 2020'deki anlaşmasındaki adedinse yıllık en az 150 olması bekleniyor. F-35 jetler için 2019'daki ortalama fiyatın 85 milyon dolar, 2020'deyse 80 milyon dolara kadar düşeceği söyleniyor.
FİYATI ELEŞTİRİLİYORDU
ABD Başkanı Donald Trump da dahil olmak üzere F-35 programı fiyatlarının çok pahalı olması nedeniyle eleştiriliyordu. Nitekim, Birlşik Devletler'in son F-35 anlaşması uçak başına 102 milyon dolar ve 95 milyon dolar şeklinde olmuştu. Pentagon yetkilileri de gecikmeler ve artan maliyetler dolayısıyla Lockheed programına karşı zaman zaman serzenişlerde bulunuyordu. Son olarak, pilotların oksijen ekipmanlarındaki uyumsuzluklar nedeniyle 4 uçaklık bir F-35 filosunun uçuşu ikinci bir emre kadar durdurulmuştu.
RADARA YAKALANMIYOR
F-16 gibi dördüncü nesil savaş uçaklarından daha etkili olduğu belirtilen ve radara yakalanmama özelliğine de sahip F-35 tipi yeni nesil uçaklar, 1990 yılında tasarlandıktan sonra ABD ve İngiltere'nin önderliğindeki konsorsiyum tarafından hayata geçirilmişti. Türkiye'nin 2002'de dâhil olduğu projenin diğer ortakları ise Avustralya, Kanada, Danimarka, İtalya, Hollanda, Norveç, İngiltere ve Almanya. Bunlara ilaveten İsrail, Japonya ve Güney Kore'de ABD'nin yabancı askeri malzeme alıcıları olarak konsorsiyumun uçaklarından alacak. Proje kapsamında bulunan ülkelerin talebine göre uçaklar sahiplerine teslim edilecek. Türkiye, daha önce 100 adet F-35 savaş uçağı satın alma kararı almış, bunlardan 14'ünün siparişini de vermişti.