Komisyonun bugünkü toplantısında, teklife üç madde ihdas edildi, değerli konut vergisine ilişkin düzenlemede değişiklik önergesi kabul edildi.
Sağlık alanında Ar-Ge çalışmaları yapan sağlık enstitülerinin finansman ihtiyacının karşılanması amacıyla Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlemesi Hakkında Kanununda yer alan "Dış borcun tahsisi" tanımına Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı da eklendi.
Teklife ihdas edilen başka bir maddeye göre de terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti ve iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve bu nedenle kamu görevinden çıkarılmış olan kişilerden adli veya idari soruşturma veya kovuşturması devam edenlerin sosyal güvenlik haklarına ilişkin başvuruları hakkında 31 Ekim 2019 tarihine kadar karar alan, bu kararları yerine getiren veya işlem yapmayan kamu görevlilerinin bu karar ve fiilleri nedeniyle hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmayacak.
Konuya ilişkin komisyona bilgi veren SGK temsilcisi, tutuklu olan bazı askerlerin emeklilik işlemlerinde 1,5 yıllık gecikme yaşandığını, bu nedenle 36 suç duyurusunda bulunulduğunu söyledi.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, söz konusu düzenlemeyi eleştirerek, "Sayın Bülent Arınç'ın videosunu gördüm. 'Utanıyorum.' dedi. Cumhurbaşkanlığı İstişare Kurulu üyesi. Partinin kurucularından. Vicdana davet ediyorum sizleri. Hiç kimseyi yargı kararıyla kesinleşmedikçe suçlu ilan etmemeliyiz." dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan da bu maddenin komisyonu mahkeme yerine koyduğunu, bu nedenle kabul edilmesinden rahatsız olduğunu söyledi.
- 4 ayda bir denetlenecek
Komisyonda teklife eklenen başka bir maddeyle, Elektrik Piyasası Kanunu'nda yapılan değişiklikle, Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarına ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerine ve kamu üretim şirketlerine ait üretim tesislerine, çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla tanınan süre 31 Aralık 2019'dan 30 Haziran 2020'ye kadar uzatılıyor.
Bu süre zarfında ve önceki dönemlere ilişkin olarak bu gerekçeyle, söz konusu şirketlerde elektrik üretim faaliyeti durdurulamayacak ve çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmemesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanmaması halinde idari para cezası uygulanmayacak ancak çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımlara dair yapım sözleşmesi ile iş termin planını 30 Haziran 2020 tarihine kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına sunmayan üretim tesisleri bu haklardan yararlanamayacak.
İş termin planı sunulan üretim tesisleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından plana uyum açısından 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren 4 ayda bir denetlenecek.
Her bir denetimde plana uygun olmadığı tespit edilen tesislere Çevre Kanunu'nda yer alan idari para cezaları 20 kat artırılarak uygulanacak.
İş termin planındaki herhangi bir işin yapımının belirtildiği süreye göre bir yıl geciktiğinin tespiti halinde üretim tesisinin faaliyeti durdurulacak.
Bu madde kapsamında verilen idari para cezalarına karşı dava açılması, cezanın tahsil işlemlerini de durduramayacak.
- "13 termik santral var"
Konuya ilişkin komisyona bilgi veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, söz konusu düzenlemeyle iş termin planına uymayan santrallere ağır idari para cezaları getirildiğini söyledi.
Tancan, düzenleme kapsamındaki santrallerin hangi şirketlere ait olduğunun sorulması üzerine de şunları kaydetti:
"13 yerli kömür santralinin toplam kurulu güçleri 9 bin 77 megavat. Bunların 3 tanesinde geçici faaliyet belgesi var. 3'ü 1 Ocak'ta kapanma riskiyle karşı karşıya değil. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, çevre arıtma tesisleri yoksa faaliyetlerini hemen durduruyor. Bu varsa ama kendilerinin belirlediği emisyonları sağlamıyorsa süreler vererek ve para cezalarıyla bu değerleri sağlamasını temin ediyor. Geri kalan 10 santralimizde geçici faaliyet belgesi yok. Bu düzenleme yasalaşmazsa 10 tane santral kapanacak. Bunların toplam kurulu gücü 8.350 megavat. Çoğunluğu burada. Bunların hiç birisi bu yapımla alakalı işe başlamamış durumda da değiller. Değişik aşamalardalar."
Tancan, bu santrallerin 4'ünün Çelikler Holding'e, ikisinin EÜAŞ'a, birinin Ciner Enerji'ye, ikisinin Konya Şeker Enerji'ye, ikisinin Limak ve İçtaş Enerji ortaklığına, ikisinin Bereket Enerji'ye ait olduğunu bildirdi.
Öte yandan, teklifin "değerli konut vergisi"ne ilişkin maddesinde değişikliğe gidildi. Buna göre, 5 milyon liranın üzerinde değeri olan konutlara uygulanacak değerli konut vergisinde taban miktarına 5 milyon lira da dahil edildi.
Bu hizmetlere yönelik dijital ortamda verilecek aracılık hizmetleri de aynı vergiye tabi olacak.
"Dijital ortam", "dijital hizmet sağlayıcıları", "hasılat elde edilmesi", "hizmetin Türkiye'de sunulması", "finansal muhasebe açısından konsolide grup" kavramlarını tanımlayan teklifle, Dijital Hizmet Vergisi'nin mükellefi ile sorumluları da belirleniyor.
Dijital Hizmet Vergisi'nin mükellefi, dijital hizmet sağlayıcıları olacak. Bunların, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu bakımından tam mükellef olup olmaması, dar mükellefiyette söz konusu faaliyetleri Türkiye’de bulunan işyeri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemesi Dijital Hizmet Vergisi mükellefiyetine tesir etmeyecek.?
Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması halleri ile gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanlar ile işleme ve ödemeye aracılık edenleri verginin ödenmesinden sorumlu tutabilecek.
Teklifle Dijital Hizmet Vergisi'nden muaf olanlar ile bu vergiden istisna tutulan hizmetler de belirleniyor.
Buna göre, ilgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, Dijital Hizmet Vergisi'ne tabi hizmetlere ilişkin, Türkiye’den elde edilen hasılatı 20 milyon Türk lirasından veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasından az olanlar Dijital Hizmet Vergisinden muaf olacak.
Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması halinde, bu hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınacak.
İlgili hesap dönemi içerisinde bu hadlerin her ikisinin de aşılması halinde muafiyet sona erecek ve haddin aşıldığı vergilendirme dönemini takip eden dördüncü vergilendirme döneminden itibaren Dijital Hizmet Vergisi mükellefiyeti başlayacak. Söz konusu hadlerin aşılıp aşılmadığının tespitinde, hesap döneminin üçer aylık dönemlerinin sonu itibarıyla ilgili hesap dönemi içinde elde edilen kümülatif hasılat dikkate alınacak.
Arka arkaya iki hesap dönemi boyunca muafiyete ilişkin hadlerden herhangi birinin altında kalanların vergi muafiyeti, izleyen hesap döneminden itibaren tekrar başlayacak.
Cumhurbaşkanı bu hadleri verginin konusuna giren hizmet türlerine göre ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, muafiyetin tespiti ve uygulanması amacıyla bildirim ve belgelendirme yükümlülüğü getirmeye ve düzenlemenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacak. Bu kapsamda bildirim ve belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında doğru olarak yerine getirmeyenlere, yükümlülüklerini yerine getirmeleri için 30 gün ek süre verilecek. Verilen ek süre içerisinde, bildirim ve belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında doğru olarak yerine getirmeyenler muafiyetten yararlanamayacak.
Düzenlemeyle Dijital Hizmet Vergisi'nden istisna tutulan hizmetlerde belirleniyor.
Telgraf ve Telefon Kanunu'nun ulusal çapta kamuya açık mobil elektronik haberleşme hizmetleri üzerinden Hazine payı ödenen hizmetler, Bankacılık Kanunu kapsamındaki bazı hizmetler, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun, Ar-Ge merkezlerinde Ar-Ge faaliyetleri neticesinde oluşturulan ürünlerin satışı ile münhasıran bu ürünler üzerinden sunulan hizmetlerden elde edilen hasılat Dijital Hizmet Vergisi'nden istisna olacak ve bu hizmetlerden elde edilen hasılat muafiyete ilişkin hadlerin tespitinde dikkate alınmayacak.
Dijital Hizmet Vergisi'ne ilişkin istisna ve muafiyetler, ancak bu kanuna hüküm eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenecek. Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümleri bu vergi bakımından geçersiz olacak. ?
- "Verginin matrahından gider, maliyet ve vergi adı altında indirim yapılmayacak"
Dijital Hizmet Vergisi'nin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılat olacak. Hasılatın döviz ile hesaplanması halinde döviz, hasılatın elde edildiği tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilecek.
Verginin matrahından gider, maliyet ve vergi adı altında indirim yapılmayacak. Dijital Hizmet Vergisi, fatura ve fatura yerine geçen belgelerde ayrıca gösterilmeyecek. Dijital Hizmet Vergisi oranı yüzde 7,5 olacak. Dijital Hizmet Vergisi, matraha oranın uygulanması suretiyle hesaplanacak ve bu şekilde hesaplanan vergiden herhangi bir indirim yapılmayacak.
Cumhurbaşkanı bu oranı, hizmet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte yüzde 1’e kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.
- Vergilendirme dönemi
Teklifle, Dijital Hizmet Vergisi'nin vergilendirme dönemi, verginin beyanı, tarhı, ödenmesi gibi uygulamalarda düzenleniyor.
Buna göre, Dijital Hizmet Vergisi'nde vergilendirme dönemi, takvim yılının birer aylık dönemleri olacak. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı, hizmet türlerine ve mükelleflerin faaliyet hacimlerine göre birer aylık vergilendirme dönemi yerine üçer aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkili kılınıyor.
Dijital Hizmet Vergisi, mükellefin beyanı üzerine tarh olunacak.
Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, dijital hizmet vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlü olacak.
Dijital Hizmet Vergisi, mükellef veya vergi sorumlusu olan gerçek veya tüzel kişi adına tarh olunurken, adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilsen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri adına tarhiyat yapılacak. Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir vergilendirme dönemine ait Dijital Hizmet Vergisi'ni beyanname verme süresi içinde ödeyecek.
Dijital Hizmet Vergisi mükelleflerince ödenen dijital hizmet vergisi, bu mükellefler tarafından gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebilecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, dijital hizmet vergisi beyannamesinin ve eklerinin şekil ve muhtevasını belirlemeye, faaliyetin gereğini göz önünde tutarak mükellefin müracaatı üzerine veya resen tarh yerini tayin etmeye, mükellef veya vergi sorumlularına sadece vergiye tabi hizmetlerin sunulduğu dönemler için beyanname verdirmeye, verginin beyan ve ödeme zamanı ile tahsiline ilişkin usul ve esasları belirlemeye, bildirim ve belgelendirme yükümlülüğü getirmeye ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacak.
- Vergi güvenliği ?
Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergilere ilişkin beyanname verme ve ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen bu kanun kapsamındaki dijital hizmet sağlayıcılarına veya Türkiye’deki yetkili temsilcisine, yükümlülüklerin yerine getirilmesi için Dijital Hizmet Vergisi'ni tarha yetkili vergi dairesi tarafından internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler kullanılarak Vergi Usul Kanunu'nda sayılan tebligat yöntemleri, elektronik posta veya diğer tüm iletişim araçları ile ihtarda bulunulabilecek ve bu durum Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde ilan edilecek.
İlandan itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, dijital hizmet sağlayıcılarının sunmuş oldukları hizmetlere erişimin, bu yükümlülükler yerine getirilinceye kadar engellenmesine Hazine ve Maliye Bakanlığınca karar verilecek ve bu karar erişim sağlayıcılarına bildirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderilecek. Engelleme kararlarının gereği bildirimden itibaren 24 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek. Usul ve esaslar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek.
Düzenlemeyle kambiyo muamelelerine ilişkin banka ve sigorta muameleleri vergisinin oranı binde birden, binde ikiye çıkarılıyor. Cumhurbaşkanı, kambiyo muamelelerinde on katına, vergiye tabi diğer muamelelerde ise kanuni seviyesine kadar artırmaya yetkili olacak.
- Konaklama Vergisi
Teklifle, "Konaklama Vergisi" adı altında yeni bir vergi getiriliyor.
Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart hotel, misafirhane ve kamping gibi ma tesisleri ile dağ ve yayla evi gibi kırsal turizm tesislerinde verilen geceleme hizmeti konaklama vergisine tabi olacak.
Vergiyi doğuran olay, bu hizmetlerin sunulmasıyla meydana gelecek.
Geceleme hizmetinin sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmeyecek.
Konaklama vergisi, konaklama tesisinin türü esas alınarak tesisin türüne göre ve kişi başına gecelik olarak hesaplanacak.
Buna göre, kişi başına gecelik konaklama vergisi 5 yıldızlı otel ve tatil köyleri için 18 lira, 4 yıldızlı otel ve tatil köyleri için 12 lira, 3 yıldızlı oteller ve belediye belgeli konaklama tesisleri için 9 lira, 2 ve bir yıldızlı oteller, pansiyon, motel, apart otel ve kampingler için 6 lira, butik oteller ve özel konaklama tesisleri için 18 lira olacak.
12 yaşından küçük çocuklara verilen geceleme hizmetleri bu vergiden istisna olacak.
Ayrıca, öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen geceleme hizmetleri ile karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen geceleme hizmetleri, vergiden müstesna tutulacak.
- Hakemlere vergi
Eser sahiplerine tanınan serbest meslek kazançlarında istisna tutarı 500 bin lirayla sınırlı tutulacak.
Spor hakemlerine ödenen ücretlerin gelir vergisinden istisna tutulmasına ilişkin düzenleme, basketbol ve voleybol dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç, amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlerle sınırlandırılıyor.
Düzenlemeye göre, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5 bin 500 liraya kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve Katma Değer Vergisi toplamının en fazla 115 bin liraya kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilecek.
Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135 bin lirayı, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250 bin lirayı aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı, gider yazılabilecek. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınacak. (AA)