Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, OVP dönemi sonunda 83 trilyon liralık ekonomik büyüklük, 1 trilyon 774 milyar dolarlık ekonomik hacim ve 20 bin dolar seviyelerine çıkmış kişi başına geliri hedeflediklerini söyledi.
Geçen yıl hazırlanan ve 2025-2027 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Plan (OVP), 1 yılın ardından gelişmelere göre güncellenerek ekonominin 3 yıllık yeni yol haritası belirlendi. Türkiye'nin 2025-2027 dönemini kapsayan yeni OVP'ye göre, 2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 4'ten yüzde 3.5'a çekilirken enflasyon beklentisi ise bu yıl için yüzde 33'ten yüzde 41.5'e çıkarıldı. 2027'de enflasyonun yüzde 7'ye gerilemesi ve aynı yılda kişi başına milli gelirin de 20 bin 420 dolara yükseltilmesi hedefleniyor. 3 yıl süresince 2.3 milyon ilave istihdam yaratılması da planlanıyor.
DEZENFLASYON SÜRECEK
Dün Ankara'da OVP'nin tanıtım toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, son bir yılda programımız başarıyla çalıştığını ve sonuç ürettiğini söyledi. Geçiş döneminin tamamlandığını ve dezenflasyon sürecinin haziran ayından itibaren başladığını belirten Yılmaz, "Bu tarihten itibaren enflasyonda 23.5 puanlık düşüş kaydedildi. Ağustos verileri dezenflasyon sürecinin etkili olmaya başladığını gösteriyor. Eylül ve sonrası bu eğilimin sürmesini bekliyoruz. Türk Lirası'na olan güven önemli ölçüde arttı. Türk Lirası mevduatların toplam mevduatlar içindeki payı ciddi bir yükseliş kaydetti" diye konuştu.
TEK HANE ENFLASYON
OVP'nin amacının enflasyonun tek haneye düşürülmesi, yatırım, istihdam, üretim ve ihracatın artırılması, gelirin toplumun tüm kesimlerine adil dağıtılması olduğunu belirten Cevdet Yılmaz, yeni dönemde para, maliye ve gelirler politikalarının eşgüdümünün sağlanacağını ve Türkiye'yi orta-üst gelir grubundan yüksek gelirli ülkeler grubuna çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Yeni OVP'de 2024 yılı için enflasyon hedefi yüzde 33'ten yüzde 41.5'e yükseltildi. 2025 yılı için enflasyon hedefi yüzde 15.2'den yüzde 17.5'e çıkarıldı. Enflasyonun 2026'da yüzde 9.7 ile tek haneli seviyelere inmesi hedeflenirken bu veri önceki planda yüzde 8.5'ti. 2027 yılı enflasyon hedefi ise yüzde 7 olarak belirlendi. Yılmaz, "Bu projeksiyonlar, Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir bir büyüme ortamına geçiş yaparken, enflasyonla mücadelede de kararlı bir duruş sergileyeceğini göstermekte" dedi.
BÜYÜME BEKLENTİSİ
Yeni OVP'de 2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 4'ten yüzde 3.5'e düşürüldü. 2025 yılının büyüme hedefi yüzde 5 olarak belirlendi. 2026 ve 2027 yıllarında büyüme oranlarının sırasıyla yüzde 4.5 ve yüzde 5'e çıkması öngörüldü. Kişi başına milli gelirin 2024'te 15 bin 551 dolar, 2025'te 17 bin 28 dolar, 2026'da 18 bin 990 dolar ve 2027'de 20 bin 420 dolar olması hedeflendi. Yılmaz, "OVP büyüme patikası, enflasyonist baskı oluşturmadan, südürülebilir ekonomik kalkınmayı hedefleyen bir yaklaşımla oluşturuldu" dedi. Kişi başı milli gelirin de 2024'te 15 bin 551 dolar, 2025'te 17 bin 28 dolar, 2026'da 18 bin 990 dolar ve 2027'de 20 bin 420 dolar olması hedefleniyor.
2.3 MİLYON EK İSTİHDAM
İşsizlik oranı beklentisi 2024 yılı için yüzde 10.3'ten yüzde 9.3'e indirildi. 2025 yılı için işsizlik oranı yüzde 9.9'dan yüzde 9.6'ya revize edildi. 2026 yılında işsizliğin yüzde 9.2'ye, 2027 yılında yüzde 8.8'e gerilemesi öngörüldü. Yılmaz, OVP dönemi boyunca 2.3 milyon ilave istihdam oluşturulmasını hedeflediklerini söyledi.
CARİ AÇIKTA İYİLEŞME
Yeni programda cari açığın (döviz açığı) 2024 sonunda yüzde 1.7'ye düşmesi öngörülürken, 2025'te ise yüzde 2 seviyesine gerileyeceği tahmin edildi. 3 yıllık dış ticaret tahminlerine bakıldığında ise ihracatın 2024'te 264 milyar dolara yükselmesi, ithalatın 345 milyar dolara düşmesinin beklendiği açıklandı. 2025'te ihracatın 279.6 milyar dolar, ithalatın 369 milyar dolar olacağı tahmin edildi. 2026'da ihracatın 296.1 milyar dolar, ithalatın 390.6 milyar dolar olması yönünde beklenti açıklandı. OVP'de yer alan verilere göre; yıllık ortalama dolar kuru tahminleri de 2024'te 33.22, 2025'te 42.01, 2026'da 44.41 ve 2027'de ise 46.86 oldu.
BÜTÇE AÇIĞINDA GERİLEME
2024 yılı bütçe açığının bu yıl bütçede öngörülen yüzde 6.4 hedefin altında olan yüzde 4.9 olarak gelmesi öngörülürken, bütçe açığı 2025 yılında yüzde 3.1, 2027 yılında yüzde 2.5 olarak hesaplandı.
DIŞ ŞOKLARA KARŞI DAYANIKLILIĞIMIZ ARTTI
Cevdet Yılmaz'ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar: n Kur korumalı mevduatın (KKM) payı toplam mevduatlar içinde yüzde 10'a kadar geriledi. n Brüt uluslararası rezervler, 26 Mayıs 2023'te 98.5 milyar dolar seviyesinden 23 Ağustos 2024 tarihinde 150.4 milyar dolara yükseldi. n Rezervlerde 52 milyar dolarlık artış ekonomimizin dış şok karşı dayanıklılığını artırdı. n Deprem ve kamu harcamaları, bütçe dengesini bozdu.
İSTİHDAMI KORUYACAK TEDBİRLER ALINDI
OVP'nin açıklandığı toplantıya katılarak açıklamada bulunan bakanların görüşleri şöyle:
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan: Kalıcı istihdam artışı ve kalıcı refah için enflasyonun düşürülerek, enflasyonda kalıcılığın sağlanması en önemli hedeflerimiz arasında yer alıyor. OVP fiyat istikrarına odaklanırken, aynı zamanda büyümeyi ve istihdamı da koruyacak tedbirleri alıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır: Teşvik sisteminde kapsamlı bir değişiklik hazırlığı içindeyiz ve burada da yine verimliliği arttırıcı yaklaşımları esas alacağız.
İŞ DÜNYASI KARARLILIKTAN MEMNUN
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: Programın uygulanma sürecinde, finansmana erişimin kolaylaştırılması başta olmak üzere, reel sektörün sesine daha fazla kulak verilmesini ve kamu özel sektör istişaresinin artırılmasını önemli görüyoruz.
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: Yeni OVP'de enflasyonla mücadelenin temel felsefe olarak ele alınması noktasındaki kararlı duruşu çok önemli buluyoruz.
İTO Başkanı Şekib Avdagiç: Ekonomik programın uygulama sürecinde sıra, zor kazanımları elde etmeye geldi.
ASO Başkanı Seyit Ardıç: OVP'nin açıklanması, ülkemizin ekonomik geleceğine ilişkin sinyaller sunması açısından oldukça önemli.
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran: Gelişme ve kalkınmayı hedef alan bu programın, ülkemizin daha müreffeh yarınlara erişebilmesinin anahtarı olacağına inanıyoruz.
OVP'YE GÜVENİMİZ TAMDIR
Başkan Erdoğan 2025-2027 yıllarını kapsayan OVP'nin açıklanması dolayısıyla şu mesajı paylaştı: "OVP'nin ülkemiz ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Bir yandan enflasyonla kararlı bir şekilde mücadele ederken, diğer yandan yatırımı, üretimi, istihdamı, ihracatı ve büyümeyi önceleyen; tarımı, sanayiyi, yüksek teknolojiyi, turizmi ve birçok farklı sektörü güçlendirecek olan OVP'ye güvenimiz ve desteğimiz tamdır. Hükümet olarak OVP kapsamında belirlediğimiz hedeflere ulaşmak, vatandaşımızın refahını artırırken sağlam temellere dayalı ekonomimizin gelecek nesillerimiz için de sürdürülebilirliğini temin etmek amacıyla durmaksızın çalışmaya devam edeceğiz."
KISA VADEDE TEMEL HEDEF, FİYAT İSTİKRARI
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Kısa vadede temel önceliğimiz dezenflasyon ve fiyat istikrarı. Kalıcı refah artışı, sürdürülebilir yüksek büyüme için mutlaka enflasyonu düşük tek haneye indirip orada tutacak fiyat istikrarını sağlamamız lazım" dedi. Kısa vadeli dezenflasyonun büyüme üzerinde etkileri olabileceğini belirten Şimşek, bunun da geçici olduğunu söyledi, Türkiye'nin önünün açık olduğunu belirtti.
OVP İLE MERKEZ'İN DURUŞU UYUMLU
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, OVP'deki makro çerçeve ile bankanın duruşunun uyumlu olduğunu belirtti: "Geçen yıl milli gelire oran olarak yüzde 5.2 olan bütçe açığının bu sene yüzde 4.9, önümüzdeki yıl yüzde 3.1 ve daha sonra da yüzde 3'ün altına inmesi bekleniyor. Harcamaların milli gelire oranı ise yüzde 27'den önce yüzde 25'e, sonra yüzde 24'e inecek. Programın, dezenflasyon süreciyle uyumlu olduğunu değerlendiriyoruz."