ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Pandemiyle birlikte dünya çapında turizm hareketleri durma noktasına gelince, yabancılar İstanbul’da otel avına çıktı. Dünya Turizm Örgütü’ne göre turizm hareketi 2022 yılında tekrar normale dönecek. Yatırımcılar ise bu 2 yıllık zorlu süreci atlatmakta güçlük çeken işletmelerin peşine düştü. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, “Azerbaycan, Rusya, İran ve Irak’tan yatırımcılar bu dönemde sıkıntıya giren otellerin peşinde. Başka İstanbul yok. Bunu çok iyi biliyorlar. Bize sürekli satılık otel soruyorlar. Ama otellerimizi ölü fiyatına almak istiyorlar. Neyse ki şu an için böyle bir satış olmadı” dedi. Eresin’le pandemi sonrası turizmi konuştuk.
2020 turizmcilerin hayal ettiği gibi bir sene olmuyor. Şimdi durum nasıl, yaralar sarılmaya başlandı mı?
Uzun bir duraksama sürecinden sonra 2019’da işlerimiz iyi gitmeye başlamıştı ve 2020’ye dair hedeflerimizi yukarı çekmiştik. Bu yıl en iyi yılımız olacak derken, kendimizi, tahmin ve hayal bile edemeyeceğimiz bir sıkıntının içinde bulduk. Sistem birden bire durdu. Bu bizim daha önce bilmediğimiz, deneyimlemediğimiz bir süreç. Pandeminin başında en fazla etkilenen sektörün turizm olacağını, en son toparlanacak sektörün yine turizm olmasını beklediğimizi söylemiştik. Gelişmelere baktığımızda bu beklentimizin maalesef gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Haziran ayı itibarıyla yavaş da olsa iç turizm kaynaklı bir hareket başladı. Temmuz ve ağustosta bu hareket biraz daha hızlandı. Ama yine de 2020’nin turizm sektörü için ‘kayıp yıl’ olduğunu söylemek yanlış olmaz.
OTELLERİN %40’I AÇILDI
Peki sektörde rakamsal olarak durum nasıl?
Türkiye çapında otellerin sadece yüzde 35-40’ı açıldı. Bizim üye otellerimizin yüzde 80-85’i hâlâ kapalı. Geçen ay için otellerde yüzde 35 doluluk açıkladık ama bu oran sadece açık olan otelleri kapsıyor. Ayrıca açık olan otellerde de konaklama bedeli dışında kişi başına düşen gelir geçen yıl 65 eurolardayken bu sene 20 eurolara kadar indi. Bu de demek oluyor ki insanlar zorunlu olarak seyahat etse de yeme içme harcaması yapmayı tercih etmiyor.
Bazı tatil yörelerin baktığımızda, ortalama oda fiyatları geçen yıldan daha yüksek görünüyor…
Aslında öyle değil... Böyle görünmesinin sebebi bu yaz sadece deluxe otellerin açılmış olması. Orta seviyeli, uygun bütçeli otellerin bir çoğu açılmadığı için ortalama oda fiyatı yüksek gibi göründü. Oysa çarklar dönsün diye geçen yılki fiyatların bir tık altındayız. Bu yılın ilk 7 ayında Türkiye’de satılan ortalama günlük oda bedeli 61 euro seviyesinde. Geçen senenin bütün ortalaması ise 77.5 euroydu. Bu arada pandemiden dolayı otellerin maliyetlerinin de yüzde 30 civarında arttığını söylemekte fayda var.
Bizim tablomuz böyle, dünyada durum nasıl. Pandemiye rağmen turizmi iyi giden bir ülke var mı?
Hayır yok. Bu sadece Türkiye için değil, tüm dünya için kayıp yıl. Bu işi başardı diyebileceğimiz hiçbir ülke yok. Olması da mümkün değil. Mesela İtalya kapılarını açtı, ilk başta hiç giden olmadı, biraz hareket başlamıştı ki rakamlar yeniden artınca tekrar durdu. İspanya maalesef çok kötü bir sınav verdi. Güvenli turizm sertifikalandırma sisteminde sınıfta kaldı.
FORMULA VE LİG ŞANSI
Dünya Turizm Örgütü, dünyada turizm hareketinin 2022 yılında başlayacağını söylüyor. Siz de öyle mi düşünüyorsunuz?
Bizim Türkiye olarak hedefimiz bunu bir 6 ay erkene çekebilmek. Şanslarımız var. Formula 1 gibi, Şampiyorlar Ligi maçının burada olması çok önemli gelişmeler. Bunlar İstanbul’u dünyada gündemde tutabilecek organizasyonlar.
HER OTELDE İZOLASYON ODASI VAR
Gelen yabancılardan test istiyor muyuz?
Biz istemiyoruz ama bazı ülkeler bize seyahate gelen turistlerden dönerken PCR testi istiyor. Dünyada 150-160 euroya mal olan bu testin bedeli Türkiye’de 30 euro olarak belirlendi. Ve gezici ekiplerle turistlere otelde test uygulamasına başlandı.
Test pozitif çıkarsa ne oluyor?
Her otelimizde artık izolasyon odaları var. Eğer pozitif çıkarsa bu odalarda 14 gün karantinaya alınıyor. Kapıdan yiyecek içecek veriliyor. Konaklama bedeli de Güneş Sigorta’nın poliçesi tarafından karşılanıyor.
ELİMİZDE GİZLİ BİR LİSTE VAR
Şehir otelleri ne durumda. İstanbul’da turist var mı?
Şehirlerde de henüz kayda değer bir hareketlenme yok. İstanbul’da faaliyetlerine ara veren otellerin yarıdan fazlası hâlâ kapalı. Kısa çalışma ödeneği çalışanlarımızı kaybetmeden ayakta kalabilmemizi sağladı. Kredi ödeyen çok fazla otel yatırımcısı var. KGF’nin yeniden tanımlanabilmesini istiyoruz ki yatırımcı oteline sahip kalsın. Çünkü bu otelleri almak için fırsat kollayan yabancı yatırımcıların sayısı hiç az değil.
Kimlerden teklif geliyor?
Azerbeycan İran, Irak ve Rusya’dan talep var. “Otelini satmayı düşünen var mı” diye kapımızı çalıyorlar. Evet düşünen 3-5 arkadaşımız var. Fakat bu gizli listeyi paylaşmıyoruz. Çünkü telaffuz edilenler maalesef komik rakamlar. Başka İstanbul yok. Pandemi olmasaydı 2020’de belki dünyanın ilk 3 destinasyonu arasına oturabilecektik. Bunlar geçtikten sonra Galataport hazır olmuş olacak, Yenikapı’da Port hazır olmuş olacak. Bu potansiyeli gördükleri için almak istiyorlar.
Ateş ölçer, dezenfektan ve sosyal mesafe turizmin yeni normali. Bundan sonra hiçbir zaman misafir açık büfede duran 150 kişinin dokunduğu servis kaşığıyla yemeğini almayacak. Aslında bunlar pozitif gelişmeler.
SERTİFİKA VARSA ENDİŞELENMEYİN!
Hâlâ otelde konaklama konusunda tedirgin olan insanlar var… Bu konuda ne diyorsunuz, rahat olsunlar mı?
Türkiye özellikle Kovid-19 önlenmesi konusunda çok ciddi şekilde önlemler aldı, rakip ülkelerin çok önünde tedbirler uyguladı ve uygulamaya da devam ediyor. Misafirlerimiz gönül rahatlığıyla Turizm İşletme Belgeli ve Güvenli Turizm Sertifikalarını almış otellerimizde konaklayabilir, tek yapmaları gereken gittikleri tesiste söz konusu belgelerin varlığından emin olsunlar.