Milyonların merakla beklendiği kira düzenlemesinde artış sınırı belli oldu. Son aşamaya gelen düzenleme kapsamında Borçlar Kanunu'na eklenecek geçici maddeyle konutta kira artışı 1 yıl süreyle yüzde 25'le sınırlanacak. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ katıldığı "Uzlaştırma Sempozyumu"nda yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile Adalet Bakanlığı olarak beraber çalışma yaptıklarını hatırlatarak Borçlar Kanunu'na geçici madde eklenmesinin söz konusu olacağını belirtti.
1 YIL GEÇERLİ OLACAK
Bozdağ yaptıkları çalışma sonucunda, konut kiraları bakımından 1 Temmuz 2023'e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde artışın bir önceki yılın yüzde 25'ini geçemeyeceğini açıkladı. Bozdağ şunları söyledi: "Bu hüküm Borçlar Kanunu'na eklenecek. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilme imkanı getiriliyor. Bunun üzerinde yapılacak artışlar geçerli olmayacak. Geçici olmasına özellikle önem verdik. Bu düzenlemede, kiracı ve sahibinin hukukuna halel vermeden ikisinin de belli bir fedakarlıkta bir noktada durmasına da özen gösterdik. Umarım beklentileri karşılar. Umarım beklediğimiz sonuçları doğurur."
2000'DE DE YAPILMIŞTI
Kiraya sınırlama öngören benzer bir düzenleme 2000 yılında da yapılmıştı. Yasaya eklenen geçici maddeyle kiralara 2000 yılı için yüzde 25, 2001 yılı için de yüzde 10'luk artış sınırı getirilmişti. Ancak o zamanki düzenlemeye "Kira tespit davalarında da yukarıdaki sınırlamaya uyulur" şeklinde bir fıkra eklenmişti. Bu fıkranın anayasaya aykırılığı iddiasıyla açılan dava ise Yüksek Mahkeme tarafından reddedilmişti. Eski kiracıları bugün de ilgilendiren bu hükmün yeni yapılacak düzenlemede de yer alıp almayacağı komisyon görüşmeleri sırasında netleşecek.
SEKTÖR NELER BEKLİYOR?
Emlak piyasası dengelenir
Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Vekili İrfan Aşçıoğlu: Kira atışlarına bir sınır uygulanmasını piyasanın dengelenmesi açısından çok olumlu buluyorum. Artış zaten geçtiğimiz dönemde de kanunda TÜFE oranında sabitlenmiş durumdaydı. Ancak ev sahipleri bunu uygulamamakta diretiyordu. Şimdi bu kararla birlikte uygulamanın nasıl işleyeceğini görmek gerekiyor. Ev sahipleri yine bu oranı uygulamak istemezse, kira davaları artabilir diye düşünüyorum.
Evin satış fiyatı da düşer
İSTOÇ İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Gayrimenkul Danışmanı Şenay Araç Demir: Düzenleme piyasada fiyatların ateşini dindirir. Yeni kiralık evlerin TOKİ tarafından üretilmesine gelinceye kadar aradaki dönem için böyle bir çözüm geliştirilmesi şarttı. Dolayısıyla yerinde bir adım. Kiralara getiren düzenleme dolaylı yoldan ev fiyatlarındaki aşırı artışı da önleyecek.
Yeni evin kirası yükselir
Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt: Haziran ayı için kira artışının üst sınırı %39.33. Bu oranın bir anlamda düzenlemeyle % 25'e çekilmiş olması kiracılar açısından önemli ve kısa vadede bir rahatlama yaratır. Oluşabilecek kiracı-ev sahibi gerginliği adına bir çözüm adımı oldu. Ancak evini yeni kiraya verecek olanlar fiyatı biraz daha yüksek tutmak isteyecek.
ÜÇ KONU NETLEŞMEDİ
Geçen ay kiraya artış yapanlar ne olacak?
Avukat Çiğdem Kezer'e göre geçmiş aylarda yapılan zammın çözümü yok. Çünkü Borçlar Kanunu'ndaki mevcut düzenleme ortadan kalkmıyor. O yüzden kiracı ve mal sahibinin uzlaşı içinde buluşması gerekiyor.
5 yılı dolduran eski kiracılar ne yapacak?
5 yılı doldurduğu için yasal kira artışı yerine astronomik zamlarla karşılaşan kiracılarla ilgili ne net açıklama yapılmadı. Uzmanlara göre kira artışı yapılması başka bir hukuki durum, 6. yılına giren kiracıların kiralarının güncellenmesi farklı bir durum. O yüzden bu konu da yasada netleştirilmeli.
İşyeri kiraları da yüzde 25'lik sınıra dahil mi?
Bakan Bozdağ'ın açıklamasında işyerlerini telaffuz etmese de uzmanlar böyle bir ayrımın yapılmayacağını düşünüyor.
KİRADA YILLIK ARTIŞ YÜZDE 152'Yİ AŞTI
Endeksa.com'un verilerine göre Türkiye genelinde mayıs ayı itibarıyla konut satış fiyatlarında yıllık değer artışı yüzde 172 seviyesinde. Satılık konuttaki trende paralel olarak kira bedelleri de artış gösteriyor. Endeksa'nın verilerine göre Türkiye genelinde kiralar son 1 yılda yüzde 152, son 4 yılda ise yüzde 233 artış gösterdi.
ANTALYA ŞAMPİYON
Türkiye genelinde ortalama metrekare kira 46,72 TL, ortalama kira 5 bin 139 TL, konut yatırımının geri dönüş süresi ise 17 yıl oldu. Kira bedeli en yüksek olan iller Muğla, Antalya ve İstanbul olurken en fazla artış ise Antalya'da yaşındı. Antalya'da kiralar son 1 yılda yüzde 334 artış gösterdi. Yabancılara yapılan konut satışında en çok satış yapılan il olan İstanbul'da ise kiralar son 1 yılda %163 artış gösterdi.
ORTALAMA KİRA BEDELLERİ
Şehir Mertekare/TL Yıllık artış (%)
Antalya 93.56 334.35
İzmir 59.39 165.43
İstanbul 74.15 163.13
Ankara 32.6 151.35
Kocaeli 28.44 149.61
Sakarya 29.39 137.21
Çanakkale 33.32 131.71
Bolu 21.47 130.86
Tekirdağ 27.94 127.9
Samsun 24.59 114.39
Bartın 22.41 112.62
Eskişehir 25.92 110.05
Yalova 27.97 103.57
Adana 23.07 103.26
Manisa 22.11 101.92
Ordu 17.86 99.89
Denizli 24.57 91.95
Isparta 23.1 88.73
Bursa 24.96 88.24
Aydın 29.08 88.22
Muğla 138.27 86.25
Gaziantep 29.53 85.24
Balıkesir 24.31 72.08
Edirne 27.08 76.97
Rize 16.98 75.59
Mersin 23.88 73.72
Diyarbakır 20.18 71.45
Sinop 19.84 71.03
Trabzon 13.28 58.28
Tunceli 20.89 18.56
ALTI 'EVİM ŞİRKETİ'NE FAALİYET İZNİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), intibak talebi uygun görülen 6 tasarruf finansman şirketinin faaliyet iznini onayladı. Karar Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, intibak talebi uygun görülen Emin Evim Tasarruf Finansman AŞ, Fuzul Tasarruf Finansman AŞ, Birevim Tasarruf Finansman AŞ, Katılım Tasarruf Finansman AŞ, İmece Tasarruf Finansman AŞ ve Sinpaş Tasarruf Finansman AŞ'ye faaliyet izni verildi. BDDK, kamuoyunda 'evim şirketleri' olarak bilinen 21 tasarruf finansman şirketinin intibak talebinin reddetmiş ve 2 Temmuz 2021'de tasfiyesine karar vermişti. İnceleme ve değerlendirme süreci, 28 Nisan 2022'de 6 şirketin intibak talebinin uygun görülmesi ile tamamlanmıştı.